(Báo Quảng Ngãi)- Chuyển đổi số đã trở thành xu thế, yêu cầu bắt buộc đối với tất cả các lĩnh vực, ngành nghề, đơn vị, tổ chức. Đối với ngành xây dựng, chuyển đổi số sẽ góp phần tăng năng suất lao động, sức cạnh tranh của doanh nghiệp, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, chất lượng dịch vụ công...
Nâng cao hiệu quả trong quản lý
Chuyển đổi số ngày càng khẳng định vai trò không thể thiếu trong lĩnh vực quản lý xây dựng. Các ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo giúp thiết kế, giám sát, thi công, quản lý dự án và bảo trì công trình xây dựng thuận tiện, hiệu quả hơn. Các hệ thống giám sát từ xa, bản đồ số, phần mềm quản lý dự án... giúp đơn vị, tổ chức, cá nhân hoạt động trong lĩnh vực xây dựng tìm hiểu, cập nhật thông tin, theo dõi tiến độ dự án một cách thuận lợi, chặt chẽ.
 |
| Nhiều năm qua, việc ứng dụng các phần mềm trong thiết kế đã trở nên phổ biến, thông dụng trong hoạt động xây dựng. |
Ông Nguyễn Công, Công ty TNHH Xây dựng và Thương mại Dịch vụ SCV (TP.Quảng Ngãi) cho biết, lĩnh vực xây dựng áp dụng nhiều phần mềm mang lại hiệu quả thiết thực, trong đó có phần mềm quản lý dự án. Phần mềm theo dõi, nhắc nhở các cá nhân về thời gian thực hiện, kết thúc công việc trong từng lĩnh vực. Đối với vấn đề quản lý dòng tiền, phần mềm quản lý việc bố trí dòng vốn, chi tiết sử dụng dòng tiền trong từng hạng mục công việc như chi việc gì trong thiết kế, xây dựng, sinh hoạt. Điều này giúp giám sát, đốc thúc tiến độ công việc đúng hạn, dòng tiền không bị thất thoát.
Là đơn vị hoạt động trong lĩnh vực thiết kế, thi công trên địa bàn tỉnh, ông Nguyễn Tài Bửu Đức, Công ty TNHH MTV Kiến trúc Min cho rằng, có thể nói, chuyển đổi số trong lĩnh vực xây dựng đã bắt đầu từ việc ứng dụng các phần mềm trong thiết kế từ lâu. Công ty đã áp dụng, khai thác nhiều phần mềm phục vụ công việc như Autocad, giúp hỗ trợ triển khai bản vẽ chi tiết phục vụ thi công. Còn phần mềm REVIT thể hiện mô hình 3D và triển khai bản vẽ chi tiết; phần mềm SAP giúp tính toán kết cấu công trình, cảnh báo về tải trọng của từng cấu kiện chịu lực với giả lập về môi trường thực tế như tác động của gió, bão... giúp thống kê ra lượng thép phải sử dụng. Hay như các phần mềm thể hiện mô hình 3D để lên ý tưởng bố trí không gian, hình khối, có tính trực quan, giúp chủ đầu tư hình dung về công trình sát thực tế nhất.
“Đặc biệt là mô hình thông tin xây dựng BIM (Building Information Modeling) là ứng dụng có tính chuyên sâu trong việc quản lý thiết kế và thi công nhờ tính kết nối tự động từ kiến trúc, kết cấu, điện nước cho đến các thông số phức tạp của công trình. BIM gom tất cả các thông tin của công trình về một hệ thống giúp quản lý tiện lợi và dễ dàng. Ứng dụng này mang lại tính hiệu quả cao, nhưng thực tế vẫn còn ít thông dụng”, ông Đức cho biết.
Nỗ lực triển khai chuyển đổi số
Hiện nay, các thủ tục hành chính liên quan lĩnh vực hoạt động xây dựng được cung cấp thông qua dịch vụ công trực tuyến. Số lượng hồ sơ nộp, giải quyết trực tuyến đạt 100%, tỷ lệ thanh toán lệ phí trực tuyến đạt 95%. Sở Xây dựng đã đăng ký và triển khai dịch vụ công trực tuyến toàn phần đối với 16 thủ tục hành chính về cấp chứng chỉ hành nghề và chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng thuộc lĩnh lực xây dựng.
