Các dự án di dân tái định cư vùng sạt lở ở Quảng Ngãi: Dân mỏi mòn chờ sổ đỏ

---

(QNg)- Hiện nay, trên toàn tỉnh còn hàng trăm hộ dân thuộc các dự án di dân tái định cư (TĐC) vùng sạt lở chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ). Có nhiều nguyên nhân giải thích cho việc này, nhưng không thể phủ nhận được là thực trạng đó đã gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng cuộc sống của người dân. Vậy làm gì để người dân sớm được cấp sổ đỏ? Đó là câu hỏi mà các cấp, ngành và địa phương cần nhanh chóng có câu trả lời.

102 HỘ DÂN, ĐÃ 10 NĂM MONG CHỜ SỔ ĐỎ
Năm 2001 thực hiện chương trình di dời dân vùng sạt lở tại xã Đức Lợi (Mộ Đức), UBND huyện Mộ Đức đã giao Ban Quản lý dự án huyện giải phóng mặt bằng tổ chức TĐC cho 102 hộ dân tại thôn Vĩnh Phú, xã Đức Lợi, đáp ứng được nguyện vọng của nhân dân vùng bị ảnh hưởng do hiện tượng nước biển xâm thực sâu vào đất liền.

 

Khu TĐC này có mặt bằng tương đối đẹp, cách xa biển, nên người dân rất yên tâm. Nhờ đó tất cả 102 lô đất (với diện tích 200m2/lô) được phân chia cho các hộ dân họ đã tranh thủ xây dựng nhà cửa, nhanh chóng dọn vào ở, tạo nên một khu dân cư đông đúc. Thế nhưng có điều đáng buồn là, đã hơn 10 năm trôi qua mà người dân vẫn chưa được cấp sổ đỏ. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống vốn dĩ đã rất khó khăn của họ.

 

10 năm trôi qua, 102 hộ dân ở khu TĐC thôn Vĩnh Phú (Đức Lợi, Mộ Đức) vẫn mỏi mòn chờ sổ đỏ.

Ông Nguyễn Ngọc Niên (70 tuổi, khu TĐC thôn Vĩnh Phú, xã Đức Lợi) nói: "Mặc dù chúng tôi đã xây dựng nhà cửa kiên cố, nhưng ngày nào chưa được cấp sổ đỏ là ngày đó chúng tôi chưa yên tâm". Đó cũng là tâm trạng chung của tất cả người dân trong khu vực TĐC này. Theo họ vì không có sổ đỏ thế chấp, nên muốn vay vốn làm ăn, các ngân hàng đều "lắc đầu", người dân đành ngậm ngùi chịu thiếu thốn.

 

Bà Võ Thị Diệu thì ngán ngẩm: "Tụi tui sống ở đây như sống giữa trời vậy. Có cái gì để chứng minh tui có đất, có nhà đâu? Nhiều lần người dân đã kiến nghị đến lãnh đạo địa phương, nhưng câu trả lời lúc nào cũng là "chờ". 10 năm rồi chúng tôi phải chờ đến khi nào nữa đây?". Bà Diệu còn cho biết thêm, vì không có sổ đỏ, nên người dân không được dùng riêng công tơ điện, còn nước sạch là một điều gì đó rất... “xa xỉ”. Được biết vốn dĩ trước kia khu vực TĐC này có nhiều ngôi mộ, nên chất lượng nước ngầm không tốt.

Đâu chỉ riêng 102 hộ dân tại khu TĐC thôn Vĩnh Phú (Đức Lợi) mỏi mòn chờ sổ đỏ, mà trên địa bàn tỉnh ta còn rất nhiều người dân rơi vào tình cảnh tương tự. Nếu so về mức độ "hoành tráng" thì khu TĐC thôn Phổ An, xã Nghĩa An (huyện Tư Nghĩa) chưa bằng khu TĐC thôn Vĩnh Phú. Nhưng tâm trạng của 58 hộ dân nơi đây cũng thấp thỏm chẳng kém.

 

Năm 2006 Chi cục Phát triển nông thôn cùng với chính quyền xã Nghĩa An cho tiến hành di dời 58 hộ dân nằm trong vùng sạt lở bờ biển tại các thôn Phổ Trường, Tân Thạnh vào khu TĐC này. Và từ đó đến nay, năm tháng trôi qua chỉ làm nỗi mong chờ sổ đỏ của người dân ngày càng thêm "đong đầy"...

