25 cái tết ở Hoàng Sa

09:01, 03/01/2010
.

Trong những ngày giáp tết, người dân cả nước rục rịch đón xuân, riêng ngư dân thôn Định Tân, xã Bình Châu, huyện Bình Sơn, Quảng Ngãi đã mưu sinh và ăn 25 cái tết tại phần Tổ quốc giữa trùng khơi ấy.

“So với Lý Sơn thì mình đi sau 3-4 năm nhưng trong đất liền thì ngư dân thôn Định Tân đi Hoàng Sa đầu tiên” - ông Thanh, một ngư dân địa phương, không giấu vẻ tự hào.

Theo hướng cha ông
Những ngư dân đầu tiên tại xã Bình Châu ra bám biển Hoàng Sa là Phạm Văn Quang, Dương Văn Diên, Trương Văn Tày, Dương Văn Nam. Ông Quang kể: “Năm 1984, chưa hết bao cấp, mua xăng dầu, gỗ lạt để đóng thuyền không dễ, cả làng toàn thuyền nhỏ xíu và thúng chèo. Nhưng tôi day dứt nghĩ ông bà mình hồi xưa đi chiếc thuyền câu nhỏ xíu mà ra tới Hoàng Sa, còn cả làng mình sao chỉ quẩn trong bờ?”. Nghĩ là chơi thử liền. Thuyền được đôn be cao thêm hai gang tay, mua thêm một cái la bàn cũ mèm, thế là nhằm thẳng hướng Hoàng Sa.

Chỉ sau 10 ngày, thuyền chở đầy ắp cá về bến, làng Định Tân ùa ra đón, ai cũng hỏi: Đi Hoàng Sa dễ không, đi theo đường nào? Từ đó, cả làng chờ có thuyền đi Hoàng Sa để nối đuôi một chùm khỏi lạc. Khát vọng đi Hoàng Sa, những chiếc thuyền công suất nhỏ cũng liều mạng lên đường. Không có máy định vị, máy thông tin, hải đồ, các ngư dân đã lập trình theo con đường của hải đội Hoàng Sa cách đây hơn 300 năm - ra đảo Lý Sơn neo trước khu vực Âm linh tự Hoàng Sa để làm điểm chuẩn; đúng 1 giờ sáng thì cho mũi thuyền chạy song song 55 đến 65 độ so với la bàn; sau hai ngày hai đêm thì dải cát vàng của đảo Hoàng Sa hiện rõ phía trước.
 
Cá Hoàng Sa về bến Ðịnh Tân.
Cá Hoàng Sa về bến Ðịnh Tân.
 
“Từ Sa Kỳ chạy 137 hải lý là ra đến đảo Tri Tôn. Từ đảo Ông Già đến đảo Hai Trụ, ngược xuống là đảo Cẩu. Từ đảo Xà Cừ đi bắt kim la bàn 60 độ chạy 28 hải lý là đến đảo Phú Lâm. Nếu bão cấp 7, cấp 8 thì vào tránh bão tại đảo Cây, đảo Tây, nếu bão lớn thì vào núp gió tại đảo Phú Lâm và đảo Cẩu…”. Suốt hơn 25 năm mưu sinh tại vùng biển Hoàng Sa, nếu nhắm mắt lại, những ngư dân Định Tân cũng có thể liệt kê vanh vách những quãng đường, các kinh độ, vĩ độ như trong lòng bàn tay vậy. Đặc biệt, có nhiều người còn nhớ những hang hóc nằm dưới đáy biển mà họ thường lặn xuống. Riêng những hòn đảo, bãi đá ngầm nhỏ chưa rõ địa danh, ngư dân Định Tân đã đặt cho cái tên của các thuyền trưởng để phân biệt như đảo Nam A, đảo Ông Leo, đảo Ba Thọ...

Lộc biển đầu xuân
Trong những ngày giáp tết, người dân cả nước rục rịch đón xuân, riêng ngư dân thôn Định Tân thì ào ào phóng thuyền ra khơi. Năm nay thời tiết thuận lợi, chính vì vậy ngư dân Định Tân đã đi lưới chuồn cồ sớm hơn một phiên so với năm 2009, mỗi phiên biển kéo dài hơn 20 ngày, tết rơi vào đúng phiên thứ ba.

Khác với ngày thường, đó là mỗi chiếc thuyền khi nhổ neo thì vợ con kéo ra lóng ngóng, dặn dò. Trên thuyền, ngoài lương thực, dầu mỡ còn chở theo bánh chưng, gà luộc, giò, chả, hoa quả và chục thùng bia Dung Quất để ăn tết ngay tại Hoàng Sa.

