Thổi hồn cho đá

09:02, 08/02/2011
.

(QNg)- Đoạt giải xuất sắc cá nhân đá cảnh Hội thi trưng bày sinh vật cảnh chào mừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long-Hà Nội, đó là nghệ nhân Đặng Thế Lai ở thị trấn Chợ Chùa (Nghĩa Hành). Với tinh thần sáng tạo, bằng vốn kiến thức sẵn có lòng ham mê nghệ thuật, Đặng Thế Lai đã có hơn 10 năm sưu tầm và đã sở hữu nhiều bộ sưu tập đá cảnh có giá trị nghệ thuật độc đáo mà ít ai có được.

Không chỉ có niềm đam mê kỳ thú, mà còn là một niềm tự hào đã đem về cho đoàn Quảng Ngãi 1 bằng khen thành tích xuất sắc Hội thi trưng bày SVC Đại lễ 1000 năm Thăng Long-Hà Nội năm 2010, tạo nên điểm nhấn đầy ấn tượng biểu đạt nếp sống văn hóa tại vùng đất Địa linh nhân kiệt "Núi Ấn - sông Trà". Bởi trong những viên đá thiên nhiên kỳ lạ của anh có những viên đá mang hình "Đất Việt", "Phúc Lộc Thọ". "Ngư tiều Linh mục". Đặc biệt viên đá “độc nhất vô nhị" được mang hình "Bác với thiếu nhi"
 
 
Nghệ nhân Đặng Thế Lai với những tác  phẩm của mình.
Nghệ nhân Đặng Thế Lai với những tác phẩm của mình.

Hiện tại nhà anh Lai đã có hơn 500 tác phẩm đá cảnh, với 6 bộ sưu tập hoàn chỉnh như: "Phi mã chinh nam", "12 con giáp", "Nụ cười lão Trư", "Cửu long tranh châu", "Ngư tiều linh mục", "Quan âm Bồ tát", "Duyên dáng Việt Nam" . Trong các cuộc trưng bày nghệ thuật SVC ở địa phương, tại các tỉnh, thành phố và Pestival SVC Tây Sơn-Bình Định (năm 2008) anh Lai đều góp mặt, đặc biệt liên hoan SVC mang tầm cỡ quốc gia 1000 năm Thăng Long-Hà Nội anh tham gia 70 tác phẩm và 4 bộ sưu tập ("Đất Việt" "Tình đồng đội" "Thăng Long hội ngộ", "Thúy Kiều bên mộ Đạm Tiên") được trưng bày xen kẽ với các loại hình cây cảnh nghệ thuật muôn màu muôn vẻ, đã tạo cho khu trưng bày SVC của tỉnh Quảng Ngãi thêm phong phú, sinh động, thu hút và gây ấn tượng mạnh mẽ cho người thưởng ngoạn.

Chơi đá cảnh là một nghệ thuật, nhưng để chọn được những hòn đá có hình dạng họa tiết đẹp thì thật là kỳ công. Anh Đặng Thế Lai đã không ngại khó lặn lội đến từ các bãi đá hiểm hách, nơi suối ngàn sâu thẳm ở các huyện Sơn Hà, Minh Long, Ba Tơ cho đến các tỉnh Bình Định, Phú Yên để tìm đục những hòn đá quý. Anh Lai cho biết, khi tìm thấy nhiều tảng đá thô mới thoạt nhìn bên ngoài không thấy gì cả, nhưng khi đem về qua nhiều công đoạn (trước hết phải chà rửa cho sạch) mới thấy được hình vân đá tự nhiên.

Ba năm trước, trong một lần đi săn đá ở xã Long Sơn (Minh Long) khi ngồi nghỉ chân ở một con suối, tình cờ anh nhặt được một hòn đá đem về chà tẩy, rửa sạch sẽ, ngắm nhìn mãi hòn đá đẹp với những đường nét hoa văn lóng lánh. Trong ý tưởng anh Lai phát hiện viên đá cuội này do thiên nhiên tạo ra giống hình "Bác với thiếu nhi". Không chỉ mình anh nghĩ như vậy, mà các anh em trong giới chơi đá cũng thấy như thế. Anh tâm sự, là duyên số trời phú cho mình hay sao đây chứ, cái bãi đá này có người đã đi qua lại nhiều lần rồi, mà có thấy đâu...

Từ ngàn xưa con người đã có thú chơi đá cảnh. Mỗi tác phẩm đá là một hòn đá tự nhiên không có sự can thiệp của bàn tay con người, được giữ nguyên hình dạng màu sắc bằng những tư duy sáng tạo tuyệt tác mà người nghệ nhân thổi hồn vào đá bằng trí tưởng tượng qua hình dạng của đá, rồi đặt tên cho các tác phẩm đá, để có sức thuyết phục. Các nghệ nhân thường gửi gắm tâm tư tình cảm của mình vào tác phẩm mang tính triết lý như "Tôn sư trọng đạo". Tình yêu quê hương, đất nước, tình yêu con người để giáo dục con cháu biết điều hay lẽ phải ở đời. Đá quý còn là biểu tượng của sự thành công quyền lực sự may mắn và trường tồn mang lại cho bạn và gia đình sức khỏe, bình an và hạnh phúc.

Trong các loại hình SVC thì nghệ thuật chơi đá cảnh dù để thưởng thức hay kinh doanh đều là một loại hình nghệ thuật rất công phu, đã trở thành thú chơi tao nhã, là một nhu cầu văn hóa của đời sống con người. Người sưu tầm đá chọn đặt viên đá thế nào để nhìn thấy hình tượng, đường nét hoa văn trên tác phẩm được rõ ràng. Cách trưng bày đá cảnh cũng được sắp xếp một cách hài hòa, đá vốn vô ngôn nhưng ẩn chứa sức sống kỳ diệu, thể hiện cái linh khí của vũ trụ, cái lãng mạn hào phóng của hóa công. Hoa văn sắc màu trên mặt đá là sự huyền diệu kết tụ hình khí của đất trời, là món quà vô giá ban tặng của thiên nhiên cho con người.

 Lương Hữu Nhơn

.