Phía sau cơn lốc vàng sa khoáng (Kỳ 3)

Có sự tiếp tay cho "vàng tặc"?

Hiện nay ở nhiều địa phương trong tỉnh đang diễn ra nạn khai thác vàng sa khoáng trái phép. Tình trạng các đối tượng ngoài tỉnh móc nối với dân địa phương để mua đất rừng đào đãi vàng là có thật. Tuy nhiên, lãnh đạo ở các địa phương này không hề biết, hoặc biết thì cũng khá “mềm mỏng” trong việc xử lý các đối tượng này.

 

 

Lực lượng chức năng liên ngành huyện Ba Tơ bắt giữ những đối tượng khai thác vàng trái phép (ảnh huyện Ba Tơ cung cấp).

Theo Đại tá Võ Đức Nguyện- Phó Giám đốc Công an tỉnh, vấn đề tiếp tay cho “vàng tặc” là có. Trong đó, người dân bản địa thật thà nên dễ dàng bán đất cho người khác đào vàng và làm thuê cho đầu nậu. “Không chỉ vậy, chính người dân đã trở thành người tiếp tay cho vàng tặc khi họ cung ứng lương thực, bán đất. Trình độ dân trí người dân còn thấp, họ chỉ nhìn thấy cái lợi trước mắt nên vô tình trở thành kẻ tiếp tay” – Đại tá Nguyện cho hay.

Ngoài ra, Đại tá Nguyện cũng cho biết, có nhiều điểm lực lượng dân quân, chính quyền xã ở các huyện miền núi được phân công nhiệm vụ chốt chặn và truy quét “vàng tặc” nhưng lại sợ “vàng tặc” khi bị một số đối tượng đến hăm dọa. “Nguyên tắc quản lý tài nguyên vẫn phải do chính quyền tại chỗ cũng như vai trò của chủ đất. Để "vàng tặc" làm rồi mới đẩy đuổi thì khó. Do đó, phải tổ chức truy quét ngay từ đầu”.

Vì sao truy quét nhiều, hiệu quả không cao ?

 Ông Hoàng Như Lâm - Phó Chủ tịch UBND huyện Tây Trà cho biết, từ đầu năm đến nay, lực lượng công an, quân đội, dân quân tự vệ của huyện tổ chức gần 56 lượt truy quét, tiêu hủy nhiều lán trại cùng máy móc, thiết bị, dụng cụ đào đãi vàng trái phép.

Ngoài ra, thời gian qua lực lượng Công an tỉnh và Công an các huyện cũng đã tiến hành 59 lượt truy quét, xử lý hành chính 48 đối tượng khai thác vàng trái phép, tiêu hủy 48 lán trại cùng nhiều vật dụng khai thác và tạm giữ 91 xe máy các loại. Hiện Công an tỉnh đã chỉ đạo Công an các địa phương phối hợp cùng lực lượng dân quân tự vệ, Công an xã và các ngành chức năng tổ chức chốt chặn ở các “điểm nóng” để bảo vệ cũng như đẩy đuổi "vàng tặc". Tuy nhiên, đây mới chỉ là phương án tạm thời, thời gian tới Công an tỉnh sẽ tìm phương án xử lý triệt để.

 Phó Bí thư Huyện ủy Tây Trà Hồ Hoàng Thái cho rằng, nguyên nhân dẫn đến nạn khai thác vàng trái phép là do trước đây chúng ta cho phép hai doanh nghiệp thăm dò, khai thác vàng dẫn đến các đối tượng ăn theo. “Hầu hết các điểm có vàng đều do các kỹ sư địa chất, khoáng sản vào khảo sát mới biết chỗ nào có vàng và sau đó người dân các tỉnh phía Bắc ồ ạt vào đãi vàng trái phép” – ông Thái nói.

Mặc dù các ngành chức năng liên tục có những biện pháp, phương án truy quét, nhưng chỉ sau thời gian ngắn thì nạn khai thác vàng sa khoáng trái phép lại tái diễn. Điều này cho thấy, việc truy quét, đẩy đuổi và xử lý chưa thật sự hiệu quả. Nhiều điểm hết năm này qua năm khác vẫn tái diễn tình trạng khai thác vàng trái phép nhưng lực lượng chức năng không thể loại bỏ triệt để, cũng như chưa có biện pháp xử lý một cách mạnh tay đối với các đối tượng này.

