(QNg)- Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu chiến lược Dân số Việt Nam, góp phần nâng dần chất lượng dân số và duy trì xu thế giảm sinh một cách vững chắc trên địa bàn tỉnh, từ nhiều năm nay, mô hình khu dân cư, thôn, xã không sinh con thứ 3 đã được triển khai rộng khắp và bước đầu mang lại hiệu quả đáng khích lệ.
Từ những điểm sáng
Sau hơn 10 năm xây dựng mô hình Khu dân cư đăng ký không có người sinh con thứ 3 trở lên, huyện Bình Sơn đã có 308 khu dân cư đăng ký không có người sinh con thứ 3 trở lên (gần 76 % tổng số khu dân cư hiện có trên địa bàn), thu hút trên 16 ngàn cặp vợ chồng trẻ tham gia (trên 60% số cặp vợ chồng trong diện tuổi sinh đẻ ở huyện). Đặc biệt toàn huyện có 12 xã, thị trấn có 100% khu dân cư thực hiện mô hình này. Nhờ sự nhiệt tình và năng động của đội ngũ cán bộ làm công tác DS/KHHGĐ tuyến cơ sở nên mô hình đã đóng góp tích cực vào việc giảm sinh, nhất là sinh con thứ 3 trở lên.
 |
| Chất lượng dân số sẽ được nâng cao nếu các địa phương thực hiện tốt chính sách DS-KHHGĐ. |
Tổng kết năm 2010, tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở huyện còn 10,54%, (giảm 13,77% so với cuối năm 2000). Đến đầu tháng 9 năm 2011 tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên ở huyện chỉ còn 8,94% (giảm 1,6% so với cuối năm 2010). Có 7 địa phương hơn 8 tháng trong năm 2011 tỷ lệ sinh con thứ 3 thấp dưới 6% là: Bình Đông, Bình Long, Bình Phú, Bình Phước, Bình Thới, Bình Trung và đặc biệt là Bình Dương không có trường hợp nào. Trong 308 khu dân cư đăng ký thực hiện trong các năm qua, có 75 khu dân cư không có người vi phạm (gần 30,5%).
Ông Trần Tỉnh-cán bộ chuyên trách Dân số xã Bình Thạnh cho biết: Là địa phương nằm trong quy hoạch Khu Kinh tế Dung Quất, có cửa lạch Sa Cần và mặt bằng khu tái định cư của huyện nên việc quản lý dân số khá phức tạp, nhất là người dân vẫn còn quan niệm phải có con trai để nối nghiệp cha đi biển. Do đó những năm trước đây, trong KDC cũng có nhiều hộ sinh 4, sinh 5, cố đẻ cho có con trai để nối dõi tông đường. Những hộ đông con đời sống đã nghèo giờ lại khổ hơn.
Trước tình hình đó, tôi đã tham mưu với lãnh đạo Đảng, chính quyền, Mặt trận, Hội phụ nữ, Hội nông dân ra sức tuyên truyền chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước nói chung, DS-KHHGĐ nói riêng đến với người dân. Xác định công tác Dân số- KHHGĐ là một chỉ tiêu của địa phương, của từng KDC, thôn, góp phần thực hiện các chỉ tiêu phát triển kinh tế- xã hội của địa phương. Nhờ làm tốt công tác tuyên truyền và sự vào cuộc mạnh mẽ của hệ thống chính trị, đã vận động gần 1.500 cặp vợ chồng đăng ký không sinh con thứ ba. Qua đó giúp xã nhiều năm liên tiếp luôn hoàn thành xuất sắc các chỉ tiêu DS-KHHGĐ, đặc biệt là chỉ tiêu về đình sản.
Cùng với huyện Bình Sơn, huyện miền núi Ba Tơ cũng nhân rộng mô hình KDC, thôn, xã không sinh con thứ 3 với gần 60 khu dân cư, 27 thôn và 2 xã là Ba Điền và Ba Chùa không có người sinh con thứ 3. Đặc biệt xã Ba Chùa là xã duy nhất của tỉnh 5 năm liền không có người sinh con thứ 3.
Tiếp tục nhân rộng mô hình
Hiện nay mô hình khu dân cư, thôn, xã không có người sinh con thứ 3 đã phát triển rộng khắp trên địa bàn tỉnh. Nhờ triển khai đồng bộ, hiệu quả công tác tuyên truyền và triển khai thực hiện mô hình khu dân cư, thôn, xã không có người sinh con thứ 3 nên tỷ lệ người sinh con thứ 3 trở lên giảm bình quân hằng năm là 2,5%. Tính đến nay toàn tỉnh đã có 279 khu dân cư, 63 thôn và 3 xã, phường không có người sinh con thứ 3 trong nhiều năm liền. Tỷ lệ người sinh con thứ 3 trở lên trên địa bàn tỉnh đã giảm xuống còn gần 11%. Số con bình quân của một phụ nữ là gần 2,1 con, đạt được mức sinh thay thế.
Ông Nguyễn Văn Quang - Phó Chi cục trưởng Chi cục Dân số - KHHGĐ tỉnh cho biết: Mặc dù tỷ lệ gia tăng dân số tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh đã giảm xuống, tuy nhiên giảm không bền vững. Đặc biệt 2 năm trở lại đây, số người sinh con thứ 3 ở tỉnh ta đang có chiều hướng gia tăng trở lại. Trước thực trạng đó, ngành dân số đã tăng cường công tác tuyên truyền người dân nâng cao nhận thức và chấp nhận mô hình gia đình ít con để nuôi con khỏe dạy con ngoan. Bên cạnh đó, các địa phương cũng xây dựng mô hình khu dân cư, thôn, xã không có người sinh con thứ 3.
Theo đó các cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ đăng ký và cam kết thực hiện không sinh con thứ 3. Sau khi đăng ký và cam kết thực hiện, các cặp vợ chồng đã thực hiện tốt các biện pháp tránh thai và không sinh thêm con mặc dù sinh con một bề. Hiệu quả từ mô hình này đã thấy rõ và đã mang lại kết quả tương đối, hầu hết các địa phương được chọn điểm xây dựng mô hình, các cấp ủy đảng, chính quyền đã xác định công tác DS-KHHGĐ là một bộ phận quan trọng trong chương trình phát triển kinh tế-xã hội của địa phương. Ban dân số các xã đã được củng cố và hoạt động có hiệu quả hơn.
Các ban ngành, đoàn thể, các tổ chức chính trị xã hội đã tham gia đồng bộ tích cực và hoạt động có hiệu quả. Đặc biệt, trong lĩnh vực truyền thông và dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, hệ thống thu thập thông tin về DS - KHHGĐ được chú ý và ngày càng hoàn thiện hơn. Nguồn lực huy động phục vụ cho chương trình ngày càng nhiều hơn. Do vậy chúng tôi sẽ tiếp tục đầu tư kinh phí để giúp các địa phương triển khai thực hiện và nhận rộng mô hình này tại nhiều địa phương khác, nhất là vùng biển, miền núi. Điều này không những giúp cho các địa phương duy trì vững chắc mức sinh thay thế và hạ thấp tỷ lệ người sinh con thứ 3 ổn định, lâu dài, nâng cao chất lượng dân số mà còn góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương.
Bài, ảnh: Thanh Thuận
