(QNĐT)- Thời gian qua, chủ đầu tư và các nhà thầu đã có nhiều cố gắng, tuy nhiên nhiều dự án giao thông quan trọng của tỉnh vẫn đứng trước nguy cơ không hoàn thành tiến độ đề ra. Một trong những nguyên nhân chính là do vướng công tác đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư.
Dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh là tuyến đường chạy dọc biển, nối các đường ven biển của tỉnh Quảng Ngãi với Quảng Nam và Bình Định, tạo thành một trục dọc, gắn kết các tỉnh thuộc vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, góp phần quan trọng vào việc phát triển kinh tế-xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, củng cố an ninh, quốc phòng và bảo vệ môi trường.
Toàn bộ dự án được chia làm 2 giai đoạn đầu tư. Giai đoạn 1, thực hiện từ năm 2008-2015, trong đó đoạn Mỹ Khê-Trà Khúc có tổng chiều dài 12,3 km, qua địa phận các xã Tịnh Khê, Tịnh Long, Tịnh An và thị trấn Sơn Tịnh. Tổng diện tích đất quy hoạch là 90 ha. Khi triển khai dự án này có 4.295 hộ bị ảnh hưởng, kể cả những hộ di dời để làm khu tái định cư... Tổng mức đầu tư của dự án là trên 1.200 tỷ đồng, trong đó chi phí đền bù, giải phóng mặt bằng chiếm tới 350 tỷ đồng.
 |
| Thi công dự án đường ven biển Dung Quất - Sa Huỳnh (đoạn Mỹ Khê-Trà Khúc). |
Để triển khai dự án này, ngay từ năm 2009, Sở GTVT (chủ đầu tư) đã ký hợp đồng với Hội đồng bồi thường, tái định cư và giải phóng mặt bằng của huyện Sơn Tịnh (nay là Trung tâm phát triển quỹ đất) để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư với thời gian thực hiện là 10 tháng (từ tháng 6/2009 đến tháng 4/2010). Thế nhưng mãi đến nay, đã 48 tháng và qua 4 lần gia hạn hợp đồng, công tác giải phóng mặt bằng dự án này vẫn chưa xong.
Theo Sở GTVT thì, công tác giải phóng mặt bằng vẫn còn nhiều vướng mắc, mà nguyên nhân chủ yếu là tình trạng khiếu nại, tranh chấp đất đai giữa người dân với người dân, giữa người dân với chính quyền địa phương... Điều đáng nói, địa phương vẫn còn bị động trong việc giải quyết khiếu nại, tranh chấp của người dân.
Không chỉ vướng trong công tác đền bù, mà công tác tái định cư vẫn còn bất cập. Mặc dù Trung tâm phát triển quỹ đất Sơn Tịnh đã trình 5 phương án bố trí tái định cư đợt 1 cho UBND huyện Sơn Tịnh phê duyệt, tuy nhiên đến thời điểm này, UBND huyện Sơn Tịnh mới phê duyệt 2/5 phương án.
Ngoài ra, việc bố trí phân lô tái định cư cho những hộ dân mất đất cũng còn nhiều vướng mắc. Hiện có 22 hộ dân chưa chịu nhận đất tái định cư và không chịu bàn giao mặt bằng. Nguyên nhân mà các hộ dân đưa ra là họ bị mất đất nhiều, nên phải bố trí nhiều lô tái định cư. Nhiều hộ dân còn yêu cầu xem xét bố trí phân lô cho những hộ có nhiều nhân khẩu đang chung sống...
 |
| Nhiều đoạn vẫn chưa triển khai thi công do vướng giải phóng mặt bằng. |
Đối với dự án bờ nam sông Trà Khúc. Công trình có tổng chiều dài hơn 8,7km, tổng vốn đầu tư trên 999 tỷ đồng. Dự án đi qua 5 địa phương của thành phố Quảng Ngãi và huyện Tư Nghĩa: Phường Nghĩa Chánh, xã Nghĩa Dũng, Nghĩa Dõng (T.P Quảng Ngãi); xã Nghĩa Hà và Nghĩa Phú (huyện Tư Nghĩa).
Công trình này có thời gian thực hiện từ năm 2012-2015. Tuy nhiên, đến thời điểm này, tổng giá trị khối lượng hoàn thành của dự án chỉ mới đạt 7,5% giá trị hợp đồng. Cũng giống như nhiều dự án khác, công tác giải phóng mặt bằng, bồi thường và tái định cư của dự án này hiện vẫn chưa hoàn thành.
Theo Sở GTVT Quảng Ngãi thì hiện tại, diện tích mặt bằng sạch mà các địa phương bàn giao cho đơn vị thi công đạt 64%. Trong đó, thành phố Quảng Ngãi bàn giao đạt 81%, còn huyện Tư Nghĩa chỉ mới bàn giao chưa được 1km (mới đạt 32%).
