(Báo Quảng Ngãi)- Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh (Cuộc thi) là sân chơi trí tuệ, bổ ích được tổ chức hằng năm, nhằm khơi dậy niềm đam mê sáng tạo trong lứa tuổi học sinh trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2017 đến nay, Cuộc thi đã thu hút đông đảo học sinh từ bậc tiểu học đến THPT tham gia.
[links()]
Thiết thực phục vụ cuộc sống
Trong số 22 đề tài đoạt giải tại Cuộc thi lần này, các đề tài trong lĩnh vực sản phẩm thân thiện với môi trường chiếm nhiều giải thưởng cao, với 2 giải Nhì, một giải Ba và 4 giải Khuyến khích. Bằng những vật liệu, nguyên liệu sẵn có, tận dụng năng lượng tự nhiên, các thí sinh đã sáng tạo và cải tiến thành các vật dụng, thiết bị hữu ích, phục vụ thiết thực cho cuộc sống.
|
Em Hồ Ngọc Nhân thuyết trình đề tài “Hệ thống cảnh báo nguy hiểm khi nước dâng cao tại các đập tràn sử dụng năng lượng mặt trời”. |
Tiêu biểu là đề tài “Hệ thống cảnh báo nguy hiểm khi nước dâng cao tại các đập tràn sử dụng năng lượng mặt trời” của em Hồ Ngọc Nhân, nguyên là học sinh Trường THCS Trần Hưng Đạo (TP.Quảng Ngãi), hiện là học sinh Trường THPT Chuyên Lê Khiết. Xuất phát từ thực tế các đập tràn luôn tiềm ẩn những nguy hiểm chết người do nước lũ dâng cao, kèm theo nước chảy xiết trong mùa mưa lũ.
“Nhờ có Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh mà công tác nghiên cứu khoa học, kỹ thuật được chú trọng nhiều hơn ở các trường phổ thông. Đây chính là một trong những hướng đi quan trọng để tạo nền tảng xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao”.
Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh
HUỲNH VĂN TỐ
|
Mặt khác, hầu hết các đập tràn hiện nay xa khu dân cư, không có các cảnh báo kịp thời khi nước dâng, hoặc có cảnh báo thì những biển quảng cáo thô sơ nên người dân chủ quan đi qua đập tràn và bị nước cuốn trôi dẫn đến những tai nạn thương tâm. Vì vậy, em Nhân đã nghiên cứu, sáng kiến xây dựng mô hình cảnh báo người dân không được đi qua các cầu tràn (đập tràn) khi mực nước dâng lên tới đến mức nguy hiểm. Hệ thống cảnh báo của em Nhân gồm có mô đun năng lượng mặt trời; bộ điều khiển trung tâm; cảm biến đo mực nước; động cơ rào chắn để điều khiển rào chắn cảnh báo khi có nước dâng cao, đồng thời cảnh báo bằng đèn led và hú còi báo hiệu.
Còn em Lê Tuấn Khải, Trường THPT số 1 Tư Nghĩa đã nghiên cứu và chế tạo ra máy sấy nông sản tự động sử dụng pin năng lượng mặt trời. Sản phẩm tận dụng được năng lượng từ ánh nắng để khắc phục được những yếu điểm trong việc bảo quản nông sản cho những gia đình làm nông nghiệp. Em Khải cho biết, máy sấy của em có thể sử dụng điện một chiều và điện xoay chiều. Máy tự động ngắt dòng điện khi nhiệt độ trong thùng sấy đã đạt đến mức cần thiết. Đặc biệt, máy có thể sử dụng vào những ngày mưa (chỉ cần có ánh sáng) và có giá thành rẻ hơn rất nhiều lần so với máy sấy ngoài thị trường.