Đại tá Võ Đức Nguyện cho rằng, việc truy quét "vàng tặc" hiện nay chưa hiệu quả là do công tác nắm tình hình có lúc, cơ nơi chưa kịp thời. Công tác tuyên truyền, vận động chưa đi vào chiều sâu. Việc quản lý đối tượng của Công an địa phương chưa chắc chắn, xử lý đối tượng vi phạm còn lúng túng.  “Trong đó, vai trò quản lý của chính quyền các địa phương cơ sở còn bộc lộ nhiều bất cập, một số địa phương chưa làm hết trách nhiệm về quản lý tài nguyên của mình” – Đại tá Nguyện nói.

Ông Hồ Hoàng Thái - Phó Bí thư Huyện ủy Tây Trà lại cho rằng, do quy định của pháp luật chưa chặt chẽ nên rất khó xử lý người khai thác vàng trái phép. “Hiện chúng tôi chỉ có biện pháp kiểm tra về giấy tờ tùy thân, hộ tịch và giao thông thôi. Người ta sai thì xử phạt hành chính. Thế là người ta nộp tiền vi phạm chứ chưa có biện pháp xử lý mạnh tay”.

Cần có biện pháp xử lý đồng bộ, dứt điểm

Để dẹp nạn “vàng tặc”, mới đây Chủ tịch UBND tỉnh đã chỉ đạo các sở ngành và địa phương liên quan lập kế hoạch, tổ chức truy quét, xử lý dứt điểm tình trạng khai thác trái phép vàng sa khoáng trên địa bàn tỉnh. Theo đó, UBND các huyện Tây Trà và Ba Tơ chủ động xây dựng kế hoạch, lập phương án phối hợp giữa các lực lượng chức năng của huyện với tỉnh để tổ chức truy quét, giải quyết dứt điểm tình trạng khai thác vàng trái phép trên địa bàn, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân vi phạm trong hoạt động khoáng sản.

Đại tá Võ Đức Nguyện - Phó Giám đốc Công an tỉnh đề xuất: “Chúng ta bắt được những vụ án có mức độ tinh vi được tại sao khai thác vàng giữa thanh thiên bạch nhật mà không bắt được. Phải chăng chúng ta có tư tưởng làm cho rồi, cho xong việc. Làm theo kiểu “nóng đâu phủi đó” chứ không điều tra, làm những kế hoạch cụ thể thì biết bao giờ quét sạch “vàng tặc”. Tôi cho rằng, trước tiên phải tìm cho ra đầu nậu, xử lý đầu nậu rồi mới đến phu vàng. Ngoài ra, trách nhiệm của chính quyền các địa phương phải liên đới, bởi quản lý lỏng lẻo, thiếu trách nhiệm. Phải xử lý nghiêm cả hai”.

Theo Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phạm Trường Thọ, việc để xảy ra tình trạng khai thác vàng trái phép diễn ra rầm rộ thời gian qua và hoạt động hết địa phương này đến địa phương khác là có vấn đề. Đối với huyện Tây Trà cần phải đẩy mạnh tuyên truyền trong nhân dân và cán bộ công chức không tham gia bán đất cũng như tiếp tay cho nạn đào đãi vàng trái phép. “Tôi đề nghị huyện Tây Trà phải xác định rõ trách nhiệm và quán triệt đến từng địa phương, xã nào để xảy ra tình trạng đào đãi vàng trái phép thì người đứng đầu xã đó phải chịu trách nhiệm. Ngoài ra, cần phải tiếp tục tổ chức truy quét, đẩy đuổi “vàng tặc”. Đối với các địa phương miền núi nói chung cũng cần phải thường xuyên tuần tra, kiểm tra” – Phó Chủ tịch Phạm Trường Thọ chỉ đạo.   

                                   LÊ ĐỨC