Phát huy bản sắc ngoại giao

(Báo Quảng Ngãi)- Trong bối cảnh hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, Đảng và Nhà nước ta vẫn luôn kiên định, phát huy đường lối đối ngoại và ngoại giao thời đại Hồ Chí Minh.

Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặt những bước chân đầu tiên soi đường, mở lối cho con đường ngoại giao của Việt Nam hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc. Lịch sử của dân tộc Việt Nam, kể từ khi Đảng ra đời năm 1930, công tác đối ngoại luôn giữ vai trò quan trọng, không chỉ góp phần bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, mà còn góp phần to lớn vào công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.

Trong hoạt động đối ngoại, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn quán triệt quan điểm chỉ đạo “phải nhìn cho rộng, suy cho kỹ”, luôn làm chủ tình thế; hiểu rõ vị trí chiến lược của Việt Nam trong mối quan hệ giữa các nước lớn. Người xử lý khéo léo quan hệ với các nước, phải “biết mình, biết người”, “biết thời, biết thế” để “cương, nhu kết hợp” vì lợi ích tối cao của quốc gia, dân tộc.

Suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, kế thừa và phát huy truyền thống đối ngoại của ông cha ta, vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, Đảng ta đã bổ sung, phát triển, hoàn thiện và xây dựng nên một trường phái đối ngoại và ngoại giao rất đặc sắc và độc đáo của thời đại Hồ Chí Minh, mang đậm bản sắc “Cây tre Việt Nam”. Ngoại giao “Cây tre Việt Nam”, đó là: Mềm mại, khôn khéo, nhưng rất kiên cường, quyết liệt; linh hoạt, sáng tạo nhưng rất bản lĩnh, kiên định, can trường trước mọi thử thách, khó khăn vì độc lập dân tộc, vì tự do, hạnh phúc của nhân dân. Đoàn kết, nhân ái nhưng kiên quyết, kiên trì bảo vệ lợi ích quốc gia - dân tộc. Biết mình, biết người; biết tiến, biết thoái, “tùy cơ ứng biến”, “lạt mềm buộc chặt”. Đây là nền ngoại giao đầy hào khí, giàu tính nhân văn, hòa hiếu, trọng lẽ phải, công lý và chính nghĩa.

Các tổ chức phản động đã lợi dụng Internet, mạng xã hội phát tán thông tin xấu, độc, đưa những thông tin sai lệch về hiệu quả hoạt động đối ngoại, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng của Ðảng và Nhà nước ta; phản ánh sai tình hình thực tiễn cách mạng, đời sống chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng - an ninh và đối ngoại ở Việt Nam, bôi xấu hình ảnh đất nước ta trước bạn bè quốc tế.  

Các phần tử chống đối lợi dụng các vấn đề đối ngoại vào các mục đích sai trái, bất hợp pháp của một số phần tử thoái hóa, biến chất trong nước để kích động người dân chống phá Đảng và Nhà nước, xuyên tạc các vấn đề nhạy cảm liên quan đến chủ quyền, dân tộc, tự do tín ngưỡng, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền; gieo rắc tư tưởng sùng bái lối sống, văn hóa phương Tây. Chúng tuyên truyền cổ xúy chủ nghĩa dân túy, chủ nghĩa thực dụng, chủ nghĩa dân tộc, kích động chủ nghĩa cá nhân, chủ nghĩa cơ hội; tìm cách cản trở Việt Nam mở rộng quan hệ quốc tế; phát tán nhiều tài liệu, bài viết có nội dung xuyên tạc đường lối, chính sách đối ngoại hòa bình, độc lập, tự chủ của Đảng, Nhà nước ta. 

Các thế lực thù địch núp dưới chiêu bài hoạt động “nhân đạo”, “từ thiện” của các tổ chức phi chính phủ để lôi kéo, mua chuộc người dân; tuyên truyền, chống phá Đảng, Nhà nước ta, kích động tư tưởng dân tộc hẹp hòi, đòi “ly khai”, “tự trị”, gây mất ổn định chính trị - xã hội và tạo cớ để nước ngoài can thiệp...

Ba mươi bảy năm đổi mới và phát triển, nước ta đã đạt được nhiều thành tựu to lớn; đã tạo dựng và củng cố ngày càng vững chắc cục diện đối ngoại rộng mở, đa phương hóa, đa dạng hóa; môi trường quốc tế thuận lợi và huy động được các nguồn lực từ bên ngoài để đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển kinh tế - xã hội. Vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao.

