Hãi hùng thuốc… 3 không

06:07, 25/07/2016
.

Lâu nay thị trường dược phẩm vẫn tồn tại nhiều loại thuốc không chất lượng, không nguồn gốc, không giấy phép. Và nay, thuốc “3 không” như vậy đang len lỏi vào tận nhà thuốc, thậm chí bệnh viện.

Tình trạng này đã rộ lên trong thời gian gần đây và Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) đã “trảm” không ít sản phẩm thuốc, công ty dược sai phạm. Một lần nữa, việc kiểm soát chất lượng thuốc trở nên báo động hơn bao giờ hết.
 

 Thuốc giả bị cơ quan chức năng tịch thu
Thuốc giả bị cơ quan chức năng tịch thu



Nhan nhản thuốc…dỏm

Qua công tác quản lý, giám sát, Cục Quản lý dược (Bộ Y tế) vừa phát hiện và đình chỉ lưu hành hàng loạt thuốc kháng sinh không đạt tiêu chuẩn chất lượng, có cả thuốc sản xuất trong nước và thuốc nhập khẩu nước ngoài (thuốc Ấn Độ). Cụ thể như thuốc Philtadol do Công ty TNHH Phil Inter Pharma (Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore, huyện Thuận An, Bình Dương) sản xuất. Đây là thuốc kháng sinh được dùng để điều trị các bệnh từ nhẹ đến trung bình ở đường hô hấp dưới, bị Cục Quản lý dược đình chỉ lưu hành do không đạt tiêu chuẩn về chỉ tiêu định lượng. Hay như thuốc viên nén bao phim Rom-150 tablets do Công ty Zee Laboratories (Ấn Độ) sản xuất, Công ty cổ phần Dược phẩm Trung ương Codupha nhập khẩu. Loại thuốc này không đạt tiêu chuẩn chất lượng về chỉ tiêu độ hòa tan…

Ngoài hàng chục loại thuốc bị đình chỉ trong thời gian gần đây, từ đầu năm đến nay, Cục Quản lý dược cũng đã xử phạt vi phạm hành chính gần 40 công ty dược phẩm các loại. Trong đó có 8 doanh nghiệp bị xử phạt do vi phạm chất lượng thuốc. Đáng nói là có công ty dược ngang nhiên dùng nguyên liệu “dỏm” để sản xuất thuốc. Đó là Công ty cổ phần Dược phẩm Euvipharm (huyện Đức Hòa, tỉnh Long An) bị cơ quan chức năng tạm đình chỉ hoạt động 3 tháng kể từ tháng 6-2016. Nguyên do công ty này đã sử dụng nguyên liệu làm thuốc không rõ nguồn gốc xuất xứ để sản xuất thuốc thành phẩm và bán ra thị trường…

Thực tế cho thấy, tình trạng thuốc kém chất lượng, thuốc không rõ nguồn gốc đang ngày càng nhiều. Giữa tháng 7 này, Bộ Công an cũng đã bắt giữ gần 5.000 hộp thuốc tây không rõ nguồn gốc với hơn 234.000 đơn vị sản phẩm (gồm viên, ống, lọ) do bà Nguyễn Thị Mỹ D. “thu gom” để phân phối cho các hiệu thuốc ở TPHCM. Trước đó, Chi cục Quản lý thị trường TPHCM cũng đã phát hiện hệ thống nhà thuốc Minh Châu (đường Hai Bà Trưng, quận 1, TPHCM) buôn bán hàng ngàn loại thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm chức năng không nguồn gốc, hóa đơn chứng từ. Đáng quan ngại trong đó có cả trăm loại thuốc đặc trị các bệnh nan y, thuốc kháng sinh…
 

Với 80% thuốc sản xuất, lưu thông trong nước là thuốc generic (thuốc gốc đã hết hạn bảo hộ bản quyền), Việt Nam đang là thị trường có tỷ trọng gần 3 tỷ USD/năm. Tuy nhiên, “sân chơi” này đang có sự cạnh tranh lớn cũng như rất khó kiểm soát về chất lượng. Do đó, Chính phủ vừa có Quyết định phê duyệt Chiến lược quốc gia phát triển ngành dược giai đoạn đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, tập trung vào đầu tư phát triển sản xuất thuốc generic bảo đảm chất lượng, giá hợp lý, từng bước thay thế thuốc nhập khẩu. Trong đó có kế hoạch thành lập 5 Trung tâm kiểm nghiệm khu vực về thuốc và sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người.

