Tiểu ra máu là tình trạng trong nước tiểu có một lượng hồng cầu bất thường nhất định, Đông y gọi niệu huyết. Nguyên nhân chủ yếu do viêm đường tiết niệu, sỏi đường tiết niệu, u bàng quang, u thận, lao thận, sang chấn... Dưới đây là một số bài thuốc và món ăn hỗ trợ điều trị bệnh.
Tiểu ra máu do viêm nhiễm cấp tính đường tiết niệu (viêm cầu thận cấp, viêm bàng quang cấp)
Người bệnh tiểu ra máu, miệng khát, sốt, mặt đỏ, ngủ ít hay mơ; mạch hồng sác. Phép chữa là thanh tâm hỏa, thanh nhiệt giải độc, lương huyết, chỉ huyết.
Bài 1: lá tre 16g, sinh địa 12g, cam thảo đất 12g, mộc hương 12g, cỏ nhọ nồi 16g, tam thất 4g, kim ngân 16g.
Bài 2 - Tiểu kế ẩm tử: sinh địa 20g, tiểu kế 12g, hoạt thạch 16g, mộc thông 12g, chích thảo 6g, bồ hoàng (sao) 12g, đạm trúc diệp 12g, ngẫu tiết 12g, đương quy 6g, sơn chi 12g. Gia thêm: kim ngân, liên kiều, bồ công anh để thanh nhiệt giải độc. Sắc uống trong ngày.
Tiểu ra máu do viêm nhiễm mạn tính đường tiết niệu, viêm bàng quang mạn, lao thận
Người bệnh đi tiểu ít đỏ, khát nước, họng khô; chất lưỡi đỏ, ít rêu; mạch tế sác. Phép chữa là tư âm thanh nhiệt chỉ huyết.
Bài 1 - Đại bổ âm hoàn gia giảm: hoàng bá 12g, tri mẫu 8g, thục địa 16g, quy bản 12g, cỏ nhọ nồi 16g, rễ cỏ tranh 12g, chi tử (sao đen) 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2: sinh địa 12g, thạch hộc 12g, sa sâm 12g, mạch môn 12g, a giao 8g, kỷ tử 12g, cỏ nhọ nồi 16g, rễ cỏ tranh 12g, trắc bá diệp 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
 |
| Đại hoàng nấu trứng gà bổ âm huyết, mát máu nhuận táo, chữa tiểu ra máu do âm hư hỏa vượng. |
Tiểu ra máu do sỏi đường tiết niệu, sang chấn
Người bệnh tiểu ra máu và có các triệu chứng cơn đau quặn thận do sỏi. Phép chữa là hoạt huyết chỉ huyết. Dùng bài thuốc: đan sâm 12g, ích mẫu 12g, ngưu tất 12g, uất kim 12g, chỉ thực 6g, cỏ nhọ nồi 16g, huyết dư 12g, bách thảo sương 4g, ngẫu tiết 16g. Sắc uống ngày 1 thang.
Tiểu ra máu kéo dài do tỳ hư không thống huyết
Người bệnh đi tiểu nhiều lần có lẫn máu, ăn không ngon, mệt mỏi, sắc mặt vàng, chất lưỡi nhạt, rêu lưỡi bẩn; mạch hư nhược. Phép chữa là kiện tỳ chỉ huyết.
Bài 1 - Bổ trung ích khí thang gia giảm: hoàng kỳ 12g, đảng sâm 12g, bạch truật 12g, đương quy 8g, cam thảo 6g, trần bì 8g, sài hồ 12g, thăng ma 8g, cỏ nhọ nồi (sao) 16g, ngải cứu (sao) 12g, xích thạch chi 12g, ngẫu tiết (sao) 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2: hoài sơn 12g, đảng sâm 16g, bạch truật 12g, thạch hộc 12g, ngẫu tiết (sao đen) 12g, cỏ nhọ nồi 16g, trắc bá diệp 12g, ngải cứu 12g. Sắc uống ngày 1 thang.
Món ăn thuốc hỗ trợ điều trị
Hồng khô 2 quả, cỏ bấc đèn 6g, rễ cỏ tranh 30g, đường trắng vừa đủ. Các vị thuốc rửa sạch cho vào nồi, đổ nước vừa đủ nấu 20 phút, vớt bỏ bã, thêm đường. Ngày 1 thang chia 2 lần sáng và tối, ăn hồng uống nước. Ăn liên tục 4-5 ngày. Công dụng: thanh nhiệt lợi tiểu cầm máu.
Rau muống 500g, mật ong 50g. Rau muống rửa sạch thái nhỏ, đổ 500ml nước nấu chín nhừ, chắt lấy nước, bỏ bã; tiếp tục nấu cô lại còn 400ml, cho mật ong vào. Ngày uống 2 lần. Công dụng: lương huyết chỉ huyết. Chữa đi tiểu ra máu, đi ngoài ra máu, chảy máu cam.
Mướp đắng 200-300g rửa sạch bỏ ruột thái mỏng; lươn vàng 200g làm sạch, bỏ nội tạng. Tất cả nấu với lượng nước vừa phải, chia làm 2 lần ăn trong ngày.
Ô mai 15g, rau mã đề 15g. Hai thứ cho vào nồi, đổ nước vừa đủ sắc 10 phút, cho ít đường, uống thay nước trà. Công dụng: bổ âm, bổ huyết, thanh nhiệt giải độc. Tác dụng: thanh nhiệt lợi tiểu giữ ấm cầm máu. Dùng tốt cho người đi tiểu ra máu do âm hư hỏa vượng.
Đại hoàng 2g, trứng gà 2 quả. Trứng gà luộc bóc bỏ vỏ; đại hoàng nghiền nát. Hai thứ cho vào bát, nấu cách thủy; ăn khi đói; mỗi ngày ăn 1 lần, ăn liền 3-4 ngày. Công dụng: bổ âm huyết, mát máu nhuận táo, chữa tiểu ra máu do âm hư hỏa vượng.
Ô mai 10 quả đập nát cho vào nồi, đổ 2 bát nước, đun sôi 20 phút, thêm ít đường trắng quấy tan. Uống mỗi ngày 1 lần. Công dụng: dưỡng âm sinh tân dịch, bổ nội tạng.
Liên nhục (hạt sen) 30g cho vào nồi, đổ 3 bát nước sắc còn 1 bát. Ăn cái, uống nước.
Mứt hồng 2-3 quả, đốt tồn tính thành than, nghiền bột trộn với nước cơm, uống lúc đói, mỗi lần 6g.
Gừng tươi 8 lát, mật ong 60g, rễ cỏ tranh 20g. Gừng, cỏ tranh cho vào nồi, đổ nước vừa đủ, sắc, bỏ bã rồi cho mật ong vào pha uống.
Rau cần tươi lượng vừa đủ, rửa sạch giã nát, vắt lấy nước. Mỗi lần uống 100-150ml.
Theo Lương y Đình Thuấn/SKĐS
