Ngày Tết cũng ngồi suy ngẫm và tìm hiểu về những phong tục riêng của ba miền đất nước: Bắc, Trung, Nam.
Miền Bắc: “Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ / Cây nêu ngày Tết bánh chưng xanh”
Trước Tết miền Bắc sẽ lành lạnh trong những hạt mưa xuân nhè nhẹ. Chợ Tết miền Bắc cũng sẽ có nhiều loại trái cây đủ để chuẩn bị cho mâm ngũ quả thật đẹp. Tuy thế mân ngũ quả miền Bắc không đọc lái như miền Nam để thành một câu trọn vẹn ý nghĩa nhưng trước hết là phải đẹp. Một nải chuối thật to để cầu cho việc con cháu đủ đầy, một trái bưởi cùng những chiếc lá xanh như trụ cột gia đình, rồi sẽ đan xen vào đó những trái quất vàng tươi, những trái táo đỏ rực.
Hai bên của tủ thờ sẽ để 2 cây mía cho ông bà ông vải chống gậy lên trời cầu bình an cho con cháu. Tủ thờ bao giờ cũng được bày biện đẹp mắt nhất, vì người khách khi bước vào nhà sẽ nhìn thấy nó đầu tiên. Ngoài mâm ngũ quả ra, trên đó còn được bày biện bát đũa, những gói bánh nhiều màu, những gói kẹo to thật là to. Khi khách tới chơi nhà sẽ đánh giá được tình hình kinh tế của gia đình trong năm trước như thế nào qua những đồ được bày biện.
Miền Bắc thường chọn cành đào đỏ để cắm trên bàn thờ hoặc cây đào trang trí trong nhà, theo quan niệm người Trung Quốc, đào có quyền lực trừ ma và mọi xấu xa, màu đỏ chứa đựng sinh khí mạnh, màu đào đỏ thắm là lời cầu nguyện và chúc phúc đầu xuân.
Về ẩm thực miền Bắc chắc hẳn ai cũng đã từng nghe câu: “Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ / Cây nêu ngày Tết bánh chưng xanh” và thấy ngay hương vị Tết Bắc thật đậm đà.
Người miền Bắc có khá nhiều tục kiêng trong ngày Tết như: Kiêng đổ rác, kiêng quét nhà, kiêng cho lửa, kiêng cho nước, tránh nói giông hay chọn người "xông nhà" phải hợp tuổi,...
Miền Nam: "Cầu vừa đủ xài thơm"
Khác với mâm ngũ quả miền Bắc và miền Trung (quả gì cũng có thể bày lên) mâm ngũ quả miền Nam thì được bài trí với năm loại quả kết hợp thành một câu có ý nghĩa: Cầu, dừa (vừa), đủ, xoài (xài), thơm (danh), hoặc sung ( Cầu vừa đủ xài thơm hoặc Cầu vừa đủ xài sung).
Bên cạnh vẻ đẹp của hình khối và màu sắc, và bên cạnh ý nghĩa chung là cầu được quả tam đa, ngũ phúc, mỗi thứ trái cây đều có một ý nghĩa.
Tại miền Trung và miền Nam sẽ không có sắc đào đua thắm nhưng thay vào đó là sắc mai rực rỡ. Hoa mai không chỉ nở rộ vào mùa xuân nơi đất nắng nóng miền Nam, mà còn có thể đọc thành chữ “may” trong may mắn. Mai không chỉ đại diện cho mùa xuân trong tranh tứ quý (mai, lan, cúc, tùng) mà còn đại diện cho con người có tài đức và nhân cách cao thượng (mai, lan, cúc, trúc).
Thay vì người Bắc có món thịt đông cổ truyền thì người miền Nam bao giờ cũng có món thịt trứng kho tàu, những đòn bánh tét thật dài
Ở một số vùng quê Nam bộ có tục kiêng không để cối xay gạo trống vào những ngày đầu năm. Điều này tượng trưng cho việc thất bát, mất mùa năm tới. Chính vì vậy, người ta thường đổ một ít lúa vào cối xay, ngụ ý cầu mong năm mới lúa gạo đầy tràn.
Ngày Tết có lệ ai đến nhà, bất kể giờ giấc nào, gia chủ cũng dọn cỗ, mời uống rượu, ăn bánh. Khách không được từ chối bữa ăn, dù no cũng phải nhấm nháp chút ít.
Miền Trung: Giao thoa giữa hai miền đất nước
Là miền đất giao thoa nên phong tục tập quán tại các tỉnh miền Trung có nhiều đặc điểm giống với miền Bắc và miền Nam. Mâm ngũ quả tại miền Trung có cách bài trí tương tự như miền Bắc với chuối xanh, bưởi vàng, quất và đặc biệt là trái ớt đỏ.
Nhưng loài hoa người miền Trung hay chơi ngày Tết lại giống miền Nam là hoa mai.
Trên mâm cỗ ngày Tết của người miền Trung, bên cạnh đĩa bánh tét, dưa món, nắm tré, bò ngâm màu trầm, thường có chén (bát nhỏ) tôm chua, xinh như một bông hoa, chói chang đỏ như vầng mặt trời mùa xuân ấm áp.
Dưa món Huế
Ngày Tết người dân miền Trung sẽ kiêng ăn trứng vịt lộn, thịt vịt trong ngày Tết và cả tháng đầu năm. Người ta cho rằng ăn thịt vịt sẽ gặp xui xẻo. Một số vùng không ăn tôm vì sợ... đi giật lùi như tôm. Nếu ăn trong ngày Tết, công việc sang năm sẽ lùi chứ không thể tiến tới. Kiêng mua quần áo màu trắng, vải trắng suốt tháng Giêng Âm lịch.
Theo soha