Anh Trần Luận - thuyền trưởng tàu QNG 90306 TS thản nhiên: Đón tết ở Hoàng Sa hả? Tôi đã ăn mấy lần rồi. Tết 2009 cũng ở ngoài đó, đúng 14 tháng Giêng vào chở theo 7 tấn cá chuồn. Khi vừa tới cửa Sa Kỳ, anh em ngư dân reo hò, nhảy nhót như vắng nhà ba năm mới về. Nhưng chỉ hai bữa sau thuyền lại tiếp tục nhổ neo.
 
Thuyền trưởng Phạm Văn Quang đang liên lạc, chuẩn bị ra Hoàng Sa.
Thuyền trưởng Phạm Văn Quang đang liên lạc, chuẩn bị ra Hoàng Sa.
 
Cũng theo anh, vào dịp tết, cá trong bờ được mua với giá là 11.000 đồng/kg (so với ngày thường chỉ 7.000-8.000 đồng). Sau khi trừ chi phí, thuyền còn lãi được gần 40 triệu đồng. Chia phần cho bảy anh em trên thuyền, mỗi người được 5 triệu đồng. Cộng tiền cá câu làm ngoài giờ, mỗi ngư dân cầm về cho vợ con được 7-8 triệu đồng.

Tết giữa trùng khơi
Đón xuân trên biển, thủ tục cũng rôm rả như đất liền: Đêm 30 tết, khi phiên lưới cuối cùng cất xong lúc 21 giờ, tất cả các ngư dân tập trung ra be thuyền để câu cá, nghỉ xả hơi và chia sẻ những câu chuyện về một năm làm ăn thuận lợi, trắc trở. Gần đến giao thừa, tất cả tập trung vào cabin nâng ly chúc tụng sức khỏe, hát hò, gõ chén, khua chậu lốc cốc để bù cho hương vị tết trong đất liền.

Đúng giờ giao thừa, thuyền trưởng đặt bàn thờ trên sàn thuyền để cáo với tổ tiên và các bậc tiền nhân khuất mặt từng đi lính Hoàng Sa. Sáng mùng một, thuyền trưởng làm thủ tục cúng đầu năm, rút tiền lì xì cho anh em bạn và căn dặn những điều kiêng kị. Qua 12 giờ trưa, thuyền bắt đầu tiếp tục nhổ neo đi làm.

Anh Hồ Thăng Nhâm, một trong những tay câu thiện chiến nhất trên thuyền ông Luận, tâm sự: “Nói ra hổng phải mê tín chứ trời thương anh em ngư dân thì phải. Mùng một tết cứ cúng xong là thấy cá bơi dày đặc mặt nước. Một phiên đi tết bằng 2-3 phiên ngày thường. Anh em ai cũng muốn ở nhà cùng gia đình nhưng nghĩ mình còn nghèo nên phải chúi đầu vào lo kinh tế cái đã”.

Ngày tết ra Hoàng Sa, ngoài nghề lưới ngư dân Định Tân còn “canh tác” bằng cách đi hái rau câu. Ngư dân Bùi Tường, chủ thuyền QNG-5964, thuật lại: “Thuyền chú mang theo mấy sạp tre và dựng giàn trên nóc cabin, che lều trên ụ đá mà làm. Nước tại những vùng này chỉ ngang đầu gối nên giống y chang như mình đi cày cuốc ở trong bờ. Sau hơn một tháng thì mới nhổ neo về đất liền. Ông Tường cho biết: “Phiên vừa rồi anh em hái được hơn 5 tấn rau câu. Giá cả thị trường hiện nay nếu trúng thì trên 10.000 đồng/kg”.

Bấm đốt ngón tay, ngư dân làng Định Tân đã 25 năm đi Hoàng Sa và đón chừng ấy cái tết. Bấy nhiêu năm ròng họ bám trụ vùng biển từ thời cha ông đã khẳng định chủ quyền. Ông Dương Văn Diên - người đi Hoàng Sa đầu tiên tại Định Tân, giờ tuổi đã cao, sức yếu nên chuyển lái cho con trai đầu - thuyền trưởng Dương Văn Thạch. “Đến đời con, rồi qua đời cháu thì dân mình vẫn tiếp tục bám Hoàng Sa và ăn tết luôn ngoài đó” - dự tính về chuyện làm ăn sang năm, nhiều ngư dân đã khẳng định chắc nịch như vậy.

Theo Pháp luật TPHCM


.