(Báo Quảng Ngãi)- Ngày mai (24/3), UBND tỉnh sẽ tổ chức Lễ công bố và đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Quốc gia đặc biệt Văn hóa Sa Huỳnh - một di sản văn hóa từng hấp dẫn các nhà khảo cổ hơn 100 năm qua, kể từ khi nhà khảo cổ người Pháp M.Vinet phát hiện khu mộ chum của người tiền sử tại gò Ma Vương vào năm 1909.
[links()]
Từ một địa chỉ cụ thể trong không gian hẹp ở gò Ma Vương, thuộc phường Phổ Thạnh (TX.Đức Phổ), các nhà khảo cổ đã tiến hành khai quật ở nhiều địa điểm khác nhau trong tỉnh Quảng Ngãi và phát hiện sự tương đồng từ những hiện vật thu được. Khái niệm “Văn hóa Sa Huỳnh” trên một không gian rộng dọc chiều dài miền Trung bắt đầu xuất hiện từ đó. Điều ấy chứng tỏ rằng, đã từng có một nền văn minh tồn tại cách nay 3 nghìn năm tại vùng đất này. Đó cũng là lý do để di chỉ khảo cổ học Sa Huỳnh được công nhận là di tích quốc gia đặc biệt.
Cùng với Địa điểm về cuộc khởi nghĩa Ba Tơ, di chỉ khảo cổ học Sa Huỳnh là di tích thứ 2 trên địa bàn Quảng Ngãi được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt. Cho đến thời điểm này, cả nước có 128 di tích được xếp hạng quốc gia đặc biệt, mà Quảng Ngãi đã có 2 di tích, đây chẳng khác nào một “đặc ân” cho ngành du lịch.
Nếu như Di tích Quốc gia đặc biệt Địa điểm về cuộc khởi nghĩa Ba Tơ - nơi ra đời của Đội du kích Ba Tơ - tiền thân của lực lượng vũ trang Quân khu 5 là địa chỉ để giới thiệu với du khách về một vùng đất cách mạng trong kháng chiến, thì di chỉ khảo cổ học Sa Huỳnh lại hấp dẫn khách du lịch ở một khía cạnh khác. Không chỉ là những mộ chum đã nhuốm màu thời gian suốt 3 thiên niên kỷ, mà vùng đất Sa Huỳnh còn mang trong lòng nó những trầm tích về văn hóa với những vỉa tầng xếp lên nhau, từ những chủ nhân văn hóa của Sa Huỳnh cổ xưa đến nền văn hóa Chămpa, rồi các thế hệ người Việt hôm nay. Một mạch văn hóa xuyên suốt hàng nghìn năm, vừa kế thừa, vừa sáng tạo để làm nên sự đa sắc tại vùng đất này.
Gò Cỏ - địa chỉ văn hóa đã trở nên quen thuộc với du khách trong và ngoài nước những năm gần đây, như là nơi tích tụ và giao thoa của các nền văn hóa từng có mặt trên đất Sa Huỳnh. Những làn điệu dân ca được các nghệ nhân của làng biển này biểu diễn phục vụ du khách, tuy còn nặng tính tự phát nhưng cũng kịp gieo vào lòng người về sự độc đáo hiếm gặp trên hành trình xuôi Nam ngược Bắc. Đó là chưa kể hàng loạt các lễ hội dân gian khác quanh đầm An Khê mà nếu phát huy hết sẽ là những món ăn tinh thần đủ sức để níu chân du khách.
Nằm trên một trục không gian trải dài ngót trăm cây số, Quảng Ngãi không chỉ có 2 Di tích Quốc gia đặc biệt là Văn hóa Sa Huỳnh và Địa điểm về cuộc khởi nghĩa Ba Tơ, mà còn có hòn đảo xinh đẹp mang tên Lý Sơn nữa. Ở đó, mỗi thước đất đều in dấu chân của tiền nhân thuở đi mở cõi. Ở đó, nhiều địa chỉ gắn với bao huyền tích về một đội quân “hùng binh” từng ngang dọc Hoàng Sa - Trường Sa để cắm mốc chủ quyền và giữ yên bờ cõi. Ở đó còn lưu giữ những dấu vết lịch sử và văn hóa của nhiều thế hệ người Chăm và người Việt từng có mặt từ nhiều thế kỷ trước. Ở đó còn bảo tồn nguyên vẹn những lễ hội như Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa, Lễ hội đua thuyền tứ linh và các trò chơi dân gian khác quanh các đình thờ, miếu mạo.
Hai di tích quốc gia đặc biệt , một hòn đảo quanh năm lộng gió biển khơi, mỗi năm đón hàng vạn du khách... những “gia tài” ấy không phải nơi nào cũng có được. Đây thực sự là cơ hội tốt để Quảng Ngãi phát triển du lịch.
TRẦN ĐĂNG
