(Báo Quảng Ngãi)- Thằng Tân sướng thiệt bây ơi! Con Lam nói với vẻ bi thiết. - Làm gì mà sướng? Thằng Bom hỏi tò mò, giọng nghe buồn buồn.
- Mới được ba mẹ dẫn đi du lịch về, giờ lại chuẩn bị đi xem đua thuyền. Cứ làm tớ thèm mới chịu được hay sao á?! Giọng con Lam nghe cực kì ấm ức.
- Có lễ hội mới có lý do để những người có điều kiện đi chơi chớ mày. Người lớn thường bảo hết Tết còn xuân mà. Chớ mày không biết mùa này là mùa của lễ hội hả?
Tới đây thằng Bom xụi lơ, không muốn tiếp tục cuộc “cao đàm khoát luận” nữa, miệng nói bụng buồn chứ chẳng được cơm cháo gì. Mùa của lễ hội, nghe thông tin đài, báo mà biết chứ nó làm sao biết được. Câu hỏi của con Lam ròm làm nó buồn hun hút. Cái xóm nhỏ ở gần núi Chai, sát sông Bàn Thạch là xóm nghèo. Mấy sào ruộng khoán không đủ nuôi miệng ăn nên người ta phải đi làm thêm. Nhiều người đến thành phố lớn mưu sinh đủ nghề như thợ hồ, thợ nề, bán vé số, giúp việc nhà... Một người đi làm sau một thời gian thấy ổn định, lại gọi thêm người nữa vào làm chung... Cứ như vậy, cuối cùng cái xóm nhỏ chỉ còn người già và trẻ con. Tết đến người lớn về vài ba bữa rồi lại lo đi kiếm cơm, chỉ những đứa trẻ nhà khá giả mới có cơ hội đi xem các lễ hội tuần tự diễn ra sau Tết.
 |
Đêm, bầu trời đã có trăng non. Mùa xuân về, cái xóm nhỏ xôm lên được ít ngày rồi lại buồn hiu hắt. Tụi nhỏ bảo, ngày Tết ngắn chẳng tày gang, thấy tiếc quá chừng. Nhìn những chùm hoa héo hon bị đem vứt, nhớ mấy ngày trước Tết nôn nao rạo rực, giờ loáng một cái đã hết Tết, buồn muốn khóc.
- Ba! Thằng Bom lên tiếng.
- Chuyện gì mà ba với bốn? Ba nó trêu.
- Ba mẹ thằng Tân chuẩn bị chở nó đi coi đua thuyền ở đầm Ô Loan á?
- Nhà nó có điều kiện mà, năm nào hổng chơi đúng chơi đủ!
- Ô Loan có xa lắm không ba?
- Cũng khá xa nhưng đi được. Mà hỏi làm chi? Muốn đi chơi hả?
Trúng ý, thằng Bom hồi hộp, nói lắp bắp:
- Cũng muốn... đi một lần... cho biết... với người ta...
- Mai ba vô Sài Gòn lại rồi. Thôi, khi nào nhà mình khá lên chút, ba sẽ cho đi bù, con nhé!
Khi nào là khi nào, chắc tới Tết Công gô quá! Thằng Bom xụ mặt, đi tìm con Lam ròm, thằng Tài, con Nhi, con Nhự than thở:
- Chúng ta là những đứa trẻ khốn khổ nhất thế giới!
- Gì nữa?
- Nhỏ giờ chúng mình có biết lễ hội là cái gì đâu?
Nhỏ Lam vênh mặt nói:
- Ối giời! Đói ăn đói mặc mới khổ chứ lễ hội dễ òm chứ khó gì mà không biết! Trên ti vi cái gì chẳng có, còn muốn được đi coi trực tiếp thì ráng học, mai mốt thành tài cái gì cũng biết tuốt.
- Nhưng giờ muốn được đi liền!
- Năn nỉ ba mẹ đi!
- Tao xin ba rồi, không được là không được.
- Xin không được chẳng lẽ ngồi bó gối rầu rĩ. Thua keo này mình bày keo khác. Lễ hội là người ta bày ra trò gì đó để mọi người xúng xính áo quần, nô nức đi chơi. Mà ở đâu đẹp đẽ đông đảo, ở đó sẽ vui. Nên tớ nghĩ, người lớn làm được, tụi mình cũng làm được, khó khăn gì mà ngồi mếu.
- Bà có giỏi thì đứng ra tổ chức đi, tui áo quần bảnh bao hưởng ứng liền.
- Chuyện nhỏ như con thỏ!
- Nói dóc không hà!
- Nghe này, Mùng Mười này chúng ta cũng tổ chức đua thuyền ngoài mương lớn, có điều là đua thuyền giấy.
*
Lễ hội đua thuyền giấy được Lam ròm phát động rộng rãi khắp xóm, hễ là trẻ nhỏ từ lớp 9 trở xuống đều có quyền tham gia, số lượng thuyền không hạn định. Sẽ có một giải duy nhất, người đoạt giải đặc biệt sẽ được làm “tổng chỉ huy”. Được ra lệnh cho tất cả những người thua cuộc, bắt họ phải tham gia bất kỳ một trò nào đó mà người chiến thắng yêu cầu. Và “hình phạt” này sẽ được thực hiện vào tối hôm sau.
