Các mỏ cát hết hạn khai thác: Cần đóng mỏ, hoàn thổ

(Báo Quảng Ngãi)- Theo quy định, khi kết thúc dự án khai thác khoáng sản, đơn vị khai thác phải lập thủ tục đóng mỏ, hoàn thổ, phục hồi môi trường. Tuy nhiên, hiện nay vẫn còn một số đơn vị thực hiện chưa nghiêm, gây ra nhiều hệ lụy cho môi trường và  làm gia tăng nạn khai thác cát trái phép.

[links()]

Khai thác xong, quên trách nhiệm

 

Trên dòng sông Trà Khúc, đoạn qua các huyện Tư Nghĩa, Sơn Tịnh và TP.Quảng Ngãi, lúc cao điểm có tới 15 mỏ cát. Tuy nhiên, hiện nay chỉ còn 2 mỏ cát thương mại, gồm: Mỏ cát thôn 6, xã Nghĩa Dũng (TP.Quảng Ngãi) của Công ty CP Đầu tư và Phát triển Hợp Nghĩa và mỏ cát thôn Phước Lộc, xã Tịnh Sơn (Sơn Tịnh) của liên danh Công ty CP Đầu tư hạ tầng Lũng Lô 251 - Công ty TNHH Vận tải Hân Nga  còn thời hạn khai thác. Các mỏ cát còn lại đã hết thời hạn khai thác từ những năm 2018 - 2020.

 

Hết thời hạn khai thác, nhưng đường vào mỏ cát thôn 6, xã Nghĩa Dũng (TP.Quảng Ngãi) không được tháo dỡ, để phương tiện ra vào khai thác cát trái phép (ảnh chụp vào tháng 6/2021).

Với một số mỏ hết thời hạn khai thác, việc lập thủ tục đóng cửa mỏ, đặc biệt là hoàn thổ, cải tạo, phục hồi môi trường vẫn chưa được thực hiện. Trên sông Trà Khúc, hàng chục con đường làm bằng cát sỏi, mà các chủ mỏ đắp ngang sông để làm đường công vụ vận chuyển cát hiện vẫn còn nguyên vẹn. Nhiều hécta đất quanh khu vực khai thác vẫn còn các hố lớn sâu; những nhà bạt dựng lên trước đó làm trạm kiểm soát xe ra vào mỏ chưa dỡ dọn. Đơn cử tại vị trí mỏ cát phường Lê Hồng Phong (TP.Quảng Ngãi), trước đây cấp cho Công ty CP Đầu tư hạ tầng 179 (nay là Công ty CP Lũng Lô 251), đường được đắp đến nay vẫn chưa được tháo dỡ, mặc dù mỏ cát này đã đóng cửa hơn 2 năm qua.

 

Đoạn sông Trà Khúc qua thôn 6, xã Nghĩa Dũng và xã Nghĩa Hà (TP.Quảng Ngãi), có 2 mỏ cát cấp cho Công ty CP Đầu tư xây dựng thương mại Đông Phương, Công ty CP Đầu tư hạ tầng Lũng Lô 251 khai thác (năm 2018, 2019). Khi hết thời hạn khai thác, các doanh nghiệp này đã di dời phương tiện, nhưng việc phá dỡ đường công vụ, cải tạo phục hồi môi trường chưa hoàn thành. Vì thế, một số cá nhân sử dụng đường này để khai thác trái phép.

 

Để lại nhiều hệ lụy

 

Mỏ cát Diên Niên, ở xã Tịnh Sơn, được cấp cho Công ty TNHH MTV Xây dựng Phú Gia Thịnh, hiện đã hết thời hạn khai thác nhiều tháng nay, nhưng vào chiều 8/8, việc đóng mỏ, hoàn thổ vẫn còn ngổn ngang. Cát tạm trữ được chất cao; xung quanh là vực sâu do cát đã được đào lên. Theo quan sát của chúng tôi, hầu như toàn bộ 3,5ha quy hoạch mỏ cát này bị xới tung lên để khai thác cát đã không được san gạt trả lại hiện trạng ban đầu; đường công vụ rộng hai làn xe vẫn còn nguyên. Những chiếc xe công nông, xe tải nhỏ ngang nhiên theo con đường này vào khai thác cát trái phép dưới lòng sông. 

Mỏ cát Diên Niên, ở xã Tịnh Sơn (Sơn Tịnh) đã hết thời hạn khai thác, nhưng việc đóng mỏ, hoàn thổ vẫn còn ngổn ngang.

Cũng trên địa bàn huyện Sơn Tịnh, trước đây, tỉnh cấp phép khai thác cát cho Công ty CP ABH Thiên Tân, tại thôn Ngân Giang, xã Tịnh Hà, trước khi hết hạn khai thác 8 ngày, chủ mỏ đã thu dọn phương tiện, máy móc ra khỏi mỏ. Sau đó, có một vài đối tượng sử dụng bến bãi này làm nơi tập kết phương tiện để khai thác cát trái phép. Lực lượng chức năng của huyện và tỉnh phải nhiều lần tổ chức truy quét mới dẹp được.

 

Trong đợt kiểm tra thực tế các mỏ cát trên sông Trà Khúc, đoạn qua TP.Quảng Ngãi, vào đầu tháng 6 vừa qua, Phó Chủ tịch UBND TP.Quảng Ngãi Nguyễn Lâm cho biết, thành phố nhiều lần kiến nghị với tỉnh chỉ đạo chủ mỏ cát phải san gạt đường vào mỏ, hoàn thổ để tránh khai thác cát trái phép, nhưng vẫn không thấy doanh nghiệp thực hiện. Sau đó, thành phố đã phải trích ngân sách để thuê máy móc san gạt, giải tỏa bờ cản do lo ngại mưa lũ về gây cản trở tiêu thoát nước. Thế nhưng, khi lực lượng của thành phố làm nhiệm vụ, có một số đối tượng đã cản trở. Thành phố mong  tỉnh chỉ đạo chủ các mỏ cát khi hết thời gian khai thác cần  phải đóng mỏ ngay, hoàn thổ, tránh những hệ lụy không tốt về sau.

 

Bài, ảnh: THANH NHỊ