(QNg)- Từ ngày 1/10/2011, lương tối thiểu của người lao động sẽ điều chỉnh tăng theo từng khu vực. Đây là quyết định đúng đắn, phù hợp với nguyện vọng của người lao động. Tuy nhiên để đạt được mục tiêu "từng bước cải thiện mức sống cho người lao động", cần thiết phải có sự giám sát chặt chẽ việc thực thi của doanh nghiệp (DN)...
Niềm mong mỏi thường nhật!
Cả tuần nay, không khí lao động, sản xuất tại các khu công nghiệp trong tỉnh trở nên sôi nổi hơn bởi câu chuyện "tăng mức lương tối thiểu" vào ngày 01/10/2011. Chúng tôi đã có mặt tại Công ty TNHH XNK Thương mại Thuyên Nguyên (KCN Tịnh Phong) để ghi lại cảm xúc của những công nhân ở đây trước "sự kiện" tăng mức lương tối thiểu.
Theo Nghị định số 70/2011/NĐ-CP ngày 22/8/2011 của Thủ tướng Chính phủ quy định về mức lương tối thiểu vùng đối với người lao động làm việc ở công ty, doanh nghiệp, hợp tác xã, tổ hợp tác, trang trại, hộ gia đình, cá nhân và các cơ quan, tổ chức thuê mướn lao động thì mức lương tối thiểu được áp dụng tại tỉnh Quảng Ngãi có hai mức: 1.550.000 đồng/tháng và 1.400.000 đồng/tháng. Cụ thể, mức lương áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động tại khu vực III gồm các huyện Bình Sơn, Sơn Tịnh và TP Quảng Ngãi là 1.550.000 đồng/tháng. Doanh nghiệp hoạt động trên các địa bàn khu vực IV là các địa phương còn lại có mức lương tối thiểu là 1,4 triệu đồng/tháng. So với trước đó, mức lương tối thiểu được áp dụng từ ngày 1/10 sẽ tăng lần lượt là 450.000 đồng/tháng (đối với khu vực III) và 570.000 đồng/tháng (đối với khu vực IV). |
Nhiều DN khẳng định, việc Chính phủ quy định điều chỉnh mức lương tối thiểu vùng áp dụng từ ngày 1/10 sẽ cải thiện được đời sống của người lao động. Hiện nay, mức thu nhập của công nhân lao động trong nhà máy, xí nghiệp trên địa bàn tỉnh còn thấp, chỉ đảm bảo mức sinh hoạt trung bình, thậm chí ở mức tối thiểu. Do vậy, trước thông tin tăng mức lương tối thiểu, người lao động đều rất phấn khởi. Nhiều công nhân cho rằng, tăng mức lương tối thiểu không chỉ là "tăng thu nhập" mà còn tăng các quyền lợi về bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, chế độ ốm đau, thai sản... cho người lao động. "Lương công nhân hiện tại chỉ đủ trang trải cuộc sống hàng ngày, chứ không có dư để tích luỹ. Nếu chẳng may ốm đau, tai nạn chẳng biết lấy gì mà lo. Vì vậy khi tăng mức lương tối thiểu, DN sẽ phải có trách nhiệm chăm lo cho đời sống công nhân hơn" - anh Nguyễn Đức Bình, công nhân Công ty Inox Phước An (khu công nghiệp Tịnh Phong) cho biết.
Nỗi băn khoăn của công nhân
Việc tăng lương tối thiểu cho công nhân là phù hợp và cần thiết, tạo động lực để công nhân gắn bó với công việc. Tuy nhiên trong tình hình DN đang khó khăn như hiện nay, nhiều công nhân đã lo lắng một bộ phận DN sẽ không thực thi nghiêm túc quy định tăng lương, hoặc thực hiện theo kiểu đối phó. Lâu nay, trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện không ít DN trốn, chậm, nợ đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động; tuyển dụng lao động không ký hợp đồng, trả lương theo kiểu "một cục" không bao gồm trách nhiệm về bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội, thai sản, ốm đau... Nhiều DN, hiện nay trả lương cao hơn mức lương tối thiểu bao gồm cả các khoản phụ cấp, vậy nên khi áp dụng mức lương mới, DN sẽ có thể tự ý "cắt" giảm các khoản phụ cấp để "bù" vào tăng lương! Từ đó, dẫn đến một thực tế là người lao động không được hưởng lợi gì từ chính sách tăng lương?
Một vấn đề khác mà công nhân đang băn khoăn là sau mỗi đợt tăng lương, thì một số nhà máy, xí nghiệp bắt đầu tính toán, bố trí lại lao động. Hàng loạt công nhân bị mất việc làm, thất nghiệp ngay sau khi Chính phủ có quyết định tăng mức lương tối thiểu. Các doanh nghiệp thường lấy lý do sắp xếp sản xuất để giảm bớt gánh nặng tiền lương. Tuy nhiên thực tế thì, đây chính là cách buộc công nhân được tăng lương phải tăng cường độ lao động thay cho số lao động mà DN đã cho nghỉ việc, để vẫn đảm bảo sản xuất bình thường. Một thực tế khác, theo quy định khi tuyển dụng, người lao động được thoả thuận mức lương với DN, nhưng thực tế các DN vẫn tự "quyết" mức lương cho công nhân. Do đó, có thể lương sẽ tăng sau khi Chính phủ điều chỉnh, nhưng mức tăng không đảm bảo đúng quy định, khiến người lao động chịu thiệt thòi.
Tăng cường giám sát doanh nghiệp
Trước tình hình sản xuất kinh doanh đang gặp nhiều khó khăn như hiện nay, DN rất cần sự chia sẻ từ phía người lao động. Bài toán về lợi ích hài hoà giữa DN và người lao động đang được các DN làm ăn chân chính đi tìm lời giải. Đại diện một doanh nghiệp gia công may mặc tại khu công nghiệp Tịnh Phong cho rằng, DN sẽ chấp hành tăng lương cho công nhân, nhưng phải có lộ trình, thời gian. Trước mắt, trong tháng 10/2011 này vẫn áp dụng mức lương tối thiểu cũ để trả lương cho công nhân, vì chưa cân đối được nguồn tiền! Nhiều DN tại khu công nghiệp Tịnh Phong và Quảng Phú sau khi nhận được thông báo của Ban Quản lý các khu công nghiệp tỉnh về thực hiện tăng lương cho người lao động, đã tìm cách "đối phó" bằng cách sẽ tăng lương với điều kiện phải bán được hàng hoá!
Cùng với hàng chục ngàn lao động của tỉnh, các công nhân ngành điện sẽ được tăng lương từ tháng 10/2011. |
Qua thực tế tìm hiểu tại một số DN tại 2 KCN Tịnh Phong và Quảng Phú, DN tại KKT Dung Quất, khi áp dụng mức lương tối thiểu mới, quỹ lương của DN sẽ bị "đội" lên đáng kể. Do đó, nhiều khả năng DN sẽ buộc phải điều chỉnh lại thang lương, bảng lương, điều chỉnh lại hợp đồng lao động, để "tìm kiếm sự hài hoà" lợi ích giữa DN và người lao động, tránh xảy ra khiếu kiện, đình công...
Để quy định tăng mức lương tối thiểu thực sự trở thành tin vui, động lực để người lao động an tâm làm việc, các cơ quan chức năng của tỉnh cần thiết phải xây dựng kế hoạch phối hợp giám sát đối với việc thực thi của DN. Mục tiêu của việc tăng mức lương tối thiểu chỉ có thể đạt được khi trong thực tế không có tình trạng DN thực hiện không đúng, không đủ mức lương và các khoản phụ cấp cho người lao động. Dẫu rằng, DN đang gặp khó khăn, nhưng cái khó đó không thể dồn lên vai người lao động và càng không phải là cái cớ để không hoặc chậm tăng lương!
Ông Lê Hồng Hà - Phó ban quản lý các KCN: Trong "cái khó" doanh nghiệp cũng có "cái may" Hiện tại, DN đang phải chịu nhiều áp lực: lãi suất cao, giá nguyên liệu tăng trong khi đó giá sản phẩm bán ra tăng chưa tương xứng, nay lại phải thực hiện điều chỉnh mức lương tối thiểu. Tuy nhiên nếu nhìn từ nhiều phía, DN cũng có nhiều "cái được" khi thực hiện tăng mức lương tối thiểu. Đó là khi lương tăng, người lao động sẽ an tâm làm việc, có động lực để tìm tòi, sáng tạo, cải tiến nâng cao chất lượng công việc. Mức lương tối thiểu tăng, sức hút lao động từ thị trường tự do sẽ có dấu hiệu nghiêng về phía các nhà máy, xí nghiệp... Ông Trương Văn Nam - Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội tỉnh: Thực hiện nhiều giải pháp bảo đảm quyền lợi đóng BHXH cho người lao động. Có nhiều khả năng DN sẽ "lách luật" như cắt giảm hợp đồng lao động, dẫn đến tình trạng thất nghiệp tăng. Hiện nay, BHXH tỉnh đang tích cực tuyên truyền, vận động DN thực hiện mức lương tối thiểu mới; tăng cường thanh tra, kiểm tra việc thực thi của DN; chủ động phương án giải quyết chi trả BH thất nghiệp kịp thời cho số lao động mất việc; xử lý tình trạng trốn, chậm nộp BHXH. Trước mắt đảm bảo 100% số lao động đã được DN đăng ký đóng BHXH theo mức lương tối thiểu mới kể từ tháng 10/2011. Ông Hồ Thanh Tùng - Phó Chủ tịch LĐLĐ tỉnh: Bảo vệ hài hoà quyền lợi giữa người lao động và doanh nghiệp Mức lương tối thiểu tăng, quyền lợi của người lao động, nhất là quyền lợi về BHXH và các chế độ thai sản, ốm đau sẽ tăng theo. LĐLĐ tỉnh sẽ chỉ đạo các cấp công đoàn ngành tăng cường tuyên truyền, đồng thời tổ chức giám sát chặt chẽ việc thực thi của DN. Bên cạnh đó, LĐLĐ tỉnh sẽ có kế hoạch tuyên truyền để người lao động hiểu, chia sẻ với khó khăn của DN, nhằm đảm bảo hài hoà lợi ích của cả hai bên. Ông Trần Quốc Toản - Phó Giám đốc CTY TNHH XNK thương mại Thuyên Nguyên: Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp Tăng mức lương tối thiểu cho người lao động vào thời điểm hiện nay là hợp lý. Tuy nhiên việc điều chỉnh này cũng làm tăng tổng quỹ lương của DN từ 40% đến 60%. Đây sẽ là khó khăn lớn cho các doanh nghiệp trong tình hình khó khăn hiện nay. Để giúp DN "đứng vững", đề nghị Chính phủ và ngành chức năng quan tâm thực hiện các giải pháp hỗ trợ DN, đặc biệt là chính sách miễn giảm thuế, miễn giảm tiền thuê đất... Chị Nguyễn Thị Thu - công nhân KCN Tịnh Phong: Tăng lương, công nhân cảm thấy trách nhiệm hơn với công việc Niềm vui lớn nhất của công nhân là được tăng lương. Việc tăng mức lương tối thiểu lần này tương đối nhiều, chắc chắn sẽ giúp công nhân có cuộc sống đỡ chật vật hơn. Nhận lương cao, công nhân chắc chắn sẽ ý thức trách nhiệm cao hơn đối với công việc. Đó cũng là đóng góp thiết thực để DN phát triển, tạo ra ngày càng nhiều công ăn việc làm cho người lao động. |
THANH NHỊ