(Báo Quảng Ngãi)- Nắng lấp lánh ngoài hiên. Trước sân nhà, hoa đào đã bắt đầu khoe sắc. Những nụ hoa đầu tiên hé nở trong tiết trời se lạnh của mùa xuân đất Bắc.
Tôi đưa mẹ qua triền đê vẫn còn sắc cỏ lau trắng xóa từ độ cuối đông, hoa lau nở tạo thành tấm thảm khổng lồ trùm lên con đê nhiều năm tuổi. Mẹ nói muốn ngắm dòng sông uốn lượn giữa đồng bằng, đổ ra biển cả. Dòng sông dùng dằng đi ngang qua vùng ngoại ô xa tít. Ngày trước mẹ vẫn thường lặn lội, gánh gồng trên con đê này để mưu sinh. Nắng mưa mẹ tôi đều vượt qua hết. Còn bây giờ, chỉ một quãng ngắn để lên được con đê ngăn lũ, mẹ tôi cũng than nhức khớp, mỏi gối. Mẹ nói:
- Già rồi, Út ơi! Không biết là mẹ còn được đón bao nhiêu mùa xuân nữa?
Tôi cười mà lòng xót xa. Người già thường đếm tuổi đời bằng mùa xuân. Tết đến thì vui, mà cũng đầy lo lắng. Bởi đời người như một chiếc cầu ván, đi hết những tấm ván nghĩa là đi hết những năm tháng cuộc đời. Tuổi mẹ cũng sắp sửa đi trọn vẹn chiếc cầu, sắp qua đến bờ sông bên kia.
- Mẹ lo xa quá! Mẹ còn khỏe lắm!
Mẹ ngồi trên bờ đê, lấy cái khăn choàng lên đầu vì sợ gió. Tôi ngồi bên mẹ, chợt thấy mình bé lại như ngày xưa vẫn thường theo mẹ đi trên con đường làng sang nhà bà ngoại chơi. Mỏi chân, hai mẹ con tôi cũng ngồi ngắm sông nước mây trời như thế. Ngoại mất sau ngày chúng tôi dọn nhà ra Bắc sống không lâu. Anh Hai tôi lập nghiệp ngoài này, có công việc ổn định. Không còn ba nên đi đâu anh Hai cũng muốn gồng gánh mẹ và tôi theo. Rồi anh Hai lấy vợ, dọn vào nội thành sống. Căn nhà ở vùng ngoại ô yên bình, cạnh bờ sông này chỉ còn lại hai mẹ con tôi. Cảnh sắc nơi đây cũng không khác bao nhiêu so với cố hương của chúng tôi, nhưng lòng mẹ vẫn man mác một nỗi buồn, rồi nỗi buồn ấy cứ lớn dần theo năm tháng.
Hôm trước tôi đi tham quan vườn đào Nhật Tân, thấy hoa đẹp, tôi đặt mua một chậu đem về trang trí nhà cửa dịp Tết. Mẹ tôi nâng niu từng cành đào trên tay. Mẹ yêu hoa lắm! Trong khu vườn nhỏ sau nhà mẹ tôi trồng đầy hoa, sắc màu sặc sỡ, lung linh một góc trời. Ở miền Bắc, mùa xuân đến lấm tấm sắc hồng của hoa đào- loài hoa ưa thích khí hậu se lạnh. Ngồi quanh bếp lửa sưởi ấm, tôi với mẹ bàn với nhau chuyện gói bánh tét, nấu nồi thịt kho tàu, làm cải muối chua, dưa củ kiệu... để ăn mấy ngày Tết. Anh Hai sợ mẹ và tôi vất vả, tôi cũng phải đi làm nên thời gian không nhiều, anh bảo những thứ đó có thể đặt mua bên ngoài. Người ta làm cũng thơm ngon và hợp vệ sinh lắm! Tôi cười, bảo anh:
- Sao bằng mẹ mình làm được, hả anh Hai? Vả lại, Tết truyền thống của người miền Bắc và người miền Nam khác nhau, phong tục khác, ẩm thực cũng khác... Mình nêm nếm theo khẩu vị miền Nam mới đậm đà.
 |
| MH: VÕ VĂN |
Chị dâu tôi cũng ủng hộ việc tự làm các món ăn ở nhà thay vì đặt mua. Gia đình được dịp quây quần bên nhau. Chị dâu là người miền Bắc, nhưng rất thích phong vị phương Nam. Tính cách của chị tôi vừa truyền thống, vừa lại rất hiện đại, thấu hiểu và bao dung... Cuối cùng, anh Hai tôi cũng đồng ý để cả nhà tự làm các món ăn chuẩn bị cho ngày Tết. Căn nhà lại rộn ràng như hội.
