Thanh Thảo
(Baoquangngai.vn)- Hôm nay, 7/11, tại Quảng trường Đỏ Moskva (Nga) sẽ diễn ra cuộc duyệt binh tái hiện cuộc duyệt binh lịch sử ngày 7/11/1941 cũng ngay tại Quảng trường này, cuộc duyệt binh của 28.000 chiến sĩ Hồng quân Liên Xô đúng thời khắc quân phát xít Đức chỉ cách thủ đô Moskva 30km. Sau cuộc duyệt binh kỳ lạ ấy, tất cả các chiến sĩ Hồng quân tham gia duyệt binh đã đi thẳng ra chiến tuyến bảo vệ Moskva, đối mặt sinh tử trong cuộc chiến tranh Vệ Quốc vĩ đại.
30 triệu người lính Hồng quân và nhân dân xô viết đã hy sinh trong cuộc chiến tranh ấy, nhưng chủ nghĩa phát xít đã bị xóa sổ trên toàn thế giới.
Bây giờ, nghe lại bài hát rất quen thuộc trên youtube “Cuộc chiến tranh thần thánh”, lúc âm nhạc vừa cất lên, tôi đã thấy tất cả những khán giả trong nhà hát Moskva lặng lẽ đứng dậy, trang nghiêm nghe bài hát như nghi lễ khi hát quốc ca, dù bài hát ấy không phải quốc ca Liên Xô, cũng không phải quốc ca Nga. Có cái gì rất thiêng liêng, khó giải thích về tinh thần nghe nhạc này của người Nga.
 |
“Chỉ hai ngày sau khi Đức tấn công Liên Xô, ngày 24 tháng 6 năm 1941, một bài thơ có tựa đề "Cuộc chiến tranh thần thánh" của nhà thơ Vasily Ivanovich Lebedev-Kumach được đăng trên các báo "Izvestia" và "Sao Đỏ". Sau khi bài thơ công bố, Trưởng Đoàn ca múa nhạc Cờ Đỏ Hồng quân Liên Xô Alexander Vasilyevich Alexandrov ngay lập tức phổ nhạc. Không có thời gian để in ấn các bảng ký âm và bè phổ, Alexandrov đã viết chúng lên bảng bằng phấn, để các ca sĩ và nhạc sĩ chép lại chúng vào bản ký âm của riêng mình. Mọi người chỉ có vỏn vẹn 1 ngày để tập dượt, và ngay ngày hôm sau, ngày 24 tháng 6 năm 1941, một buổi công diễn được tổ chức ngay trước Nhà ga Belorussky. Các nghệ sĩ của Đoàn ca múa nhạc Cờ Đỏ Hồng quân Liên Xô đã luân phiên trình diễn, mà theo một nhân chứng, đến 5 lần ngay trong ngày hôm đó”.
(Trích đoạn trong từ điển mở Wikipedia)
Bài hát “Cuộc chiến tranh thần thánh” ngay lúc đó đã theo những người lính Nga ra trận, nó không chỉ lay động tâm hồn người lính Nga mà còn rung chuyển cả nước Nga. Lầm lì, mãnh liệt, tha thiết, kiêu hãnh, hành tiến âm nhạc của bài hát này đã cuốn bước chân của hồng quân xô viết trên những nẻo đường chiến trận khắp Liên Xô và khắp cả châu Âu. Nó như một bản Thánh ca, nên không ngạc nhiên khi người Nga nghe bài hát này cất lên đều đứng cả dậy. Phải chăng, đó là điều mà thế giới vẫn gọi là: “Sự bí ẩn của tâm hồn Nga”.
Trong những tháng năm kháng chiến chống Mỹ, tôi đã đồng nhất sự bí ẩn của tâm hồn Nga với lòng yêu nước, dù sự bí ẩn này còn rộng lớn hơn thế nữa. Nó là sự khoan dung, lòng nhân ái đặc biệt của người Nga, của “Tính cách Nga”-tên một truyện ngắn nổi tiếng thời chiến tranh Vệ quốc của văn hào Aleksey Tolstoy, ra đời năm 1944.
Nước Nga thu hút tôi bởi sự giản dị đến kinh ngạc. Đó là sự giản dị của những gì lớn lao, bình thản. Sự giản dị của những gì ta có thể đặt kênh giao tiếp ngay lần đầu gặp gỡ, nhưng rồi dường như mãi mãi ta không thể chạm tới “lõi”, đi tới “đáy” của nó.
Nước Nga là cây bạch dương ta dễ dàng nhìn thấy và đồng cảm được, nhưng cũng là những cánh đồng đất đen bất tận khô cằn khi mùa tuyết tan, là những cây thông kiên gan đứng dưới trời Đông lạnh –20 độ, là những ngôi nhà thờ mái nhọn vút lên lời nguyện cầu lặng lẽ và buồn bã.
Nếu trong cuộc duyệt binh để ra thẳng chiến trường ở ngày 7/11/1941 ấy, đã có những chiến sĩ Việt Nam trong đoàn quân bảo vệ Moskva, thì liên tiếp trong những cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc Việt Nam chống Pháp, chống Mỹ và quân bành trướng phương Bắc, những chuyên gia, cố vấn, những sĩ quan Hồng quân Liên Xô đã trực tiếp sát cánh cùng quân đội Việt Nam chống xâm lược. Đó là những người bạn cùng chiến hào với Việt Nam chống những thế lực hung ác để bảo vệ Tổ quốc Việt Nam.
Chúng ta đã làm bạn với cả thế giới. Nhưng như một câu ngạn ngữ Nga đã nói: “Bạn càng cũ càng quí”, ta đã có một người bạn cũ đúng theo nghĩa ấy- nước Nga.
Bây giờ, mỗi khi nghe lại một bản nhạc Nga hay nhớ lại những tác phẩm văn học Nga mình đã đọc, tôi vẫn cảm nhận được mùi hương đặc biệt của những cánh đồng Nga, vị ngọt của gió, cơn vọt trào mãnh liệt của tháng Năm xanh, và tuyết trắng như bài ca buồn bất tận trên con đường thiên lý…
Với tôi, nước Nga mãi mãi bí ẩn và gần gũi, khoan dung và giản dị như một người bạn cũ. “Bạn càng cũ càng quí”. Đúng như vậy./.