|
Hai em Đỗ Nguyễn An Khang và Phạm Gia Khôi, Trường THCS thị trấn Trà Xuân (Trà Bồng) thiết kế “Mũ bảo hộ tự động 5 trong 1”. |
Từ thực tế làm thế nào để bảo vệ, hạn chế những rủi ro cho các kỹ sư hay công nhân, ngăn ngừa tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp, ý tưởng “Mũ bảo hộ tự động 5 trong 1” dựa vào đặc tính môi trường làm việc, ứng dụng cảm biến điện tử của 2 em Đỗ Nguyễn An Khang và Phạm Gia Khôi, Trường THCS thị trấn Trà Xuân (Trà Bồng) được hình thành từ đó. “Mũ bảo hộ tự động 5 trong 1” hoạt động dựa vào nguyên lý của dòng điện một chiều và các loại mô đun cảm biến ánh sáng, cảm biến khí gas, cảm biến nhiệt, cảm biến âm thanh trong vật lý. Chiếc mũ bảo hộ tự động do 2 em sáng chế có thể tự động bật tắt đèn pin tùy vào ánh sáng môi trường, như thiếu ánh sáng thì tự bật đèn pin, đủ ánh sáng thì tắt đèn pin; báo động khi có khí gas nơi làm việc để hạn chế rủi ro cháy nổ; tự động bật quạt làm mát đầu khi nóng; tự động bảo vệ mắt, hạn chế những rủi ro có thể gây tổn thương cho mắt của các kỹ sư hay công nhân thực hiện các công việc gia công cơ khí...
Đam mê nghiên cứu khoa học
Trong số các trường THCS trên địa bàn tỉnh tham gia Cuộc thi, huyện Mộ Đức có số lượng đề tài tham gia và đạt giải nhiều nhất, với 6/6 đề tài. Phần lớn các đề tài được các em nghiên cứu từ những vấn đề nảy sinh trong quá trình học tập và thực tế cuộc sống như: “Thùng rác thông minh” của 2 em Trịnh Thị Ngọc Hòa và Trần Thị Thanh Thảo, Trường THCS Minh Thạnh; “Xe quét rác tiết kiệm năng lượng” của em Nguyễn Nhật Anh, Trường THCS Nguyễn Bá Loan và “Máy lọc không khí” của em Lê Yến Nhi, Trường THCS Nguyễn Bá Loan.
Thầy giáo Nguyễn Công Huy Hiệp - Hiệu trưởng Trường THCS Minh Thạnh cho biết, lãnh đạo trường rất quan tâm đến phong trào nghiên cứu, sáng tạo của các em học sinh. Khuyến khích các em hình thành các ý tưởng sáng tạo từ quá trình học tập cũng như thực tế cuộc sống, qua đó giáo viên sẽ định hướng, hướng dẫn các em tạo ra sản phẩm, hoàn thiện ý tưởng, giúp các em thực hiện được ước mơ sáng tạo. Ngoài ra, trường còn lưu giữ sản phẩm, mô hình sáng tạo từ các cuộc thi trước để các em có thể tìm hiểu, nghiên cứu và đề xuất ý tưởng mới, sáng tạo hơn...
Thành công lớn nhất của Cuộc thi là đã khơi dậy và phát triển niềm đam mê nghiên cứu khoa học trong thế hệ trẻ, giúp các em trau dồi kiến thức, rèn luyện kỹ năng nghiên cứu khoa học, vun đắp ước mơ trở thành các nhà sáng chế trong tương lai. Khi đã có niềm đam mê, các em sẽ đầu tư xứng đáng về tâm sức, trí tuệ cho lĩnh vực này. Qua tham gia Cuộc thi, các em có điều kiện giao lưu, học hỏi các kỹ năng thuyết trình; được rèn luyện tính mạnh dạn, tự tin, phát huy tính sáng tạo, làm nền tảng cho hành trình chinh phục đỉnh cao trong nghiên cứu khoa học, kỹ thuật.
Năm 2022, có 22 giải thưởng được trao
Năm 2022, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh (Cơ quan thường trực Ban tổ chức Cuộc thi) chủ trì, phối hợp với Tỉnh đoàn, Sở GD&ĐT, Sở KH&CN, UBND các huyện, thị xã, thành phố tổ chức Cuộc thi lần thứ 7 (2021 - 2022), dành cho các em từ 6 - 19 tuổi. Kết thúc thời hạn nhận hồ sơ, đã có 25 đề tài đến từ 14 trường THCS, 5 trường THPT và một trường tiểu học trên địa bàn tỉnh tham gia dự thi.
Qua 2 đợt tổ chức đánh giá, so sánh một cách hợp lý, khoa học, khách quan, các thành viên Thường trực Hội đồng Giám khảo đã xét chọn 22 giải thưởng, gồm 2 giải Nhì, 4 giải Ba và 16 giải Khuyến khích.
|
Bài, ảnh:
PHƯƠNG DUNG