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng chỉ rõ: Ngoại giao là một “mặt trận”, giữ vai trò “tiên phong”, tạo dựng môi trường quốc tế thuận lợi để xây dựng, phát triển đất nước, nâng cao vị thế, uy tín Việt Nam; ngăn ngừa nguy cơ xung đột, chiến tranh, “bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa”; phát hiện sớm vấn đề để dự báo sớm, cảnh báo sớm những nguy cơ, thách thức và nắm bắt cơ hội.  Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: “Mang chuông đi đánh nước người”, chuông có kêu to hay không là nhờ thực lực quốc gia, nhờ cái gốc ở bên trong. Gốc có vững thì thân, cành mới tốt tươi, sum suê, uyển chuyển được.

Ðể tiếp nối truyền thống đối ngoại và ngoại giao đặc sắc, mang đậm bản sắc dân tộc trong bối cảnh hội nhập quốc tế, cần thực hiện tốt một số giải pháp trong tình hình mới. 

Thứ nhất, nghiên cứu, nắm chắc diễn biến tình hình trong nước, khu vực và trên thế giới để kịp thời nhạy bén, đổi mới tư duy và có giải pháp phù hợp trong công tác đối ngoại. Thường xuyên cập nhật tình hình nhằm theo kịp sự phát triển của thực tiễn, xây dựng vị thế và tâm thế mới của Việt Nam trong ứng xử và xử lý mối quan hệ với các nước. Đổi mới tư duy, thật nhạy bén, dám nghĩ, dám làm, với tinh thần chủ động tiến công. Đồng thời, mạnh dạn đột phá, sáng tạo trong công tác, tìm ra cách làm mới, tìm kiếm các đối tác mới, có hướng đi mới.

Thứ hai, tiếp tục quán triệt sâu sắc và thực hiện đúng đắn đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển; đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ, chủ động và tích cực hội nhập quốc tế sâu rộng. Tăng cường hợp tác, tiếp tục tạo thế đan xen lợi ích chiến lược giữa nước ta với các nước, ngăn ngừa xung đột, tránh đối đầu, bị cô lập, phụ thuộc. Thực hiện phương châm “dĩ bất biến, ứng vạn biến” để xử lý các thách thức đối ngoại, trong đó có vấn đề chủ quyền, lãnh thổ. Phát huy vai trò tiên phong của đối ngoại trong việc tạo lập và giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động các nguồn lực bên ngoài phục vụ cho phát triển đất nước và nâng cao vị thế, uy tín đất nước.

Thứ ba, phát huy tối đa mọi yếu tố thuận lợi của đất nước để chủ động, xây dựng, định hình các cơ chế đa phương, coi đây là một định hướng chiến lược quan trọng, trong đó có việc xây dựng Chiến lược tổng thể về đối ngoại đến năm 2030... 

Thứ tư, tăng cường mở rộng và nâng cao hiệu quả các hoạt động đối ngoại, nhất là hợp tác kinh tế, văn hóa và hợp tác trên lĩnh vực chính trị, an ninh - quốc phòng. Tiếp tục đưa các mối quan hệ với các đối tác đã có khuôn khổ quan hệ đi vào chiều sâu, ổn định, hiệu quả; duy trì ổn định mối quan hệ, tăng cường tin cậy chính trị, thúc đẩy hợp tác trên các lĩnh vực.

Thứ năm, chú trọng công tác nghiên cứu và dự báo chiến lược, đánh giá kỹ các xu hướng vận động trong chính sách và quan hệ giữa các nước lớn, các nước láng giềng, khu vực. Phải dự báo về những biến đổi trong trật tự thế giới, khu vực và có sẵn các phương án để ứng phó. Cần nhận thức rõ những điểm mạnh, điểm yếu của mình; xác định được giá trị và vị trí chiến lược của đất nước để hoạch định chiến lược, chính sách cho phù hợp. Hòa bình, hợp tác và phát triển của thế giới và khu vực là xu hướng chủ đạo của thời đại. Đây là một nội dung vô cùng quan trọng để giữ được sự chủ động trong một thế giới đầy biến động phức tạp.

Thứ sáu, nâng cao hiệu quả công tác xây dựng tổ chức, bộ máy và xây dựng đội ngũ cán bộ làm công tác đối ngoại. Thấm nhuần triết lý ngoại giao “Cây tre Việt Nam”, mỗi tổ chức và cán bộ ngoại giao cần nói đi đôi với làm, học thật, làm thật; đồng thời phải kiên định, vững chắc, mềm mỏng, linh hoạt, “dĩ bất biến, ứng vạn biến” và luôn mang khí thế tiến công, biết bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc, nêu cao khát vọng phát triển đất nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

NGUYỄN THANH HOÀNG 

TIN, BÀI LIÊN QUAN: