Ăn không tiêu có thể dẫn đến chướng bụng hoặc thương thực... nhất là những ngày tết, nguyên nhân là do mọi người thường ít hoạt động, ngủ nhiều và ăn nhiều chất đạm hơn.
Nguyên nhân
Những ngày cuối tuần và đặc biệt là dịp Tết, chúng ta có xu hướng ăn nhiều thức ăn bổ dưỡng, nhiều đạm hơn ngày thường nhưng lại lười vận động..., điều này không chỉ dẫn đến tăng cân sau tết mà có thể còn gây chứng khó tiêu. Ăn không tiêu sẽ làm cơ thể bị mệt mỏi, cảm giác nặng nề, bữa ăn sẽ mất ngon và nhiều khả năng dẫn đến đau dạ dày.
Những triệu chứng ban đầu như: đau bụng, mau no, ợ hơi, đau tức bụng sau khi ăn... đều cho thấy nhiều khả năng bạn đang bị khó tiêu hoặc rối loạn tiêu hóa. Nặng hơn có thể gây buồn nôn, người đổ mồ hôi, mệt mỏi... Nguyên nhân của những tình trạng trên có thể do rối loạn hoạt động dạ dày. Chẳng hạn như: ăn xong vận động mạnh ngay, ăn vội vã, nhai không kĩ hoặc ăn quá nhiều chất đạm (thịt, cá...), thức ăn nhiều dầu mỡ...
Phòng ngừa
Để phòng tránh, những ngày Tết dù bận rộn vẫn phải lưu ý những điểm như:
Cân đối chất xơ và đạm, ăn điều độ: việc cần thiết nhất là ăn uống điều độ ngay cả những dịp bận rộn như Tết, đặc biệt không nên bỏ bữa. Dân giân có câu "no dồn đói góp" để chỉ việc ăn uống những ngày trước và trong tết. Khi nhịn đói lâu, thời gian tiết dịch vị theo phản xạ tự nhiên trôi qua, thức ăn sẽ khó tiêu hóa hơn vì thiếu men tiêu hóa, dạ dày sẽ phải làm việc vất vả hơn dẫn đến đau vùng bụng.
Ngoài ra, thực đơn trong bữa ăn nên cân đối giữa các loại thịt, cá, trứng với rau xanh để tránh cơ thể phải hấp thụ một lúc quá nhiều đạm. Đồng thời, không nên dùng kéo dài các thuốc hỗ trợ tiêu hóa như các vitamin, enzym và tính chất tụy tạng. Vì nếu bổ sung kéo dài sẽ gây phản xạ lười tiết các men tiêu hóa theo cơ chế tự nhiên của cơ thể.
Nếu dùng thường xuyên trong nhiều tháng có thể bị suy tụy. Cũng nên hạn chế bia, rượu và các chất kích thích như thuốc lá, cà phê vì chúng cũng ảnh hưởng nhiều đến quá trình tiêu hóa cũng như hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể.
Tốt nhất, cần sắp xếp công việc cũng như lịch vui chơi trong những ngày tết để dùng bữa đúng giờ. Khi chế biến cũng cần hạn chế dầu mỡ, ăn nhiều rau xanh và uống nhiều nước để hỗ trợ tiêu hóa. Mặc dù vậy, đối với những người đang bị khó tiêu, chậm tiêu không nên ăn quá nhiều rau có hàm lượng xơ cao như măng, cải xanh... Những chất xơ này khó ngấm dịch vị hơn những loại thức ăn thông thường khác làm kéo dài thời gian co bóp của dạ dày.
 |
Khi lựa chọn thực phẩm cũng nên lưu ý đến thời gian sử dụng, lượng chất bảo quản thực phẩm, bao bì và chỉ nên chọn những nhãn hiệu uy tín, quen dùng. Với các loại trái cây nên chọn mua loại còn tươi và nhiều nước như: dưa hấu, cam, quýt, bưởi... và không ăn những quả đã bị úng, thâm bên trong dù vỏ ngoài vẫn tươi nguyên.
Ngoài những điều nêu trên, một trong những phương pháp đơn giản mà rất hiệu quả là vận động. Có nhiều người tranh thủ dịp tết được nghỉ nhiều ngày chỉ để xem ti vi, ăn uống và ngủ nên thường lên cân và phải vất vả giảm cân sau đó. Không chỉ vậy, ăn xong ngủ ngay cũng làm giảm tốc độ làm việc của dạ dày, khiến một số thức ăn không được tiêu hóa hết gây nặng bụng rất khó chịu.
Do đó, tranh thủ vận động, kết hợp ăn uống đúng bữa là công thức tốt nhất, có lợi nhất cho cơ quan tiêu hóa những ngày Tết.
Theo BS NGUYỄN THỊ HOÀI PHƯƠNG/PNO
