(Báo Quảng Ngãi)- Như lời thơ của nhà thơ Thanh Thảo viết về nhà máy lọc hóa dầu đầu tiên của đất nước: “Sắt thép về đây mở hội/ Bàn tay thợ vỡ vạc những bình minh!”, Nhà máy Lọc dầu (NMLD) Dung Quất - trái tim của Dung Quất - đi vào hoạt động đã đưa Quảng Ngãi tiến bước với những kỳ tích đáng tự hào.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Đi qua sóng gió
Giờ đây, những dòng xăng dầu của NMLD Dung Quất đã lan tỏa khắp mọi miền đất nước, nhưng có lẽ với cán bộ và nhân dân Quảng Ngãi khó có thể nào quên chuyến thị sát Dung Quất của Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt vào ngày 19.9.1994.
 |
| Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. ẢNH: HT |
Một ngày mùa thu cách đây đúng 1/4 thế kỷ, bên những trảng cát bỏng rát chân người ở Vạn Tường, hòa trong tiếng sóng biển vỗ rì rào, người đứng đầu Chính phủ lúc bấy giờ đã nghe báo cáo chi tiết về dự án cảng biển nước sâu và KCN Dung Quất, khi ấy vẫn còn khá xa lạ với nhiều người.
Đã có những ý kiến bàn ra của rất nhiều chuyên gia ngành dầu khí, chuyên gia kinh tế vì những yếu tố... “bất khả thi”, nhưng với tầm nhìn xa và cả sự quyết đoán, Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt quả quyết: “Tôi tin rằng, Trung ương sẽ đồng thuận việc đặt một NMLD ở Dung Quất này”.
Gần 2 tháng sau, ngày 9.11.1994, Thủ tướng Võ Văn Kiệt ký quyết định về vị trí xây dựng NMLD Dung Quất. Cùng với đó là quy hoạch khu kinh tế trọng điểm miền Trung, được áp dụng thử nghiệm cơ chế chính sách mới để thúc đẩy vùng đất Trung Trung Bộ mau chóng thoát nghèo.
Nhưng NMLD Dung Quất có một số phận rất kỳ lạ. Từ khi quyết định vị trí xây dựng cho đến ngày khởi công kéo dài hơn một thập kỷ. Trong một thập kỷ ấy, không ít lần Dự án NMLD Dung Quất được mang ra bàn thảo, mổ xẻ ở nghị trường Quốc hội.
Song có lẽ, NMLD số 1 của đất nước đã được định danh ở Dung Quất, cho Dung Quất, cho Quảng Ngãi và cho cả vùng duyên hải miền Trung. Cuối năm 2005, lễ khởi công các gói thầu quan trọng được tiến hành. Tiến độ tổng thể của dự án được ấn định 44 tháng, do Technip- một nhà thầu có tiếng về dầu khí trên thế giới - làm tổng thầu EPC.
Tuy nhiên, những “sóng gió” đối với dự án vẫn chưa dừng lại. Song đó cũng là điều không quá khó để cắt nghĩa, khi lần đầu tiên nước ta bắt tay xây dựng một nhà máy lọc hóa dầu hiện đại, với số vốn khủng vào thời điểm đó. Nhưng vượt lên tất cả, NMLD Dung Quất đã hoàn thành vượt tiến độ và mùa Xuân cách đây đúng 10 năm, NMLD số 1 của đất nước đã cho ra dòng sản phẩm thương mại đầu tiên.
Và bình minh
Trong vòng 10 năm, kể từ khi chiết xuất dòng sản phẩm đầu tiên, NMLD Dung Quất đã sản xuất gần 60 triệu tấn sản phẩm xăng dầu các loại; doanh thu đạt 44 tỷ USD, nộp ngân sách nhà nước khoảng 7 tỷ USD.
Theo đánh giá của Tổ chức Vietnam Report, Công ty CP Lọc Hóa dầu Bình Sơn (BSR), đơn vị quản lý, vận hành NMLD Dung Quất, đứng thứ 7 trong danh sách bảng xếp hạng đánh giá các doanh nghiệp lớn nhất Việt Nam năm 2017 (VNR500). BSR đứng thứ 14/500 trong danh sách bảng xếp hạng đánh giá các doanh nghiệp có lợi nhuận tốt nhất Việt Nam năm 2018 (PROFIT500)...
 |
| Nhiều kỹ sư trưởng thành cùng với sự lớn mạnh của Nhà máy Lọc dầu số 1. ẢNH: TL |
Sự hình thành và phát triển của NMLD Dung Quất đã mang lại những bứt phá cho kinh tế - xã hội của Quảng Ngãi. Mỗi năm BSR nộp ngân sách tỉnh khoảng 17 - 22 nghìn tỷ đồng, chiếm 80 - 90% tổng thu ngân sách của tỉnh, đưa Quảng Ngãi vào nhóm các tỉnh, thành có nguồn thu lớn của cả nước.
Nhưng điều quan trọng hơn, NMLD Dung Quất đi vào hoạt động không chỉ tác động trực tiếp, đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của Quảng Ngãi, mà công trình trọng điểm về dầu khí này như “thỏi nam châm” thu hút các dự án lớn đầu tư vào KKT Dung Quất nói riêng và Quảng Ngãi nói chung.
Tính đến nay, tại KKT Dung Quất và các KCN Quảng Ngãi đã thu hút hơn 300 dự án, với tổng vốn đầu tư hơn 12 tỷ USD; trong đó có 61 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng vốn khoảng 1,76 tỷ USD. Đến nay, có một số dự án lớn đã đầu tư vào Dung Quất như Doosan (Hàn Quốc), VSIP, Thép Hòa Phát...
Quả thật, bình minh từ Dung Quất đã thắp sáng chặng đường phát triển của Quảng Ngãi, với bao kỳ tích lớn lao mà ít người có thể hình dung kể từ sau ngày tái lập tỉnh. Song, NMLD Dung Quất vẫn không đứng im.
Việc nâng cấp, mở rộng NMLD Dung Quất đang được triển khai, sau khi hoàn thành sẽ nâng công suất của nhà máy lên trên 30%, đạt mức 8,5 triệu tấn/năm; nâng chất lượng sản phẩm đạt mức tiêu chuẩn EURO IV, V.
Đó còn là kế hoạch kết hợp và tích hợp khí từ mỏ khí Cá Voi Xanh ở Biển Đông, có trữ lượng khoảng 445 tỷ mét khối (là mỏ khí có trữ lượng vào loại lớn nhất Việt Nam hiện nay) vào NMLD Dung Quất để tạo thành trung tâm lọc hóa dầu lớn ở khu vực miền Trung và của cả nước. Mọi kế hoạch đã hình thành. Vận hội mới lại mở ra với Dung Quất và Quảng Ngãi. Rồi đây, “sắt thép” sẽ về đây mở hội, và rồi nơi đây sẽ lại “vỡ vạc những bình minh”...
Hoàng Triều
