(Báo Quảng Ngãi)- Không khí ở Trại giam T10 ấm áp, sôi động hơn trong những ngày Tết đến xuân về. Hiểu tâm lý ai cũng đều ngóng trông Tết sum vầy bên gia đình yêu thương, và để giúp phạm nhân xóa được cảm giác cô đơn, nhớ gia đình những ngày Tết thiêng liêng, cán bộ quản giáo đóng vai trò đặc biệt...
Tết ấm áp...
Trại giam T10 (Quân khu 5) được che chở bởi cánh rừng phía tây, cách thị trấn Châu Ổ (Bình Sơn) khoảng 12 km. Mưa xuân rắc đầy con đường vào trại và thấm dần trên hàng cây mơn mởn chồi xanh. Ngoài nhìn vào, T10 chẳng có vẻ gì của một trại giam mà nó mang dáng dấp của một doanh trại bộ đội. Khung vườn rộng rãi, rực rỡ màu xanh của đủ thứ cây quả, vườn thuốc và một vườn hoa nhỏ với nhiều sắc màu của cúc, hồng, đồng tiền, hướng dương… nở rộ đón Tết.
Phía sau bức tường cao và cánh cửa sắt của trại, 4 nhà giam từ T1 đến T4 được bố trí đối diện nhau, có các cửa sổ thông thoáng, căn phòng lát gạch hoa sạch sẽ. Mỗi nhà giam của Trại T10 đều cao rộng, phía trong có một ti vi và giá sách báo để phạm nhân theo dõi thông tin hằng ngày. Từ bên trong căn nhà, phạm nhân có thể nhìn ra ngoài và thấy rõ được cánh cửa còn thơm mùi sơn mới, mùi thơm man mác của hương hoa trong cái Tết cận kề, gợi cho họ xúc cảm, khát khao có được cuộc sống bình thường, phấn đấu cải tạo để được sớm về Tết với gia đình, người thân.
 |
| Phạm nhân cùng tranh tài thi kéo co. |
Trước mỗi ô cửa sổ của dãy nhà, được phạm nhân bố trí chậu cá cảnh và chăm sóc, tìm kiếm từng cánh bèo, loại đá để làm đẹp thêm cho chậu. Gió lạnh quyện mùi thơm của nhang khói làm người ta liên tưởng đến mùi hương quen thuộc của những ngày Tết bên gia đình.
Như thường lệ, ngày 28 Tết, cán bộ trại tổ chức cho phạm nhân đón tất niên. Ngoài chế độ ăn uống của Nhà nước, những ngày lễ, Tết, trại cho thêm mỗi ngày ăn 60 ngàn đồng. Phạm nhân tất bật chuẩn bị bữa cơm ngày tất niên hoành tráng với các đồ ăn do chính tay họ tăng gia sản xuất. Cá trong ao, heo trong chuồng, rau xanh, hoa quả ngoài vườn được huy động tối đa để phục vụ tiệc. Mỗi nhóm phạm được phân công và thực hiện chu đáo từng công việc riêng biệt. Sau một buổi chiều chuẩn bị, các nhóm phạm nhân đã tươm tất hoa trái, thức ăn, bàn ghế đầy đủ để bắt đầu bữa tiệc. Khó có thể nhận thấy hình ảnh “giang hồ” hay “hảo hớn” trong bàn tiệc, ánh mắt của phạm nhân giây phút ấy rưng rưng nỗi nhớ nhà.
29 Tết, phạm nhân được cán bộ trại chia nhóm và cùng quây quần gói bánh chưng, thi nấu bánh giữa các đội. “Với người Việt mình, Tết ai cũng mong mỏi được về nhà sum họp, các phạm nhân ở đây cũng thế. Mang tội danh, họ dễ tự ti, bất cần, chán nản. Vì vậy, việc tổ chức tất niên, các hoạt động vui chơi trong ngày Tết sẽ động viên ít nhiều tinh thần phạm nhân, giúp họ vơi bớt cô đơn và nỗi nhớ nhà trong ngày Tết.”, Trung tá Nguyễn Văn Phúc - Giám thị Trại T10 chia sẻ.
