Người vạn trưởng nghĩa tình

(Báo Quảng Ngãi)- Những cơn sóng dữ tiếp nối bổ mạnh khiến thân tàu chao nghiêng, ông trao vô lăng cho bạn chài rồi nắm đầu sợi dây thừng nhảy xuống làn nước lạnh buốt bơi đến tàu cá bị nạn. Lát sau, ông bơi trở về điều khiển tàu của mình lai dắt tàu bị nạn vào bờ an toàn. Đã 15 năm đảm nhiệm vai trò vạn trưởng, ông Nguyễn Xết luôn ra tay cứu giúp và kêu gọi nhiều người chung tay hỗ trợ ngư dân gặp nạn ở vùng biển Mỹ Á.

Chiều phai nắng, ông Nguyễn Xết (63 tuổi) thong thả dạo bộ trên đê chắn cát ở cửa biển Mỹ Á, xã Phổ Quang (Đức Phổ). Sóng biển rì rầm lẫn trong tiếng máy nổ của đơn vị xây dựng cảng neo trú tàu thuyền và cửa biển Mỹ Á (giai đoạn 2), với khoản kinh phí hơn 184 tỷ đồng.

Ông Xết bộc bạch: “Trước giờ tàu cá ra vô cửa biển này nguy hiểm lắm. Nhiều tàu cá va vào đá, bị sóng lớn đánh vỡ tan tành, ngư dân tử vong. Giờ Nhà nước đầu tư xây dựng để cửa biển thông thoáng, nên chúng tôi vui lắm, tôi và anh em trong vạn chài khỏi lo cứu nạn nữa rồi”. Chợt nhớ, người dân nơi đây thường gọi lão ngư gần nửa thế kỷ lênh đênh trên sóng nước là “ông Xết hào hiệp, ông Xết nghĩa tình”.

“Hiệp sĩ”cứu nạn

Gần 5 giờ sáng, điện thoại di động đổ chuông liên hồi. Giọng Chủ tịch UBND xã Phổ Quang Võ Văn Xinh, gấp gáp: “Chú tranh thủ ra lấy thông tin. Tàu cá của anh Nguyễn Văn Tư bị mắc cạn trên tảng đá ngầm nơi cửa biển”. Tôi vội trùm áo mưa rồi phóng xe máy đến nơi trong mưa gió. Hàng trăm người tụ tập nơi cửa biển Mỹ Á, tiếng máy tàu lẫn trong tiếng gió thét gào.

Ông Xết cùng nhiều ngư dân tham gia cứu nạn một tàu cá tại cửa biển Mỹ Á, xã Phổ Quang (Đức Phổ).

Tàu cá vỏ gỗ QNg 98783TS có công suất 165CV, trị giá hơn 1 tỷ đồng có nguy cơ bị vỡ tan tành trước sóng lớn xô mạnh vào đá. Gương mặt ông Xết khá căng thẳng, ôm vô lăng điều khiển tàu cá của mình lách qua những tảng đá tiến đến phía tàu bị nạn. Ba chiếc tàu cá của ngư dân trong xã cũng nhấp nhô trên sóng chạy đến hỗ trợ lai dắt tàu cá bị nạn. Rồi chiếc tàu cá tả tơi cũng được đưa về bến. “Khi nghe tàu cá bị nạn thì anh Xết luôn nhiệt tình cùng chúng tôi tham gia cứu giúp. Ảnh lớn tuổi, có kinh nghiệm cứu nạn tàu cá, nên thường hướng dẫn anh em chúng tôi để giảm bớt thiệt hại”, ngư dân Nguyễn Dương cho biết.
 

Vừa tròn tuổi 15, ông Xết theo cha bám biển mưu sinh trên chiếc ghe mê (ghe đan bằng nan tre gắn ván gỗ hai bên thân). Giữa muôn trùng sóng nước, ghe nhỏ tựa chiếc lá mỏng manh trên biển khơi. Nỗi âu lo ẩn hiện trong mắt những ngư dân, nhưng họ vẫn phải bám biển mưu sinh theo tháng ngày. Để “dìu” nhau qua hiểm nguy, họ luôn đoàn kết, sẵn sàng cứu giúp nhau trong cơn hoạn nạn. Tinh thần nghĩa hiệp của ông Xết cũng được “ươm mầm” từ những việc làm đầy nghĩa tình như thế.

