Muối iốt rất quan trọng đối với sức khỏe

(Báo Quảng Ngãi)- Trong cơ thể người trưởng thành chỉ có khoảng 10 – 20mg iốt. Đây là một nguyên tố vi lượng quan trọng mà cơ thể chỉ cần với một lượng rất nhỏ nhưng nếu thiếu sẽ gây ra nhiều bệnh lý nguy hiểm. Nó càng trở nên quan trọng đối với phụ nữ có thai và trẻ em. Xoay quanh vấn đề này, PV Báo Quảng Ngãi đã có cuộc trao đổi với bác sĩ Chuyên khoa II Lê Quang Tòa - Giám đốc Trung tâm Nội tiết tỉnh xung quanh vấn đề này.

-PV: Thưa bác sĩ, trong cơ thể con người, iốt có vai trò như thế nào?

Bác sĩ LÊ QUANG TÒA: Vai trò của iốt là rất quan trọng đối với sự phát triển cơ thể con người. Iốt là vi chất quan trọng để tuyến giáp tổng hợp các hóc-môn điều chỉnh quá trình phát triển của hệ thần kinh trung ương, phát triển hệ sinh dục và các bộ phận trong cơ thể, như tim mạch, tiêu hóa, da - lông - tóc- móng, duy trì năng lượng cho cơ thể hoạt động... Iốt tham gia tạo hóc-mon tuyến giáp trạng T3 (tri-iodothyronin) và T4 (thyroxin) bằng các liên kết đồng hóa trị. Các hóc-môn này đóng vai trò quan trọng trong việc điều hòa phát triển cơ thể, kích thích tăng quá trình chuyển hóa tới 30%, tăng sử dụng ôxy và làm tăng nhịp tim.

Hoạt động của hóc-môn tuyến giáp trạng là tối cần thiết cho phát triển bình thường của não bộ. Chúng làm tăng quá trình biệt hóa của tế bào não và tham gia vào chức năng của não bộ. Nếu thiếu iốt dẫn đến suy giáp do không đủ hóc-môn giáp trạng và gây khuyết tật não, rối loạn chức năng của não. Trên 75% lượng iốt tập trung ở tuyến giáp và được sử dụng cho tổng hợp hóc-môn giáp trạng, phần còn lại phân bố ở các mô khác, như thận, tuyến vú, dịch tiêu hóa hay nước bọt... Ngoài ra, iốt còn có vai trò trong việc chuyển hóa beta - caroten thành vitamin A, tổng hợp protein hay hấp thụ đường trong ruột non.

-PV: Vậy hậu quả khi bị thiếu iốt sẽ như thế nào?

Bác sĩ LÊ QUANG TÒA:  Khi cơ thể bị thiếu iốt, tuyến giáp làm việc nhiều hơn để tổng hợp thêm nội tiết tố giáp trạng nên tuyến giáp to lên, gây ra bướu cổ. Bướu cổ là cách thích nghi của cơ thể để bù lại một phần thiếu iốt. Tuyến giáp to có thể chèn ép đường thở, đường ăn uống gây ra các vấn đề ảnh hưởng cho sức khỏe. Thiếu iốt gây thiểu năng tuyến giáp, làm ảnh hưởng lớn đến sự phát triển và hoạt động của cơ thể, giảm khả năng lao động, mệt mỏi, rụng lông, táo bón, vàng da, sợ lạnh, tăng cholesterol…

 Bướu cổ và đần độn là hai biểu hiện hay gặp nhất liên quan đến thiếu iốt. Bướu cổ có thể xuất hiện ở bất kỳ giai đoạn nào trong cuộc đời; trong khi đó, đần độn xuất hiện ngay từ lúc bào thai nếu người mẹ bị thiếu iốt nặng. Trong thời kỳ mang thai mà người mẹ bị thiếu iốt thì sự phát triển bào thai bị ảnh hưởng nghiêm trọng, nhất là bộ não của đứa trẻ. Trẻ sơ sinh có thể bị các khuyết tật bẩm sinh như liệt tay hoặc chân, về sau có thể nói ngọng, điếc, câm, mắt lác... mà hiện nay y học chưa chữa được. Đặc biệt, thai phụ dễ bị sẩy thai, thai chết lưu hoặc sinh non. Thức ăn của trẻ bị thiếu iốt thì trẻ sẽ chậm lớn, chậm phát triển trí tuệ, nói ngọng, nghểnh ngãng... Trong một số trường hợp nặng, trẻ có thể bị đần độn, lùn, liệt cứng hai chân.

-PV: Thưa bác sĩ, làm gì để phòng thiếu iốt?  

Bác sĩ LÊ QUANG TÒA:  Với trẻ từ 0 - 6 tháng tuổi, cho trẻ bú mẹ hoàn toàn, iốt có trong sữa mẹ là nguồn cung cấp cho trẻ. Để có đủ iốt cung cấp cho trẻ người mẹ nên ăn nhiều thức ăn giàu iốt như: Trứng, cá, tôm, cua, thịt, sữa, hải sản, rong, tảo biển… và dùng muối iốt hoặc nước mắm có iốt để chế biến thức ăn. Với trẻ đã ăn dặm (trên 6 tháng) thì cần bổ sung những thức ăn giàu iốt.

Với các đối tượng còn lại, kể cả phụ nữ mang thai thì sử dụng muối iốt thay cho muối thường trong ăn uống và chế biến thức ăn hằng ngày là đủ nhu cầu iốt cung cấp cho cơ thể và phòng được các rối loạn do thiếu iốt. Tất cả các rối loạn do thiếu iốt hoàn toàn có thể phòng được bằng cách bổ sung một lượng iốt rất nhỏ vào bữa ăn hằng ngày - muối có chứa iốt. Vì thế, để bảo vệ sức khỏe cho gia đình, hãy thường xuyên sử dụng muối iốt trong chế biến bữa ăn hằng ngày. Để khắc phục tình trạng thiếu iốt, người ta phải trộn iốt vào thực phẩm như: Muối ăn, bột canh, nước mắm, bánh, sữa, kẹo…
 

PV (thực hiện)