(Báo Quảng Ngãi)- Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê ngày 29.7.2019 về tình hình kinh tế - xã hội 7 tháng năm 2019, thì nguồn thu từ thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đang tăng mạnh theo từng tháng, đóng góp gần 10% tổng thu ngân sách cả nước trong 7 tháng. Cụ thể, đóng góp từ thuế TNCN đã lên tới 62.600 tỷ đồng, bằng 55,3% dự toán.
Đó là điều hết sức đáng mừng. Không chỉ vì nhiều công dân Việt Nam bây giờ đã có thu nhập ổn định, đủ “chuẩn”... đóng thuế TNCN, mà còn vì ý thức “công dân đóng thuế TNCN là nghĩa vụ và vinh dự” đã bắt đầu hình thành ở Việt Nam.
Tại các nước phát triển, thuế TNCN mang lại một nguồn thu chắc chắn và chiếm tỷ trọng cao trong tổng thu ngân sách nhà nước. Cách phân biệt giữa những cá nhân có thu nhập cá nhân cực cao, rất cao, cao và khá cao cũng rất rõ ràng, đi kèm đó là số phần trăm thuế TNCN mà họ phải đóng cho nhà nước. Ở các nước đó, cũng không thiếu những cá nhân tìm nhiều cách để trốn một phần thuế TNCN, thậm chí họ tìm đến những đảo quốc, Công quốc có thuế TNCN thấp để “xin định cư”, nhằm giảm mức thuế mình phải đóng.
Đó là điều hết sức đáng mừng. Không chỉ vì nhiều công dân Việt Nam bây giờ đã có thu nhập ổn định, đủ “chuẩn”... đóng thuế TNCN, mà còn vì ý thức “công dân đóng thuế TNCN là nghĩa vụ và vinh dự” đã bắt đầu hình thành ở Việt Nam.
Tại các nước phát triển, thuế TNCN mang lại một nguồn thu chắc chắn và chiếm tỷ trọng cao trong tổng thu ngân sách nhà nước. Cách phân biệt giữa những cá nhân có thu nhập cá nhân cực cao, rất cao, cao và khá cao cũng rất rõ ràng, đi kèm đó là số phần trăm thuế TNCN mà họ phải đóng cho nhà nước. Ở các nước đó, cũng không thiếu những cá nhân tìm nhiều cách để trốn một phần thuế TNCN, thậm chí họ tìm đến những đảo quốc, Công quốc có thuế TNCN thấp để “xin định cư”, nhằm giảm mức thuế mình phải đóng.
Nhưng họ bao giờ cũng chỉ là thiểu số và luôn không nhận được sự tôn trọng từ các quốc gia chính quốc của họ. Nếu ngành thuế ở các nước đó tìm ra bất cứ bằng chứng trốn thuế nào từ những người này, thì bất kể họ giàu có tới đâu, có “vai vế” trong xã hội tới cỡ nào, họ cũng cứ phải ra tòa.
Đa số công dân ở các nước văn minh đều coi đóng thuế TNCN là nghĩa vụ và vinh dự công dân của mình. Họ tự giác đóng thuế, dù số tiền họ đóng thuế có khi rất lớn.
Xây dựng một ý thức cho mọi công dân có thu nhập cao về “vinh dự và nghĩa vụ” đóng thuế TNCN là công việc không chỉ của Tổng cục Thuế mà còn của cả hệ thống chính trị và đặc biệt là của truyền thông. Nhưng lâu nay, ngành thuế hình như chỉ chú trọng thu thuế của những người và những việc đã đăng ký chính danh, thu thuế tại nguồn.
Đa số công dân ở các nước văn minh đều coi đóng thuế TNCN là nghĩa vụ và vinh dự công dân của mình. Họ tự giác đóng thuế, dù số tiền họ đóng thuế có khi rất lớn.
Xây dựng một ý thức cho mọi công dân có thu nhập cao về “vinh dự và nghĩa vụ” đóng thuế TNCN là công việc không chỉ của Tổng cục Thuế mà còn của cả hệ thống chính trị và đặc biệt là của truyền thông. Nhưng lâu nay, ngành thuế hình như chỉ chú trọng thu thuế của những người và những việc đã đăng ký chính danh, thu thuế tại nguồn.
Nếu phần thu “trừ từ nguồn” ấy chiếm một tỷ trọng cao trong tổng thu, thì chưa thể nói việc thu thuế TNCN đã thành công. Cái “phần tối” từ những người, những khoản thu nhập rất cao mà trốn thuế TNCN là rõ ràng và đang chiếm một tỷ trọng không nhỏ trong tổng thu của ngành thuế.
Như thế lại tạo ra một bất công không hề nhỏ, khi những người lao động thu nhập thường xuyên không cao lại phải đóng thuế TNCN “đều như vắt chanh”, còn những người thu nhập “khủng” lại bình thản... trốn thuế, mà chẳng ai nhìn tới họ.
Những người lao động lương thiện bình thường như tôi, dù đã về hưu cả chục năm nay, mỗi năm vẫn vui vẻ đóng được ngót vài chục triệu tiền thuế TNCN, chủ yếu từ các bài báo, thỉnh thoảng từ những lao động “ngoài” như chấm giải văn học... Bản thân tôi rất tự hào vì được nộp thuế TNCN, nhưng cũng phải nghĩ tới những người lao động bình thường khác có thu nhập thường xuyên không cao, nhưng phải đóng thuế. Vì vậy, rất cần một sự cải cách đồng bộ và hợp lý trong sắc thuế TNCN.
Như thế lại tạo ra một bất công không hề nhỏ, khi những người lao động thu nhập thường xuyên không cao lại phải đóng thuế TNCN “đều như vắt chanh”, còn những người thu nhập “khủng” lại bình thản... trốn thuế, mà chẳng ai nhìn tới họ.
Những người lao động lương thiện bình thường như tôi, dù đã về hưu cả chục năm nay, mỗi năm vẫn vui vẻ đóng được ngót vài chục triệu tiền thuế TNCN, chủ yếu từ các bài báo, thỉnh thoảng từ những lao động “ngoài” như chấm giải văn học... Bản thân tôi rất tự hào vì được nộp thuế TNCN, nhưng cũng phải nghĩ tới những người lao động bình thường khác có thu nhập thường xuyên không cao, nhưng phải đóng thuế. Vì vậy, rất cần một sự cải cách đồng bộ và hợp lý trong sắc thuế TNCN.
THANH THẢO