Bánh tét, thịt kho, dưa cải muối chua, củ kiệu... đủ cả. Vui nhất là ban đêm, cả nhà ngồi quây quần bên nhau trông nồi bánh tét. Nồi bánh sôi sùng sục trên lửa đỏ. Con mèo cam dụi đầu vào lưng tôi ngủ say sưa trong tiết trời se lạnh. Mẹ kể cho chúng tôi nghe rất nhiều chuyện, nào là chuyện Tết ở phương Nam, chuyện thuở mẹ còn con gái, vẫn thường qua lại trên cây cầu khỉ lắc lẻo bắc qua dòng sông quê hương êm đềm... Trong câu chuyện của mẹ có đầy những cung bậc cảm xúc, có vui, có buồn, có hào hứng rộn ràng, có nhớ thương trào nước mắt...
Tôi ôm mẹ thật chặt. Ngoài trời lạnh, bên mẹ, tự dưng tôi thấy ấm áp vô cùng. Mẹ là ngọn lửa sưởi ấm trong mùa đông dài, là ngọn gió của mùa hè nồng nàn thoang thoảng. Tôi bật khóc:
- Con thương mẹ quá, mẹ ơi!
Mẹ cười, nói tôi nhõng nhẽo. Anh Hai tôi cũng rơm rớm nước mắt. Nước vẫn sôi sùng sục trong nồi kèm theo tiếng lửa reo tí tách. Xuân đến thì vui, nhưng lòng tôi thấp thỏm, lo sợ. Biết đâu một mùa xuân nào, xa hoặc gần, tôi không còn mẹ nữa? Khi đó chắc tôi bơ vơ như cánh chim trời chấp chới bay giữa khung trời mênh mông cao rộng. Tôi cô đơn vô cùng.
Anh Hai tôi thỏ thẻ:
- Mẹ phải sống lâu, sống khỏe với chúng con, nha mẹ!
Mẹ gật đầu. Chúng tôi biết rằng, đối với mẹ, chúng tôi là niềm vui, là ý nghĩa của đời mẹ.
Tết nơi đất Bắc cái gì cũng có, chỉ thiếu mỗi cái nắng phương Nam...
Buổi sáng những ngày cuối cùng của năm, trời trong đến lạ, có áng mây trắng bay lững lờ ngang qua làng. Chị dâu tôi quét dọn sân nhà. Mẹ tôi say đắm ngắm nhìn cành đào đang khoe sắc. Tự dưng mẹ thấy nhớ biết bao sắc mai vàng của phương Nam. Mẹ nhớ căn nhà cũ, có vuông sân ba trồng đầy mai vàng, mai tứ quý, đầu tháng Chạp cả nhà bắc ghế trẩy lá để Tết sang mai đơm nụ, nở hoa. Mẹ nhớ ba, nhớ cái xóm nhỏ có dòng sông nhỏ vắt ngang qua - dòng sông đã tắm mát tuổi thơ anh em chúng tôi. Mỗi mùa xuân sang, trên sông, ghe chở hoa vạn thọ, mai vàng, cúc mâm xôi... cứ ngược xuôi qua lại. Mẹ nhớ từng khuôn mặt, từng dáng hình của những người hàng xóm đầy nghĩa tình, có con cá, nắm rau cũng í ới cho nhau... Tất cả đã để lại những kỷ niệm sâu đậm trong trái tim của mẹ, suốt đời mẹ tôi chẳng thể nào quên.
Bạn tôi đi chợ hoa Quảng Bá, tìm mua được một cội mai nhỏ để bàn. Bạn mang sang tặng tôi, tôi đem về tặng mẹ. Mẹ tôi rất thích cội mai. Mẹ tưới nước đều. Sợ cội mai lạnh, mẹ chỉ phơi sương đêm một lúc rồi mang vào nhà, đặt trên bàn khách. Một buổi chiều, mẹ nhìn chậu mai, nhìn tôi và nói:
- Có mai, có bánh tét, có dưa cải, có củ kiệu, mứt gừng... có đủ cả! Mà sao mẹ cứ thấy thiếu thiếu hồn xuân, thiếu ánh nắng phương Nam ấm áp...