KHI NÀO DÂN CÓ  SỔ ĐỎ?
Đây có lẽ là câu hỏi mà hầu hết người dân tại các khu TĐC mong muốn có câu trả lời. Vì sao chính quyền địa phương lại chậm cấp sổ đỏ cho dân? Ông Lê Minh Việt- Phó Chủ tịch UBND xã Đức Lợi lý giải: "Thực ra, khu TĐC cho 102 hộ dân tại thôn Vĩnh Phú là do Ban Quản lý dự án huyện (gọi tắt là Ban) làm chủ đầu tư. Do đó các quyết định liên quan Ban đều nắm giữ. Nhiều lần UBND xã Đức Lợi yêu cầu Ban sao lục các giấy tờ của người dân, nhưng không có bản gốc và chưa đầy đủ, nên Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Mộ Đức không chấp nhận cấp sổ đỏ cho người dân.

 

Nhà đã được xây dựng kiên cố nhưng sổ đỏ vẫn còn xa vời với người dân thôn Phổ An (Nghĩa An, Tư Nghĩa).

Cũng cần  thấy rằng từ năm 2003 đến nay, hầu như năm nào chúng tôi cũng kiến nghị  huyện về việc cấp sổ đỏ cho dân. Nhưng phần thì thiếu hồ sơ, phần thì năm 2003 Luật Đất đai (sửa đổi) vừa được ban hành nên việc chỉnh lý lại bản đồ quy hoạch của xã gặp rất nhiều khó khăn. Hơn nữa thời gian qua phần lớn người dân đi làm ăn xa, nên khi cần làm các thủ tục chính quyền địa phương rất khó  liên hệ với dân.

 

Đó là chưa kể, nhiều người là chủ hộ đã qua đời. Đến cuối năm 2010 UBND huyện Mộ Đức đã chấp nhận cho xã Đức Lợi tiến hành làm mới hồ sơ để cấp sổ đỏ cho dân". Theo ông Việt trong năm nay, 102 hộ dân khu TĐC thôn Vĩnh Phú sẽ có sổ đỏ. Mong điều này sẽ trở thành sự thật!

Còn tại khu TĐC thôn Phổ An (xã Nghĩa An, Tư Nghĩa) người dân có lẽ sẽ phải chờ sổ đỏ lâu. Làm việc với cán bộ địa chính xã chúng tôi được biết: Trước kia khu TĐC thôn Phổ An là diện tích mặt nước tự nhiên. Năm 2006 việc di dời người dân vùng sạt lở quá cấp bách, nên Chi cục PTNT tỉnh (được sự cho phép của UBND tỉnh Quảng Ngãi) đã tiến hành lấp mặt nước, xây dựng khu TĐC Phổ An cho 58  hộ dân.

 

Tuy nhiên khi đó khu TĐC này không nằm trong quy hoạch của xã Nghĩa An, nên chính quyền địa phương không có cơ sở để làm các thủ tục cấp sổ đỏ cho dân. Hơn nữa vì khu TĐC này vốn là diện tích mặt nước nên Chi cục Phát triển nông thôn làm gì có QĐ thu hồi... đất.

 

Thiếu các thủ tục cần thiết đó, nên chính quyền xã Nghĩa An cũng đành phải chờ bản đồ quy hoạch xã từ Dự án VLAP được hoàn thành. Và chính quyền xã mới có cơ sở làm các thủ tục trình UBND huyện Tư Nghĩa xem xét cấp sổ đỏ cho dân. Mà theo dự kiến đến hết tháng 6/2011, Dự án VLAP mới hoàn thành. Còn khi chúng tôi đặt vấn đề về hạn cuối người dân được nhận sổ đỏ, thì lãnh đạo địa phương cũng không dám hứa chắc chắn.

Thiết nghĩ, người dân rất cần sổ đỏ để ổn định cuộc sống. Do đó, chính quyền các cấp cần nhanh chóng tháo gỡ khó khăn, để cấp sổ đỏ cho người dân trong thời gian sớm nhất...
 

