(Báo Quảng Ngãi)- Cũng như nhiều tập tục lạc hậu đã tồn tại từ bao đời nay trong đời sống tâm linh của đồng bào thiểu số, "tục cà xóa phép" hay còn gọi là "phạt vạ" của đồng bào dân tộc Hrê ở huyện vùng cao Sơn Hà đã gây nhiều hệ lụy đau thương, gây mất an ninh, trật tự, làm gia tăng tệ nghi kỵ cầm đồ thuốc độc, dẫn đến chết người.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Cho đến nay, người dân trong thôn Nước Lát, xã Sơn Kỳ (Sơn Hà) vẫn còn bàn tán vụ việc chị Đ.T.O tìm đến cái chết, do không có tiền đóng phạt theo tục cà xóa trong làng. Trước đó năm 2014, trong thôn Nước Lát xôn xao chuyện anh Đinh Văn H. và chị Đ.T.O ngoại tình. Theo tục lệ của dân làng, người nào ngoại tình sẽ bị làng phạt tiền hoặc heo, trâu... Nhưng vì hai gia đình là bà con với nhau, nên không muốn đưa ra làng xử. Chị Đ.T.O bị vợ của Đinh Văn H. là chị Đinh Thị A. bắt phạt 4 triệu đồng vì cho rằng đã quan hệ bất chính với chồng mình. Do không có tiền nộp phạt, lại xấu hổ với dân làng nên chị O. lặng lẽ đi vào núi Xà Riềng ăn lá ngón tự tử. Anh Đinh Văn R. thôn Nước Lác, xã Sơn Kỳ cho biết: “Vợ tôi không có tiền nộp phạt, mượn tiền người thân quen nhưng không đủ số tiền đóng phạt. Vì thế nó phải tìm đến cái chết”
 |
| Công an huyện Ba Tơ tuyên truyền người dân nâng cao nhận thức xóa bỏ những tập tục lạc lậu. Ảnh: TS |
Theo quan niệm của người Hrê, khi xảy ra nghi kỵ đồ độc, người bị nghi phải cúng nạp trâu, bò. Ông Đinh Văn Hưu, ở thôn Tà Pía, xã Sơn Thủy (Sơn Hà) có con trai bị đau, ông Hưu tìm đến bà Hảo để nhờ xem bói cho con mình. Bà Hảo phán, con ông Hưu bị ông Toàn – người hàng xóm bỏ “đồ độc”. Từ đây, gia đình ông Hưu và dân làng nghi ngờ ông Toàn và dẫn đến đánh nhau. Để xóa nghi kỵ, gia đình ông Toàn phải phạt một con heo cho dân làng làm thịt ăn.
Còn nhớ, vụ án lợi dụng nghi kỵ cầm đồ thuốc độc để chiếm đoạt tài sản, giết người xảy ra tại xã Sơn Ba (Sơn Hà) đầu năm 2014. Hung thủ Đinh Văn Hút và Đinh Văn Bẻo dựng chuyện bà Đinh Thị Na và Đinh Thị Nới bỏ “đồ độc” trong vườn nhà dân. Theo tục lệ, hễ ai bị nghi có “đồ độc” phải nộp trâu, bò, heo cho gia đình bị hại. Sau khi đánh đập bà Na, bọn chúng ép bà Na bán 1 con bò, 2 con heo và 4 đám rẫy để lấy tiền nộp phạt. Sau khi giết bà Na, số đối tượng trên quay sang ép bà Đinh Thị Nới phải bán 5 con trâu, 2 con bò để nộp phạt. Số tiền chúng chiếm đoạt từ phạt cà xóa lên đến gần trăm triệu đồng.
Đại tá Võ Văn Đãi – Trưởng Công an huyện Sơn Hà cho biết: “Khi phát hiện vụ việc, chúng tôi nhanh chóng tổ chức điều tra làm rõ nguyên nhân, sau đó giải thích cho người dân hiểu rõ. Công an huyện cũng đã tham mưu cấp ủy, chính quyền địa phương, nếu nơi nào xảy ra việc mang tính hình sự nhưng tự giải quyết cà xóa thì cấp ủy, chính quyền thôn, già làng phải chịu trách nhiệm”.
Ngoài đồng bào Hrê thì một số đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi Quảng Ngãi vẫn còn tập tục phạt vạ khác. Nhiều vụ việc có tính chất hình sự, nhưng được dân làng giấu để tự xử theo tục cà xóa. Hơn bao giờ hết tục cà xóa cần được ngăn chặn, xóa bỏ. Có như thế mới không còn xảy ra những hệ lụy đau lòng, cũng như ngăn chặn tệ nghi đồ độc đang tồn tại dai dẳng trong vùng đồng bào các dân tộc thiểu số.
Thành Sự
