Lăng vạn hơn 200 năm

10:08, 16/08/2022
.
(Báo Quảng Ngãi)- Lăng vạn An Cường, ở xã Bình Hải (Bình Sơn) được xây dựng cách đây hơn 200 năm. Đây là nơi lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống với tín ngưỡng thờ cúng cá Ông, đồng thời là nơi cố kết cộng đồng cư dân ven biển.  
 
[links()]
 
Lăng vạn An Cường hướng mặt ra biển. Lăng vạn là nơi thờ cá Ông, hiện trong lăng vạn có 4 quách gỗ chứa hài cốt của cá Ông. Ông Nguyễn Văn Tiến (người trông coi lăng vạn An Cường) cho biết, tôi nghe các bậc cao niên kể lại rằng, cách đây hơn 200 năm, có một con cá Voi (người dân  miền biển gọi là cá Ông, thần Nam Hải) lụy vào vùng bờ biển thôn An Cường. Sau đó, người dân làm lễ cúng tế và đem cá Ông chôn cất. Bảy năm sau, tro cốt cá Ông được di dời vào lăng vạn để thờ cúng. Từ đây, lăng vạn An Cường là nơi thờ cúng cá Ông. Thời gian sau đó có thêm 3 hài cốt của cá Ông được người dân trong thôn đem vào lăng vạn thờ cúng.
 
Lăng vạn An Cường, ở xã Bình Hải (Bình Sơn) được xây dựng lại từ nguồn kinh phí đóng góp của người dân.             Ảnh: Kim Trang
Lăng vạn An Cường, ở xã Bình Hải (Bình Sơn) được xây dựng lại từ nguồn kinh phí đóng góp của người dân. Ảnh: Kim Trang
Bên trong lăng vạn lưu giữ  trống, chiêng, gươm, mái chèo... Đây là những vật dùng sử dụng trong các nghi lễ vào ngày giỗ cá Ông. Bên ngoài lăng vạn có tấm bia lớn, khắc hình con ngựa đầu rồng, với ý nghĩa là để canh giữ sự bình yên của lăng vạn. “Lăng vạn rất linh thiêng. Chính vì vậy, từ xưa đến nay, những người trong thôn, từ người già đến trẻ, mỗi khi đi ngang qua lăng vạn đều phải cúi chào. Vào ngày giỗ cá Ông, đông đảo người dân trong thôn đến dự. Còn ngày thường, chỉ có người lớn tuổi đến lăng vạn thắp hương, quét dọn", ông Nguyễn Thanh Vân (70 tuổi), nhà ở cạnh lăng vạn An Cường, cho hay.
 
Trong tâm thức của ngư dân ở thôn An Cường, lăng vạn là điểm tựa tinh thần, giúp ngư dân vững tâm mỗi khi ra khơi bám biển. Những lúc gặp sóng to, gió lớn, tai qua nạn khỏi, ngư dân tin rằng nhờ có cá Ông giúp đỡ. Bởi vậy,  trước lúc ra khơi, ngư dân đều đến lăng vạn thắp hương, để cầu mong cá Ông phù hộ hải trình bình an, khai thác được nhiều hải sản. Kết thúc chuyến biển, ngư dân cũng đến lăng vạn thắp hương để bày tỏ lòng thành cảm tạ cá Ông đã phù hộ. 
 
Trải qua thời gian, lăng vạn An Cường xuống cấp, nên người dân địa phương đã đóng góp kinh phí để xây dựng lại.  “Ngư dân của các tỉnh khác, mỗi khi đi qua vùng biển thôn An Cường đều neo đậu tại bờ biển để vào dâng hương. Nhiều người đóng góp tiền để tạo nguồn quỹ xây dựng lăng vạn vững chắc, thờ cúng thần Nam Hải, giúp ngư dân an tâm bám biển”, ông Tiến cho biết thêm.
 
Kế thừa và gìn giữ nghi lễ từ xa xưa, cứ vào ngày 16 tháng 4 âm lịch hằng năm, người dân ở thôn An Cường đều tổ chức lễ giỗ cá Ông. Lễ giỗ được tổ chức theo nghi thức trang nghiêm. Vào dịp này, không chỉ là người dân ở thôn An Cường, mà ngư dân ở các xã lân cận cũng đến dự lễ, bày tỏ lòng thành kính tri ân thần Nam Hải đã phù hộ bình an cho những chuyến ra khơi bám biển, thuyền về tôm cá đầy khoang. Họ cùng nhau chuyện trò, chia sẻ buồn vui trong cuộc sống cũng như kinh nghiệm đánh bắt trên biển, qua đó càng thêm gắn kết cộng đồng cư dân ven biển.
 
KIM TRANG
 

.