Mong ngày đoàn tụ
Dù là ai, phạm tội danh gì thì 3 ngày Tết, cán bộ trại luôn tạo điều kiện tối đa để họ được hưởng chung niềm vui của dân tộc. Với tinh thần nhân đạo, nhân văn đó, hương vị Tết ở trại không khác gì với đời sống bên ngoài, có đầy đủ bánh chưng, giò chả, dưa hành, hạt dưa, bánh kẹo, mứt ngọt…
Đêm giao thừa, phạm nhân được tổ chức bình báo tường, hái hoa dân chủ và giao lưu văn hóa, văn nghệ. Các đội cử đại diện đứng ra bốc thăm và thi tài năng với nhau. Đội nào giành chiến thắng được cán bộ khen và tặng thưởng các gói quà mang hương vị của Tết như hoa quả, bánh mứt. Khoảnh khắc giao thừa, nghe phát biểu của Chủ tịch nước và đón xem màn pháo hoa chào đón năm mới, ánh mắt phạm nhân bất chợt thoáng chút buồn rầu, mong mỏi sớm được về bên gia đình.
Mồng một Tết, người Việt có truyền thống nô nức về thăm cha mẹ, anh em ruột thịt gần xa. Thế nhưng với cán bộ trại giam, ngày thiêng liêng đầu tiên của năm mới, Ban giám thị tổ chức từng đoàn xuống các nhà trại để thăm, chúc Tết và tặng quà cho các phạm nhân. Từ trưa, sân trại sôi động và vui vẻ hẳn lên bởi trò chơi nhảy bao bố và bắt cặp ngẫu nhiên giữa các thành viên để đánh cờ tướng. Không để không khí Tết chìm lắng trong những ngày tiếp, từ ngày mồng 2, mồng 3 phạm được phân đội để thi đấu bóng chuyền, kéo co, bóng bàn…
Có lẽ ấm lòng nhất của các phạm vẫn là có người nhà vào thăm dịp Tết. Trại không thiếu bánh trái, thức ăn nhưng vài ba cặp bánh chưng, gói mứt ngọt, một ít đồ ăn Tết được người nhà mang lên thăm trở nên thiêng liêng đến lạ.
Trước khi phạm tội, T.Q.N. từng là trợ lý chính trị của 1 trường quân sự tỉnh. Trong giây phút nông nổi, N. phải chấp hành án tù chung thân về tội giết người, chiếm đoạt tài sản công vụ trái phép. Hiện anh đang nỗ lực cải tạo, mong ngày đoàn tụ gia đình. Đến nay, N. đã đón nhiều cái Tết ở trong trại. Những năm trước N. được người mẹ già vượt hơn 400 km tới thăm nhưng nay mẹ không lên được vì già yếu nhiều. “May mắn là chúng tôi luôn được cán bộ trại động viên thường xuyên, quan tâm nhiều trong các dịp lễ Tết. Tết không có gia đình, nhưng tình cảm và sự chăm lo của cán bộ trại khiến tôi thấy ấm áp hơn rất nhiều” – phạm nhân N. bảo.
Để tổ chức được cái Tết ấm cúng, an toàn, đậm nét cổ truyền dân tộc cho phạm nhân, cán bộ trại phải trực 24/24 giờ. Chín năm đón Tết ở trại, Trung tá Nguyễn Văn Phúc - Giám thị trại giam T10 thuộc lòng từng tính cách của phạm nhân. Anh chia sẻ: “Chính sách nhân đạo của Nhà nước và quân đội trong các dịp lễ Tết dành cho phạm nhân sẽ giúp họ vơi đi ít nhiều nỗi nhớ gia đình, thức tỉnh lương tri, yên tâm cải tạo để được giảm án hoặc ân xá”.
Bài, ảnh: QUỲNH ANH