Ì ạch nhất vẫn là công tác tái định cư. Đến nay, việc bố trí các điểm tái định cư cho những hộ dân thuộc dự án bờ nam sông Trà Khúc vẫn chưa hoàn thành. Để triển khai dự án này, 104 hộ tại thành phố Quảng Ngãi phải di dời và tái định cư. Điều đáng nói là mặc dù UBND tỉnh đã thống nhất chủ trương bố trí tái định cư vào khu dân cư đường Trần Khánh Dư, phường Nghĩa Chánh và Trung tâm Hội viên, xã Nghĩa Dũng, và giao cho UBND thành phố làm chủ đầu tư. Thế nhưng, không hiểu vì sao đến nay, cả hai khu tái định cư này vẫn chưa được phê duyệt để triển khai thực hiện.
Vì vậy, 104 hộ dân chưa biết đến bao giờ mới được bố trí đất ở khu tái định cư. Dĩ nhiên là những hộ dân trên sẽ không thể nhận tiền bồi thường và di chuyển chỗ ở. Điều này cũng đồng nghĩa là sẽ chậm trễ bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công.
 |
| Đoạn đường thuộc dự án đường bờ Nam sông Trà Khúc vừa hoàn thành. |
Còn với dự án nâng cấp, mở rộng Quốc lộ 24 đoạn Thạch Trụ- Đức Phong. Đây là dự án giao thông khá quan trọng, góp phần cải thiện tuyến giao thông từ Quảng Ngãi đi Ba Tơ và các tỉnh Tây Nguyên. Dự án có tổng chiều dài 8km, tổng mức đầu tư gần 400 tỷ đồng. Thời gian thực hiện của dự án này là từ năm 2008-2014.
Cũng giống như hai dự án trên, công tác bồi thường và giải phóng mặt bằng của dự án này vẫn còn khá nhiều vướng mắc. Nếu như đoạn thi công qua địa bàn xã Đức Lân, huyện Mộ Đức đã cơ bản hoàn thành việc bồi thường, giải phóng mặt bằng (đạt trên 99%), chỉ còn 2 trường hợp chưa chịu bàn giao mặt bằng, thì đoạn qua xã Phổ Phong, huyện Đức Phổ vẫn còn còn tới 104 hộ chưa nhận bồi thường và bàn giao mặt bằng để thi công.
Nguyên nhân là do liên quan đến khiếu nại về đất và tranh chấp đất. Mặc dù lãnh đạo huyện Đức Phổ đã chỉ đạo giải quyết nhiều lần, tuy nhiên đến nay UBND xã Phổ Phong và các cơ quan chuyên môn của huyện Đức Phổ chưa giải quyết triệt để. Không dừng lại ở đó, UBND huyện Đức Phổ đã phê duyệt phương án bố trí tái định cư cho những hộ dân mất đất của dự án này. Thế nhưng đến nay, Trung tâm phát triển quỹ đất của huyện vẫn chưa hoàn thành các thủ tục để tham mưu UBND huyện giao đất tái định cư cho các hộ dân.
Có thể nói, 3 dự án giao thông nêu trên là những dự án giao thông trọng điểm của tỉnh hiện nay. Khi hoàn thành có vai trò rất lớn trong việc nâng cao chất lượng giao thông, cũng như tạo bộ mặt cảnh quan, góp phần phát triển kinh tế của tỉnh. Thế nhưng hiện các dự án trên đang đứng trước nguy cơ không hoàn thành tiến độ đề ra do vướng công tác giải phóng mặt bằng.
Theo một số địa phương có dự án đi qua, thì có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc người dân chưa chịu nhận bồi thường và bàn giao mặt bằng, đó là cơ chế, chính sách trong đền bù, tái định cư còn nhiều bất cập. Một số nơi, người dân chưa nắm rõ được chính sách quy định của nhà nước, trong khi đó công tác tuyên truyền của địa phương không được chú trọng. Nhiều nơi, việc triển khai xây dựng khu tái định cư quá chậm và việc bố trí đất tái định cư không hợp lý cũng là nguyên nhân khiến người dân chậm bàn giao mặt bằng.
Mới đây, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Khoa sau khi tiến hành đi kiểm tra thực tế các công trình giao thông trọng điểm của tỉnh, đã chỉ đạo các địa phương, sở, ngành liên quan cần phối hợp chặt chẽ để giải quyết những vướng mắc của các dự án. Chủ tịch UBND tỉnh Cao Khoa nhấn mạnh, đây là những công trình giao thông hết sức quan trọng của tỉnh, khối lượng của các công trình này còn lớn, trong khi thời gian không còn nhiều. Vì vậy, các địa phương, sở, ngành cần phải khẩn trương hơn.
Chủ tịch tỉnh cũng yêu cầu đẩy nhanh hơn nữa công tác giải phóng mặt bằng và tái định cư cho những hộ dân nằm trong dự án, tạo điều kiện ổn định cuộc sống cho người dân. Các địa phương, đơn vị cần năng động giải quyết một cách hợp tình, hợp lý, không cứng nhắc nhưng không trái với quy định. Ngoài ra, phải đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chính sách để tạo sự đồng thuận trong nhân dân.
Bài, ảnh: M.Toàn