Với tinh thần quyết chiến quyết thắng, cu Bom, thằng Tài, con Nhự, con Nhi và mấy nhóc khác trong xóm thi nhau tìm những tờ bìa cứng, giấy màu, vò đầu nghiên cứu, xếp những chiếc thuyền đẹp nhất có thể. Thằng Tân cùng bố mẹ đi chơi nhiều, nhưng vẫn hăng hái tham gia, nhiệt tình tới mức xếp tới năm con thuyền giấy bự chảng.
Chiều Mùng Mười, trăng non. Trăng thượng huyền có hình lưỡi liềm, không phải, trăng có hình con thuyền, y như con thuyền giấy có hai cái mũi cong cong mà thằng Bom đang cầm nè. Trên mỗi chiếc thuyền, mấy nhỏ gắn lên một cây nến tí hon. Khúc mương cái, nơi có cây cầu bắc ngang tối nay lúc nhúc những cái đầu, lao xao tiếng cười giỡn, không khí náo nhiệt lắm. “Không lộng lẫy, không cờ hoa, không quá tưng bừng, sôi nổi nhưng cuộc đua của chúng ta rất, rất đặc biệt. Thả một chiếc thuyền xuống nước là chúng ta đang thả những ước mơ...”. Lam ròm dẫn chương trình, trịnh trọng tuyên bố như vậy và mời Quý đen lên khai mạc lễ hội đua thuyền giấy. Sau này thằng Bom hỏi nó đào đâu câu dẫn hay ho đến vậy, nó bảo đã nhờ ba thằng Tân tư vấn.
Quý đen đang học lớp 9, lớn tuổi nhất, được mấy nhỏ đề xướng làm trọng tài cuộc thi. Quý ta hất mặt trịnh trọng, bằng giọng rè rè của thằng con trai đang vỡ giọng, hắn đằng hắng một tiếng rõ to rồi tròn miệng, phát lệnh: Nào các chiến binh, thắp nến thả thuyền thôi!
Sau câu lệnh là tiếng reo hò hướng ứng. "Một, hai, ba", tụi nhỏ đồng loạt la to rồi buông thuyền xuống nước. Làm mấy người lớn ở gần đó cũng lật đật chạy ra xem. Thấy cảnh nô nức đó, ai nấy cũng cười rồi lắc đầu đi vô: Cứ la hét cho đã đi!
Những chiếc thuyền được thả xuống nước. Khúc mương bừng sáng lấp lánh. Màu trắng, đỏ, vàng, xanh, màu đùng đục của dòng nước được ánh sáng lờ mờ của những ngọn nến nhỏ làm lung linh. Ánh sáng của nến hắt lên bờ, từng khuôn mặt trẻ thơ tươi mới, rạng rỡ bừng bừng. Mấy nhỏ phấn khởi la hét, có tiếng giả khóc hu hu khi một chiếc thuyền bị ngập nước, ngọn nến từ từ chìm xuống. Có tiếng cười ha há sảng khoái, tiếng vỗ tay hí hửng khi những con thuyền còn trụ được trên nước, nến vẫn hiên ngang cháy sáng. Thuyền trôi tới đâu, tiếng bước chân, tiếng cười nói theo đến đó. Khi chỉ còn đôi con thuyền trên dòng nước cùng chút nến cuối cùng, hắt ánh sáng yếu ớt xuống dòng nước thì mấy nhỏ tạm im lặng, đây là giờ khắc thiêng liêng - giờ khắc chuẩn bị đeo vòng nguyệt quế cho người thắng cuộc.
Không biết sức mạnh gì làm cho thuyền thằng Bom kiên cường đến vậy. Khi chỉ còn thuyền mình ngạo nghễ ngự trên dòng nước cùng ngọn nến hiên ngang, thằng Bom ré lên, tung tay tung chân la hét, nhìn nó, người ta nghĩ niềm vui đang vỡ òa đến từng tế bào li ti trong cơ thể gầy đét kia.
Thấy Bom phấn khích quá tay, mấy nhỏ cũng bừng lên như dầu thêm lửa, ùa lại nhấc bổng nó lên, tung hô như một nhà vô địch được các fan cuồng tung hứng. Rồi bằng cái giọng rè rè của một đứa nhỏ khàn cả cuống họng vì la hét, Bom cố giữ thăng bằng, đứng trên vai của Quý đen, long trọng nói: Từ nay về sau, xóm chúng ta sẽ tổ chức giải đua thuyền giấy “truyền thống”. Ban tổ chức sẽ đi xin giải thưởng từ các nhà hảo tâm trong xóm. Bom vừa dứt lời, mấy nhỏ vỗ tay rần rần hưởng ứng: “Đồng ý, đồng ý!”.
Thằng Tân không phải là người chiến thắng nhưng ứng xử rất đẹp, nó lại đặt tay lên vai thằng Bom chúc mừng, hệt như những chiến binh.
Ba của thằng Tân đã đứng đấy tự bao giờ. Đợi mấy nhỏ la hét yếu đi, chú yêu cầu tất cả im lặng rồi ôn tồn nói: Sang năm, chú hân hạnh xin làm nhà tài trợ chính cho lễ hội thuyền giấy của xóm.
Chú chưa kịp dứt lời, tiếng reo hò vang dội, cái xóm nhỏ gần con mương lớn rộn ràng chưa từng có!.
NGUYỄN THỊ BÍCH NHÀN