Sau nhiều năm tích cóp, cha ông Xết đóng tàu cá vỏ gỗ, rồi giao cho con trai điểu khiển dọc ngang trên biển. “Khi ấy có tàu như thế giá trị lắm. Được điều khiển nó sướng vô cùng, nhưng cũng lo đến mất ăn quên ngủ đấy! Lo phải tìm cách bắt được nhiều cá, tôm để có tiền nuôi gia đình mình và những bạn chài cùng chung đánh bắt. Và cũng nhờ có tàu nên tôi cứu được nhiều ngư dân gặp nạn”, ông Xết nhớ lại.

Gần nửa thế kỷ bám biển mưu sinh, ông Xết không thể nhớ đã cứu bao nhiêu tàu cá bị nạn. Tấm lòng hào hiệp của ông “truyền lửa” cho nhiều ngư dân trong vạn chài, họ cùng chung tay cứu giúp những người gặp nguy khốn. Ông Xết bộc bạch: “Cứu nạn tàu cá nguy hiểm lắm, không khéo thì tàu mình cũng bị chìm theo, nhưng là con người với nhau, nghe tin họ nguy hiểm thì làm sao đành lòng không cứu!”.         

Nặng lòng với ngư dân

Cảm mến lối sống chân tình, 15 năm trước, ngư dân vạn chài Hải Tân đồng lòng cử ông Xết giữ vai trò vạn trưởng. Mỗi khi cửa biển Mỹ Á bị bồi lấp, ông huy động ngư dân chung tay khơi thông cho những con tàu lướt sóng vươn khơi. Khi tàu cá và ngư dân gặp nạn, ông cùng nhiều người đồng lòng cứu giúp. Sau khi lai dắt con tàu tả tơi về bến, ông đến tận nhà động viên chủ tàu cùng bạn chài tiếp tục bám biển.

Nhận những đồng tiền thấm đẫm nghĩa tình từ Quỹ “Hỗ trợ ngư dân” do ông quyên góp, nhiều chủ tàu rớm lệ. Với những chủ tàu bị nạn, gia cảnh khó khăn, ông đến từng nhà giúp đỡ hàng chục triệu đồng. Ông và các thành viên trong vạn chài còn đến chia sẻ nỗi đau và lo ma chay cho những ngư dân tử nạn trên biển.

Tác giả phỏng vấn ông Nguyễn Xết (bên trái) trong một lần ra khơi đánh bắt trên biển đêm.

Thường ngày, ông Xết dạo quanh làng thăm hỏi bà con láng giềng, nắm bắt thông tin đánh bắt trên biển. Gặp tiệc rượu của ngư dân trẻ, ông ân cần nhắc nhở “ăn uống chừng mực nghen mấy cháu, không nên say sưa, làm ồn ào, gây mất đoàn kết, tránh ảnh hưởng đến người khác và dưỡng sức để làm ăn”. Họ luôn vâng lời “chú Sáu, bác Sáu” mỗi khi ông ghé thăm.

Mỗi dịp xuân sang, hạ tới, đông về, ông và các thành viên trong ban vạn tất bật lo sửa soạn lễ tế thần Nam Hải, cúng “bà cậu” theo lệ xưa. Cực nhọc gần cả tháng, nhưng thấy bà con tụ họp đông đủ, ông vui sướng lắm, vì đây là dịp phát huy tinh thần đoàn kết, giúp ngư dân vững tâm bám biển. “Chú Xết rất tốt bụng nên được bà con tin yêu. Họ luôn tôn trọng chú và nhiệt tình tham gia công việc khi chú kêu gọi”, Chủ tịch UBND xã Phổ Quang Võ Văn Xinh nói.

Dẫu làm vạn trưởng không công, nhưng 15 năm qua, ông Xết luôn hết lòng với công việc. Đến hạn 3 năm đề cử vạn trưởng, mọi người lại đồng lòng chọn ông. Thế rồi, ông lại nhận lời và gắng sức làm việc vì cộng đồng. Bà Nguyễn Thị Nước, vợ ông, tâm sự: “Giờ ổng lớn tuổi nên sức khỏe cũng yếu đi nhiều rồi, nhưng thấy ổng nhiệt tình với vạn chài, lại được bà con tin tưởng nên tôi lo dạy bảo con cháu để ổng lo việc chung”.

Bài, ảnh: TRANG THY