*Ông Nguyễn Tiến Dũng- Chủ tịch UBND huyện Mộ Đức: Khi tiến hành triển khai xây dựng khu TĐC cho102 hộ dân ở thôn Vĩnh Phú, xã Đức Lợi, BQL Dự án của huyện đã không kịp thời tham mưu cho UBND huyện Mộ Đức tiến hành lập các thủ tục cần thiết như: Quyết định giao đất, thu hồi đất nên huyện không đủ cơ sở chỉ đạo Phòng TN&MT cấp sổ đỏ cho dân. Tháng 8/2010, huyện đã tổ chức họp giữa các bên liên quan là lãnh đạo xã Đức Lợi, Phòng TN&MT, BQL dự án huyện. Tại cuộc họp, Chủ tịch UBND huyện đã chỉ đạo xã rà soát lại hồ sơ, làm tờ trình để UBND huyện xem xét giải quyết. Quan điểm của lãnh đạo huyện là trong quá trình cấp sổ đỏ, hộ dân nào đủ điều kiện thì làm trước, ai chưa đầy đủ hồ sơ thì tiếp tục hoàn thiện. Trong quý II năm 2011 việc cấp sổ đỏ cho dân khu TĐC thôn Vĩnh Phú, xã Đức Lợi sẽ hoàn thành. *Ông Đỗ Kỳ Ân- Chi cục trưởng Chi cục PTNT: Trong quá trình thực hiện di dời tái định cư vùng sạt lở, có nhiều khu vực phải di dời dân khẩn cấp nên khi tiến hành không thể chờ các thủ tục hành chính. Khi giao lại dự án cho địa phương để bố trí dân cư thì không có vấn đề gì. Tuy nhiên, khi địa phương cần các thủ tục làm giấy Chứng nhận Quyền sử dụng đất (sổ đỏ) cho người dân thì gặp khó khăn do thiếu hồ sơ. Đây là sự bất cập, thiếu nhất quán giữa địa phương và chủ dự án. Trong khi đó do  các dự án di dời dân khẩn cấp ở các vùng sạt lở, cộng với sức ép về giải ngân vốn, nên chủ đầu tư thường không kịp làm các thủ tục cần thiết liên quan đến việc giao mặt bằng lại cho các địa phương. Rút kinh nghiệm những dự án đã triển khai, trong thời gian tới Chi cục PTNT tỉnh chỉ cho triển khai các dự án khi các địa phương làm đầy đủ thủ tục liên quan như quyết định giao đất, thu hồi đất... *Ông Đỗ Ngọc Tây- Chủ tịch UBND xã Nghĩa An (Tư Nghĩa): Năm 2006 quá trình di dời dân ở các cửa sông do sạt lở trên địa bàn xã Nghĩa An phải tiến hành khẩn cấp, mà lúc đó địa phương chưa có quỹ đất sẵn nên xã đã bố trí khu vực vốn là mặt nước tự nhiên (tại khu dân cư số 4, thôn Phổ An) cho Chi cục PTNT tiến hành san lấp mặt bằng làm khu TĐC. Vì thế khi khu TĐC Phổ An được hình thành thì không nằm trong bản đồ quy hoạch chi tiết các khu dân cư của địa phương. Sau đó địa chính xã đã đến Chi cục PTNT trích lục bản đồ và các hồ sơ liên quan đến khu TĐC thôn Phổ An, để tiến hành làm các thủ tục cấp sổ đỏ cho dân. Nhưng Chi cục PTNT cũng không có các giấy tờ này, nên việc cấp sổ đỏ cho người dân hiện vẫn phải chờ… *Ông Nguyễn Thanh Đức- Khu TĐC thôn Phổ An, xã Nghĩa An (Tư Nghĩa): Chúng tôi vào khu TĐC Phổ An từ năm 2006, nhưng đến nay vẫn chưa có sổ đỏ. Đã nhiều lần người dân yêu cầu chính quyền xã làm các thủ tục trình UBND huyện cấp sổ cho dân, để chúng tôi yên tâm sinh sống, nhưng không biết vì lý do gì mà các cấp chính quyền vẫn chưa có sổ đỏ cho dân. Bà con ở đây phần lớn đều đi bạn cho các tàu đánh bắt xa bờ, nên cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn. Mà  muốn vay vốn ngân hàng để phát triển kinh tế, nuôi con ăn học thì điều kiện cần là phải có sổ đỏ. Ngoài ra, nhiều trường hợp người dân muốn chuyển nhượng đất cho con khi về già nhưng cũng không được chính quyền chấp nhận vì chưa có sổ đỏ.