Khó kiểm soát!

Theo Trung tâm Quốc gia về thông tin thuốc và theo dõi phản ứng có hại của thuốc (Trung tâm DI&ADR quốc gia), từ đầu năm đến nay đã ghi nhận hàng loạt loại thuốc phản ứng có hại. Chỉ tính trong 4 tháng đầu năm 2016 đã ghi nhận 300 báo cáo phản ứng có hại của thuốc nghi ngờ liên quan đến hoạt chất Cefotaxim. Cục Quản lý dược cũng đã yêu cầu tạm ngừng mua, bán và sử dụng trên toàn quốc đối với thuốc chứa hoạt chất Cefotaxim như Tarcefoksym dạng bột pha tiêm 1g/lọ kể từ ngày 28-6 vừa qua. Hồi tháng 3-2016, Trung tâm DI&ADR quốc gia cũng đã ghi nhận thuốc Necpim (cefepim) do Ấn Độ sản xuất có số lô VPIB14001 gây phản ứng chuỗi cho 3 trường hợp sốc phản vệ, tím người, run tay chân… Theo TS Nguyễn Quốc Bình, Trung tâm DI&ADR quốc gia tại TPHCM, tình trạng phản ứng có hại của thuốc được báo cáo có sự gia tăng hàng năm với trung bình trên 1.000 báo cáo/năm. Tuy nhiên, còn rất nhiều trường hợp phản ứng có hại do thuốc khác chưa được các cơ sở khám chữa bệnh báo cáo đầy đủ.  

Theo các chuyên gia y tế, sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường dược phẩm đang đặt ra những lo ngại về chất lượng thuốc. Thậm chí thị trường đã xuất hiện những loại thuốc có giá rẻ dưới cả giá thành sản xuất (!?). Tại hội nghị Đại hội đồng Tổ chức cảnh sát hình sự quốc tế mới đây, Interpol cảnh báo Việt Nam và các nước châu Á đang là mảnh đất màu mỡ cho tội phạm sản xuất, buôn bán thuốc giả. Còn Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cảnh báo có tới 68% thuốc trị sốt rét ở các nước Lào, Việt Nam, Campuchia được phát hiện là “dỏm” và kém chất lượng. Bên cạnh đó, nhiều loại thuốc phổ biến và đắt tiền khác cũng thường bị làm giả, kể cả thuốc trị ung thư.

Tuy nhiên, trong khi thủ đoạn sản xuất, kinh doanh thuốc giả, kém chất lượng ngày càng tinh vi, phức tạp thì năng lực quản lý, kiểm tra, kiểm nghiệm của các cơ quan quản lý còn hạn chế. Theo PGS-TS Phạm Khánh Phong Lan, Phó Giám đốc Sở Y tế TPHCM, cần nâng cao tính chủ động phòng chống của doanh nghiệp có sản phẩm; nâng cao năng lực kiểm nghiệm của các trung tâm, viện kiểm nghiệm ở trung ương lẫn địa phương. Để hạn chế thuốc “dỏm”, Cục Quản lý dược cũng đã yêu cầu buộc kiểm tra chất lượng 100% lô thuốc nhập khẩu của công ty đã từng có thuốc vi phạm chất lượng… Mặt khác, Sở Y tế các tỉnh, thành phố cần tăng cường kiểm tra, giám sát các công ty nhập khẩu, kinh doanh thuốc trên địa bàn về việc thực hiện quy định về quản lý chất lượng thuốc, chú trọng kiểm tra việc thực hiện thông báo thu hồi thuốc kém chất lượng, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định hiện hành.
 

Theo TƯỜNG LÂM/SGGPO


 


.