Lòng tôi xốn xang. Tôi biết mẹ nhớ quê vô cùng. Tôi hiểu rằng, mẹ mong được vào Nam thăm những người xưa, được đón Tết phương Nam.
Tôi, anh Hai và chị dâu cùng nhau bàn tính một chuyện gì có vẻ “bí mật” lắm! Chị dâu tôi bụm miệng, cười tíu tít. Anh Hai nháy mắt với tôi. Tất cả những hành động đó mẹ tôi đều thấy, mẹ chau mày:
- Tụi bây đang bàn tính kế hoạch gì mà giấu mẹ vậy?
Tôi đưa tay lên miệng, “suỵt” - giữ bí mật đến phút cuối cùng.
Nắng xuân vàng ngập lối. Những người xa quê đã bắt đầu trở về đón Tết. Những vườn đào bên bờ sông đã bung nở, cỏ cây tràn đầy sức sống. Ngay cả con đê thô cứng trước làng cũng mềm mại như dải lụa nằm ven bờ sông.
Tôi từ ngoài phố trở về nhà, chạy đến ôm mẹ tôi ngay lập tức, nói nhỏ vào tai mẹ:
- Mẹ có muốn đón Tết phương Nam không hả mẹ?
Mẹ trố mắt nhìn tôi. Rồi mẹ dịu lại:
- Muốn chứ! Ước mơ của mẹ là được vào Nam đón Tết, được gặp những người xưa, được ngắm dòng sông chảy qua xóm nhỏ, được nghe bà con xứ mình nói bằng phương ngữ miền Nam...
Tôi ôm mẹ thật chặt, nghe cả mùi dầu nước xanh mẹ xức ở hai thái dương:
- Năm nay, cả nhà mình cùng vào Nam đón Tết, mẹ ha!
Mẹ chưa hiểu rõ đầu đuôi câu chuyện. Mẹ nhìn tôi đăm đăm.
Tôi lấy trong giỏ ra mấy tấm vé máy bay đã mua được. Tuy cận Tết vé hơi đắt đỏ, nhưng bây giờ điều đó chẳng đáng là gì ngoài niềm vui nhỏ nhoi của người mẹ kính yêu.
Mẹ nhìn tôi, mắt rưng rưng. Tôi nắm lấy bàn tay gầy guộc của mẹ, bàn tay trổ đồi mồi cũng là bàn tay mến thương, bao dung, êm ái...
- Chúng con biết quê nhà phương Nam luôn ở trong trái tim mẹ. Dù có đi đến nơi nào đi chăng nữa. Biết rằng ở bất cứ nơi nào trên đất nước này cũng đều là quê nhà thân thương của mình cả, nhưng nơi chôn nhau cắt rốn, nơi đong đầy kỷ niệm... mới là điều thiêng liêng, là ao ước của mình.
Tôi ôm mẹ. Mẹ ngả đầu vào vai tôi.
Chúng tôi đưa nhau vào Nam. Ngồi trên máy bay, mẹ tôi cứ ríu rít kể chuyện miền Nam xa xôi, miền Nam máu thịt. Tôi biết mẹ đang nôn nao lắm.
Dưới ánh nắng mềm mại, thơm nồng của mùa xuân, trong sắc mai vàng nở rộ ngoài sân, tôi thấy mẹ xinh đẹp và trẻ trung như mấy mươi năm về trước. Chúng tôi thấy được nụ cười tươi rói của mẹ. Chúng tôi thấy mẹ ngồi nhìn ngắm từ những cảnh vật đơn sơ nhất như mảnh đất quê hương đậm tình, dòng sông nhỏ uốn lượn hiền hòa giữa xóm xưa trù phú, bên bờ sông có hàng dừa nghiêng soi... Trong không gian thoảng hương vị Tết quê, hương thơm đậm đà của những món ăn của ngày Tết phương Nam truyền thống, chúng tôi tự nhắc nhở mình rằng, dù có đi bốn phương trời thì quê nhà và sắc màu Tết quê vẫn luôn là điều thiêng liêng, tuyệt vời nhất!
HOÀNG KHÁNH DUY
TIN, BÀI LIÊN QUAN:
