Sử dụng xăng E5 và E10: Khó đúng lộ trình

08:07, 26/07/2013
.

“Tổng năng lực sản xuất ethanol để pha chế xăng sinh học (E5) của các doanh nghiệp trên cả nước là 535 triệu lít/năm (417.000 tấn). Nếu các doanh nghiệp hoạt động với 65% công suất thiết kế thì sản lượng vẫn đạt 271.000 tấn, đủ để pha 5,4 triệu tấn xăng E5.
 
Khả năng cung cấp ethanol để pha chế xăng E5 và E10 vào năm 2014 và các năm tới theo lộ trình là hoàn toàn có thể”- Vụ trưởng Vụ Khoa học và công nghệ Nguyễn Đình Hiệp (Bộ Công thương) cho biết tại Hội thảo về sử dụng xăng E5 và E10 trong hiệu quả kinh tế, xã hội và bảo vệ môi trường tổ chức tại Đà Nẵng sáng 25-7. Tuy nhiên, nhìn vào thực tế những khó khăn mà 6 nhà máy nhiên liệu sinh học (NLSH) trên cả nước đang đối mặt thì các đại biểu có quyền hoài nghi về lộ trình của đề án này.


Bể chứa nhiên liệu của Nhà máy Bio-Ethanol Dung Quất trong quá trình hoàn thiện.
Bể chứa nhiên liệu của Nhà máy Bio-Ethanol Dung Quất trong quá trình hoàn thiện.



Bất cập giữa công nghệ và nguyên liệu

Theo quy hoạch của Quảng Ngãi, diện tích trồng sắn đến năm 2020 để cung cấp nguyên liệu cho Công ty cổ phần Nhiên liệu sinh học dầu khí miền Trung (BSR-BF) với gần 16.700ha để 10 năm tới hình thành vùng sắn nguyên liệu tập trung chuyên canh ổn định, bền vững. Tuy nhiên, do dự án đầu tư vùng nguyên liệu có quy mô lớn, công tác quản lý phức tạp nên thời gian qua việc triển khai thực hiện quy hoạch vùng nguyên liệu vẫn còn chậm. Theo ông Đặng Quốc Dũng, Phó giám đốc Công ty BSR-BF: Mặc dù nguyên liệu hiện nay cung cấp cho nhà máy ổn định nhưng giữa công nghệ chế biến và vùng nguyên liệu phục vụ nhà máy đang có những bất cập. Là bởi, tập tục lâu nay của bà con tại Quảng Ngãi là thu hoạch và bán sắn tươi, trong khi nhà máy dùng sắn lát khô để chế biến nên chưa dùng sắn tại Quảng Ngãi mà phải tìm mua ở chợ sắn Quy Nhơn (Bình Định) được chở từ Gia Lai, Kon Tum… xuống. “Trong thời gian tới, BSR-BF sẽ xây dựng 11 trạm thu mua, sơ chế tại 5 huyện đồng bằng và 6 huyện miền núi để thu mua sắn cho người dân, đồng thời cải tiến, bổ sung công nghệ để có thể chế biến được sắn tươi”- ông Dũng cho biết.

Trong khi đó, đối với Nhà máy NLSH Phú Thọ, mặc dù đã quy hoạch 13.000 ha tại các tỉnh Thanh Hóa, Phú Thọ và sang cả Lào nhưng do nhà máy chưa đi vào hoạt động nên việc thu mua nguyên liệu tại vùng quy hoạch này chưa được thực hiện và công tác triển khai quy hoạch cũng đang cầm chừng…

Theo đánh giá của PVN, các nhà máy hầu hết được xây dựng tại các vùng có nguyên liệu sắn lát khô dồi dào. Tuy nhiên, khi đi vào hoạt động ổn định sẽ cần một lượng sắn khô khoảng 1,47 triệu tấn. Hiện sắn khô đang được xuất khẩu với số lượng khá lớn (ước khoảng hơn 1 triệu tấn) sang Trung Quốc, Thái Lan. Do vậy, cần xem xét đưa mặt hàng sắn lát khô thuộc diện hạn chế xuất khẩu. Hiện năng suất sắn bình quân của Việt Nam tương đối thấp, đạt khoảng 17 tấn/ha (tương đương 60% so với Thái Lan và 80% năng suất bình quân của khu vực châu Á.

Để phát triển giống sắn mới có năng suất cao, quy trình canh tác phù hợp, nâng cao sản lượng mà không cần mở rộng diện tích, PVN kiến nghị Chính phủ có chính sách hỗ trợ phát triển vùng sắn nguyên liệu và có cơ chế cấp vốn tín dụng ưu đãi thuộc Chương trình hỗ trợ tín dụng cho người nông dân/doanh nghiệp tham gia trồng sắn để khuyến khích, đảm bảo vùng nguyên liệu.

Các đầu mối lơ sản phẩm

Từ thời điểm bắt đầu triển khai xăng sinh học (1-8-2010) đến nay, PV Oil đã đầu tư 9 trạm pha chế xăng E5. Trong đó, có 5 trạm pha chế theo mẻ, công suất từ 80-85m3/mẻ, đang hoạt động tại các kho Đình Vũ (Hải Phòng), Liên Chiểu (Đà Nẵng), Nhà Bè (TPHCM) và Trà Nóc (Cần Thơ) và 4 trạm inline công suất 280.000m³/năm đang được đầu tư tại Hải Phòng, Quảng Ngãi, Vũng Tàu và TPHCM; cải tạo sửa chữa 158 cửa hàng xăng dầu bán xăng E5 tại 39 tỉnh, thành cả nước. Tuy nhiên, ngay tại các địa phương đã triển khai, người tiêu dùng cũng chưa mặn mà sử dụng loại sản phẩm này.

Tại Quảng Ngãi, nơi đặt đại bản doanh của Nhà máy BSR-BF dù đã ưu tiên triển khai các cửa hàng bán xăng E5 từ rất sớm (từ 2011-2012 có 29 cửa hàng xăng dầu trong toàn tỉnh tham gia phân phối xăng sinh học E5, đạt tỷ lệ 17%). “Trong công tác tiêu thụ đã phát sinh vướng mắc pháp lý trong hợp đồng cung ứng xăng sinh học E5 giữa các đơn vị đầu mối kinh doanh xăng dầu. Công tác quảng bá, tuyên truyền sử dụng xăng sinh học chưa đáp ứng yêu cầu thông tin đến người  tiêu dùng”- ông Phạm Như Sô, Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi, cho biết.

Theo lý giải của ông Nguyễn Duyên Cường, Phó Trưởng ban Thương mại thị trường của PVN, thì từ cuối 2011 đến nay, một số ô tô, xe máy bị cháy nổ nhiều chưa rõ nguyên nhân cũng khiến người tiêu dùng e dè, lo lắng. Với lượng cung ứng xăng E5 ra thị trường ít và chậm, theo PVN là do các đầu mối chẳng mặn mà, để tâm. Thực tế, mới có 3/10 doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu tham gia bán xăng E5 gồm: PV Oil, Petec (2 đơn vị của PVN) và SaigonPetro nhưng với quy mô nhỏ. Theo thống kê của PVN, tổng lượng xăng E5 do PVN cung cấp ra thị trường trong năm 2012 chỉ khoảng 22.000m³, nếu tính theo sản lượng sản phẩm E100 chỉ bằng 1,1% công suất sản xuất của một nhà máy ethanol.

Vì vậy, các nhà máy NLSH của Việt Nam buộc phải xuất khẩu ethanol sang một số nước lân cận như: Philippines, Hàn Quốc, Trung Quốc… Nhưng khả năng cạnh tranh của các nhà máy này so với thị trường khu vực là rất thấp và không có hiệu quả.

Nhằm thúc đẩy mạnh mẽ, toàn diện chương trình phát triển NLSH của Chính phủ, Bộ Công thương, Bộ KH-CN đã khẳng định việc pha trộn 3% ethanol như phụ gia thông dụng để pha vào xăng vẫn đảm bảo chất lượng xăng theo tiêu chuẩn quy định. Trên cơ sở đó, PVN đã giao cho Nhà máy lọc dầu Dung Quất nghiên cứu phương án pha chế này để cung cấp ra thị trường vào đầu năm 2014. Đáp lại, PVN đề nghị Bộ Công thương có chương trình kiểm tra, giám sát định kỳ đối với các đầu mối xăng dầu để áp dụng đúng lộ trình, tránh trường hợp các đầu mối “lách” sản phẩm.
 



Theo HÀ MINH/Báo SGGPO

 


.