| Bộ Xây dựng đã ban hành Quyết định số 1004/QĐ-BXD ngày 31/7/2020 phê duyệt kế hoạch chuyển đổi số ngành xây dựng. Trong đó, đối tượng, lĩnh vực ưu tiên chuyển đổi số gồm: Cơ sở dữ liệu số bao gồm các tiêu chuẩn, quy chuẩn, định mức, đơn giá để phục vụ quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng; thực hiện Chính phủ điện tử Bộ Xây dựng; hoạt động xây dựng (tư vấn thiết kế; tư vấn thẩm tra, thẩm định; thi công xây lắp; nghiệm thu công trình); khai thác và sản xuất vật liệu xây dựng; quy hoạch xây dựng, phát triển đô thị và hạ tầng kỹ thuật đô thị; nhà ở, công sở và thị trường bất động sản. |
Bên cạnh đó, Sở Xây dựng đã triển khai số hóa dữ liệu hồ sơ cấp chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ năng lực hoạt động xây dựng, hồ sơ thẩm định; 100% hồ sơ được số hóa và lưu trữ tại các ổ cứng, trên máy tính Sở Xây dựng. Sở Xây dựng đang thử nghiệm giải pháp đám mây Nextcloud để lưu trữ, chia sẻ và đồng bộ dữ liệu, phục vụ công tác thẩm định, lưu trữ hồ sơ trực tuyến. Bước đầu thí điểm thẩm định hồ sơ thiết kế trên hồ sơ bản điện tử, thử nghiệm số hóa các đồ án quy hoạch hạ tầng kỹ thuật và xây dựng ứng dụng quản lý quy hoạch trên nền bản đồ số. Hiện Sở Xây dựng cũng đã triển khai thí điểm thẩm định hồ sơ thiết kế bản điện tử có chữ ký số, góp phần tiết kiệm chi phí in ấn hồ sơ thiết kế, lưu trữ của tổ chức, cá nhân trong hoạt động đầu tư xây dựng.
Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Công Hoàng cho rằng, chuyển đổi số trong ngành xây dựng mang lại các lợi ích thiết thực như tăng tính chính xác và độ tin cậy của quy trình thiết kế, tính toán và lập kế hoạch xây dựng. Nâng cao hiệu quả quản lý tài nguyên, vật liệu và lao động; giảm số lượng lỗi trong quá trình thiết kế, xây dựng và bảo trì. Đồng thời, tối ưu hóa quá trình xây dựng và giảm thiểu thời gian hoàn thành dự án; cải thiện khả năng quản lý, giám sát và vận hành các tòa nhà cao tầng và hạ tầng kỹ thuật; chia sẻ tài nguyên, thông tin trong lĩnh vực xây dựng.
Cần hoàn thiện cơ sở pháp lý
Một trong những rào cản hiện nay đối với chuyển đổi số trong ngành xây dựng là cơ sở pháp lý chưa đầy đủ, dẫn đến việc thực hiện còn nhiều khó khăn. Đơn cử, đối với việc ứng dụng Mô hình thông tin BIM trong hoạt động đầu tư xây dựng công trình, quy định tại Thông tư số 12/2021/TT/BXD ngày 31/8/2021 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng quy định về chi phí áp dụng BIM xác định bằng dự toán chi phí nhưng không quá 50% chi phí thiết kế. Còn tại Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 17/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ, nội dung áp dụng và mức độ chi tiết của mô hình BIM do chủ đầu tư dự án quyết định. Vì chưa ban hành định mức chi phí, mức độ chi tiết của mô hình trong từng lĩnh vực chuyên ngành, dẫn đến khó khăn cho các chủ đầu tư để triển khai.
 |
| Nhiều thủ tục hành chính liên quan đến lĩnh vực xây dựng được cung cấp thông qua dịch vụ công trực tuyến. |
Tại Quyết định số 258/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ quy định đối với các dự án, công trình xây dựng bắt buộc áp dụng BIM, tệp tin BIM là một thành phần trong hồ sơ thiết kế xây dựng, hồ sơ hoàn thành công trình. Tuy nhiên, theo Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 3/3/2021 và Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/1/2021 của Chính phủ chưa có quy định tệp tin BIM trong thành phần hồ sơ thiết kế và nghiệm thu.
Ngành xây dựng có tính đặc thù tiêu tốn nhiều tài nguyên bộ nhớ, phần cứng máy tính. Để phù hợp với chuyên ngành quản lý, giải quyết thủ tục hành chính, lãnh đạo Sở Xây dựng đề xuất cần phải hướng dẫn cụ thể cấu hình máy tính tối thiểu sử dụng mô hình BIM để các cơ quan chuyên môn có cơ sở trang bị phục vụ công tác quản lý. Đến nay, thủ tục hành chính về cấp chứng chỉ hành nghề, chứng chỉ năng lực cho tổ chức, cá nhân được thực hiện qua dịch vụ công trực tuyến toàn phần trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 3/3/2021 của Chính phủ vẫn yêu cầu thu hồi và nộp lại chứng chỉ gốc. Việc chưa ban hành, thống nhất khung cơ sở dữ liệu, quy định và tài liệu hướng dẫn số hóa trong lĩnh vực xây dựng dẫn đến thực tế triển khai còn những hạn chế.
“Nhân lực là yếu tố then chốt trong tiến trình chuyển đổi số. Để thúc đẩy chuyển đổi số trong ngành xây dựng mạnh mẽ hơn nữa, cần chú trọng, quan tâm hơn nữa đến đào tạo nhân sự, chuyển giao công nghệ, nâng cấp thiết bị máy móc, đường truyền áp dụng công nghệ. Ngoài ra, cần có khung pháp lý cơ sở triển khai thực hiện, đồng thời khuyến khích các đơn vị áp dụng các công nghệ, phương pháp xây dựng tiên tiến”, Giám đốc Sở Xây dựng Nguyễn Công Hoàng cho hay.
Bài, ảnh: BẢO HÒA
TIN, BÀI LIÊN QUAN:
