Theo nguyên tắc bảo tồn di sản thế giới, dự án cáp treo Sơn Đoòng chưa thể được thực hiện nếu chưa có “đèn xanh” của UNESCO.
Dự án cần “đèn xanh” của UNESCO
Việc công bố khảo sát để xây dựng tuyến cáp treo đưa du khách tham quan hang Sơn Đoòng trong vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng của UBND tỉnh Quảng Bình đang thu hút sự quan tâm của dư luận. Trong cuộc họp báo về dự án cáp treo Sơn Đoòng, ông Nguyễn Hữu Hoài, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình đã khẳng định: “Nếu các bộ, ngành liên quan và UNESCO không đồng ý làm cáp treo thì tỉnh sẽ không làm! Việc này, UBND tỉnh Quảng Bình không thể quyết định làm hay không làm”.
Trao đổi với PV, bà Dương Bích Hạnh, Trưởng Ban Văn hóa thuộc Văn phòng UNESCO tại Hà Nội cũng cho biết: “Theo nguyên tắc bảo tồn di sản thế giới, cáp treo Sơn Đoòng chưa thể được phép xây nếu chưa có “đèn xanh” của UNESCO”.
 |
Theo bà Hạnh, hiện tại UNESCO chưa có cơ sở để đưa ra ý kiến xoay quanh câu hỏi liệu có nên làm cáp treo Sơn Đoòng hay không. Bởi UNESCO chờ giải trình của Quảng Bình về dự án cáp treo Sơn Đoòng. Theo đó, sau khi UBND tỉnh Quảng Bình làm xong dự án, trình lên UNESCO, UNESCO sẽ cử đoàn chuyên gia quốc tế sang để thẩm định. Đó là những chuyên gia về địa chất, địa mạo, chuyên gia du lịch…
“Các chuyên gia phải có đủ hồ sơ dự án để biết được trụ cáp này được xây ở đâu? Trụ móng ảnh hưởng đến địa chất, địa mạo như thế nào? Bao nhiêu nghìn khách du lịch sẽ đến một ngày? Sẽ ảnh hưởng đến cảnh quan ở đó như thế nào… Tất cả đều cần đến một quá trình nghiên cứu khoa học”, bà Hạnh nhấn mạnh.
Cũng theo bà Hạnh, đối với UNESCO, mục đích bảo tồn là quan trọng nhất. Nhưng để nói cáp treo có ảnh hưởng đến vấn đề bảo tồn không thì cần quá trình thẩm định báo cáo của chuyên gia. “Nếu phía Quảng Bình không để ý gì đến danh hiệu di sản thế giới vẫn kiên quyết xây cáp treo khi chưa có sự đồng ý của UNESCO thì UNESCO sẽ “tuýt còi”. Ngược lại, nếu dự án được UNESCO thẩm định có thể thực hiện, UNESCO sẽ hỗ trợ”, bà Hạnh cho biết.
Mục đích bảo tồn là quan trọng nhất
Theo Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình, dự án cáp treo dự kiến dài 10,6 km gồm 2 chặng, xuất phát từ cửa động Phong Nha đến ga thứ nhất tại Trạ Ang dài 6.788 m, và ga thứ hai đến cửa sau động Sơn Đoòng dài 3.872 mét. Nhà ga này cách cửa động khoảng 300 mét. Tuyến cáp được thiết kế có khả năng phục vụ 1.000 lượt khách/h.
Rất nhiều chuyên gia đã bày tỏ quan ngại việc khách du lịch đến ồ ạt sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến vẻ đẹp và giá trị của hang, bởi mỗi người là một tác động ngoại lai vào môi trường được thiên nhiên lưu giữ hàng chục ngàn năm.
“Có thể cáp treo Sơn Đoòng sẽ hút du khách về Quảng Bình đông hơn, nhưng kèm theo đó là vẻ đẹp thiên nhiên của hang Sơn Đoòng sẽ bị ảnh hưởng do tác động của nhiều yếu tố” là suy nghĩ của ông Nguyễn Văn Mỹ, Hiệp hội Lữ hành Việt Nam.
Một đại diện UNESCO đã từng đề cập đến vấn đề cân bằng giữa số lượng khách du lịch mỗi lượt với bảo tồn và phát huy di sản trong nhiều cuộc phỏng vấn. Theo đó, việc đưa khách du lịch ồ ạt vào di sản sẽ đi ngược lại với cam kết của Việt Nam với công tác bảo tồn di sản thế giới.
“Để bảo tồn và phát huy giá trị của di sản, cần phải hạn chế khách du lịch chứ không phải ai đến thăm cũng được. Như vậy sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến vẻ đẹp và giá trị của di sản. Chúng ta khuyến khích khách du lịch đến tham quan, nhưng phải quản lý số lượng khách du lịch nằm trong giới hạn bảo tồn và phát huy giá trị di sản đúng theo cam kết của Việt Nam”, một chuyên gia khẳng định./.
Hà Phương/VOV.VN
