Với việc kiểm soát Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua, Đảng Cộng hòa có thể bầu chọn lãnh đạo của họ làm tân chủ tịch Hạ viện, khi Quốc hội Mỹ khóa mới dự kiến ra mắt vào ngày 3-1-2023.
 |
Vai trò then chốt
Mặc dù là một trong những nhân vật quyền lực và đầy tranh cãi trong chính trường Mỹ, nhưng bà Pelosi nói rằng đã đến lúc "để một thế hệ mới lãnh đạo cuộc họp của Đảng Dân chủ". Như vậy Đảng Dân chủ cần một khuôn mặt mới thoát khỏi hình bóng của bà Pelosi để lãnh đạo phe thiểu số Đảng Dân chủ trong Hạ viện khóa mới.
Hạ nghị sĩ tiểu bang New York Hakeem Jeffries, 52 tuổi, dường như sẽ là người da đen đầu tiên kế nhiệm bà Pelosi làm lãnh đạo Đảng Dân chủ ở Hạ viện, khi ông không có ứng cử viên cạnh tranh nào trong cuộc bỏ phiếu của Đảng Dân chủ vào ngày 30-11.
Quyết định sẽ không tiếp tục làm lãnh đạo nhóm nghị sĩ Đảng Dân chủ thiểu số ở Hạ viện sắp tới của bà Pelosi sẽ có những thay đổi với chính trị Mỹ. Bà Pelosi đã đi vào lịch sử nước Mỹ khi là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ chủ tịch Hạ viện và đã đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy, hoặc cản trở các chương trình nghị sự của nhiều tổng thống Mỹ.
Với tư cách là chủ tịch Hạ viện thời chính quyền tổng thống Obama, bà Pelosi đóng vai trò then chốt trong việc thông qua một số đạo luật quan trọng như đạo luật chăm sóc sức khỏe hợp túi tiền, hay đạo luật cải cách tài chính Phố Wall và bảo vệ người tiêu dùng.
Cũng trong nhiệm kỳ chủ tịch gần đây của bà, Hạ viện đã luận tội cựu tổng thống Donald Trump hai lần, nhưng cả hai lần ông đều được Thượng viện do Đảng Cộng hòa kiểm soát ngăn cản.
Trong những năm qua, bà đã nổi tiếng là một nhà lãnh đạo quyền lực của Đảng Dân chủ ở Hạ viện, khi thể hiện khả năng nhạy bén trong lập pháp và năng lực đoàn kết các thành viên Đảng Dân chủ khi gặp vấn đề.
Hai năm tới khó đoán
Việc Đảng Dân chủ mất Hạ viện vào tay Đảng Cộng hòa nhưng vẫn giữ quyền kiểm soát Thượng viện trong cuộc bầu cử giữa kỳ vừa qua là kết quả không quá tiêu cực với đảng của Tổng thống Joe Biden.
Thực tế Đảng Dân chủ đã đạt được kết quả tốt nhất cho đảng cầm quyền trong các cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ của tổng thống trong hai thập niên qua. Mặc dù lạm phát lên mức cao nhất trong vòng bốn thập niên qua và khi đại đa số người Mỹ nghĩ rằng đất nước đang đi sai hướng, đảng của Tổng thống Biden đã thành công trong việc khắc họa hình ảnh cuộc bầu cử giữa kỳ không phải là một cuộc trưng cầu ý dân về thành tích của chính quyền Tổng thống Biden mà là sự lựa chọn giữa Đảng Dân chủ và chủ nghĩa cực đoan của Đảng Cộng hòa.
Việc Đảng Cộng hòa giành được đa số tại Hạ viện dự báo một chính phủ chia rẽ hơn trong hai năm tới, khi họ có thể ngăn chặn "danh sách các công việc còn dang dở" của Đảng Dân chủ, gồm: vấn đề cải cách nhập cư, cải cách bầu cử, nghỉ phép chăm sóc gia đình có lương dành cho cha mẹ, cũng như việc mở rộng chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Hai năm tới được coi là không thể đoán trước khi có nhiều thách thức đối với các nhà lãnh đạo Đảng Dân chủ, cũng như khó khăn đối với Tổng thống Biden và gia đình ông, khi Đảng Dân chủ sẽ không còn chủ động thông qua các dự luật mà họ mong muốn.
Ngoài ra, quyền kiểm soát Hạ viện rất quan trọng vì nó sẽ cho phép Đảng Cộng hòa ngăn cản chính sách của chính quyền Tổng thống Biden về việc nâng giới hạn nợ công, cung cấp thêm viện trợ cho Ukraine, cũng như tiến hành một loạt cuộc điều tra của Quốc hội về các hoạt động kinh doanh của Hunter, con trai ông Biden.
Tuy nhiên, Đảng Dân chủ cũng đã kịp thông qua được một số đạo luật quan trọng trong hai năm qua như dự luật cứu trợ đại dịch khổng lồ, phục hồi việc làm, tăng chi tiêu cho cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, tài trợ cho xây dựng cơ sở hạ tầng, một số biện pháp kiểm soát súng và tài trợ nghiên cứu công nghệ mới.
Việc duy trì quyền kiểm soát Thượng viện là một động lực mang tính tích cực to lớn đối với Tổng thống Joe Biden trong hai năm còn lại của nhiệm kỳ đầu tiên của ông ở Nhà Trắng. Đảng Dân chủ có thể thực hiện ưu tiên định hình lại ngành tư pháp Mỹ sau quá trình chuyển dịch sang cánh hữu dưới thời tổng thống Trump bằng cách tận dụng quyền lực của Thượng viện như phê chuẩn các thẩm phán tòa án liên bang do Tổng thống Biden đề cử. Đây cũng được coi là điểm sáng của Đảng Dân chủ trong hai năm tới.
Theo
TS NGUYỄN THÀNH TRUNG/Tuoitre.vn
