(QNĐT)- Một món ẩm thực rất đặc biệt của người dân Quảng Ngãi không thể thiếu trong ngày lễ, tết - đó là món bánh tráng. Xung quanh câu chuyện về cái bánh tráng không chỉ là một loại ẩm thực đơn thuần mà quanh nó còn hàm chứa sự tín ngưỡng rất riêng và rất thiêng liêng của vùng đất này.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Trong một mâm cỗ cúng bái trời – đất – tổ tiên ông bà thì món bánh tráng – một loại bánh cổ truyền vẫn không thể thiếu. Người Quảng Ngãi tâm niệm rằng, bánh tráng là hạt ngọc nhưng không phải là ngọc bình thường mà là tinh ngọc được làm ra từ những hạt gạo trắng tinh. Bởi vậy, vị trí đặt bánh tráng trên những mâm cỗ cũng phải được đặt ở trên tất cả các lễ vật.
 |
| Một lễ cúng của người Quảng Ngãi không thể không có bánh tráng |
Theo những bậc cao niên thì đặt bánh tráng trên lễ cúng còn có sự tín ngưỡng đặc biệt khi nó được xem như vật để che đậy, bảo vệ cho cả mâm cỗ. Ông Nguyễn Quyền, xã Bình Tân, huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) nói: “Hồi giờ người Quảng Ngãi cúng thì phải có cái bánh tráng. Trước đây người ta nói cái bánh tráng ví như là một cái lá bùa tứ tung để che lại con thiên cẩu hạ thực nó không phá vật ở trên bàn. Thứ 2, nếu nói theo ông Phật giáo thì bánh tráng là thượng ngọc cho nên nó được ở trên hết. Không có bánh tráng thì đồng nghĩa với việc chưa trọn một nghi lễ”.
Bánh tráng là ngọc thực là thượng ngọc nên nhiều người thận trọng đưa bánh tráng lên đầu để bẻ như một sự tôn kính trước một loại bánh cổ truyền – như để có giây phút nhớ về quê hương nguồn cội. Không chỉ là sự tín ngưỡng trên mâm cỗ cúng mà ngay cả khi ăn bánh tráng, người Quảng Ngãi cũng chỉ dùng tay ăn. Ý nghĩa của việc này cũng là để người còn sống tưởng nhớ thời ông bà tổ tiên xa xưa còn “ăn lông ở lỗ”.
 |
| Người Quảng Ngãi từ lâu đã xem bánh tráng là bánh truyền thống |
Trên bàn ăn, mở đầu tiệc ăn uống, bánh tráng cũng giúp cho các vị khách bớt đi sự bỡ ngỡ, ngượng ngùng và trở thành món khai vị chính trong ẩm thực ăn uống của người Quảng Ngãi. Bởi vậy mà món bánh tráng là món khai vị đầu tiên của người Quảng Ngãi.
Bánh tráng không mất đi trước vô số những loại bánh cao vị. Vì thế mà trải qua nhiều lớp thế hệ, nghề làm bánh tráng vẫn không bị mai một trên đất Quảng Ngãi. Những cơ sở làm bánh thủ công vẫn sống được với nghề khi bánh tráng trở thành loại bánh chính của nhiều gia đình, nhất là trong những ngày lễ, tết.
Còn trong tâm thức của người Quảng Ngãi, còn chọn bánh tráng là còn nhớ tới quê hương, nguồn cội. Bánh tráng cứ thế mà trường tồn theo thời gian.
MINH HUY
