"Săn" cá trên biển đêm

08:10, 06/10/2017
.

(Báo Quảng Ngãi)- Lão ngư Nguyễn Xếch nhấn ga, con tàu rẽ sóng vẽ thành vòng tròn khá rộng trên mặt biển. Ngư dân trên tàu nhanh nhẹn buông lưới vây quanh đàn cá bám theo ngọn đèn dập dềnh trên sóng. Và rồi những đôi tay rắn chắc thoăn thoắt kéo lưới, lưng áo ướt đẫm mồ hôi giữa gió lạnh biển đêm.

TIN LIÊN QUAN

Những túi cá tươi sống được kéo lên khỏi mặt nước, đổ tràn ra sàn tàu. Cá nhồng, cá trích... lấp lánh vảy bạc giãy đành đạch trước khi cho vào đá ướp lạnh để chuyển vào bờ cho kịp phiên chợ sớm.

Ra khơi

Chiều thu, bến cá Mỹ Á, xã Phổ Quang (Đức Phổ) tấp nập tàu thuyền. Tôi bước chân lên tàu cá QNg 98530 TS của lão ngư Nguyễn Xếch – Vạn trưởng vạn chài Hải Tân, xã Phổ Quang, để được trải nghiệm chuyến vươn khơi đánh bắt hải sản trên biển. Hơn 14 giờ chiều, tàu nổ máy, lướt trên sóng nước đưa tôi cùng 11 ngư dân hướng ra cửa biển Mỹ Á. Thuyền trưởng Nguyễn Xếch tập trung cao độ để điều khiển con tàu tránh những tảng đá ẩn hiện dưới sóng nước nơi cửa biển tựa như ma trận, sẵn sàng đánh vỡ và nhấn chìm khi tàu va vào. Ra khỏi cửa biển, chúng tôi thở phào nhẹ nhõm như vừa chiến thắng thủy thần.

Ngư dân đang kéo lưới trên biển đêm.
Ngư dân đang kéo lưới trên biển đêm.


Trời chiều lơ lửng vầng mây trắng bay, nắng thu trải vàng trên mặt biển xanh màu ngọc bích. Sóng vỗ vào thân tàu tung bọt nước trắng xóa. Xóm làng mờ dần trong mắt, khiến cho cõi lòng chợt nôn nao nhớ đất liền.

Thuyền trưởng Xếch điều khiển tàu hướng ra khơi và bật máy tầm ngư dò tìm đàn cá. Những ngư dân trên tàu chung tay sửa soạn bữa cơm chiều, khi tôi váng vất vì say sóng. Chiều dần vào tối, nước biển chuyển sang màu xanh sẫm, những cơn gió mát lành mơn man da thịt làm vơi đi mệt nhọc. Tàu buông neo dập dềnh trên sóng nước. Bữa cơm chiều dọn ra sàn tàu, mọi người quây quần bên mâm cơm đầm ấm trên biển chiều yên ả. “Nhiều bữa sóng to làm tàu chao đảo, cơm canh đổ cả ra sàn. Lắm lúc, sóng lớn bủa ầm ầm, tàu nghiêng ngả, chúng tôi không thể nấu cơm nên phải ăn mì tôm sống...”, một ngư dân cho biết.
 

“Có những chuyến biển không đủ tiền mua nhiên liệu, nhưng hôm sau chúng tôi vẫn cứ ra khơi. Bởi vì, nghề biển thất thường lắm, có lúc về không, nhưng cũng có nhiều bữa thu về hàng chục triệu đồng. Nếu không bám biển thì làm sao trúng được những mẻ lưới đầy khoang…”
Lão ngư NGUYỄN XẾCH

Buông lưới trên biển đêm

Trăng sáng vằng vặc, biển đẹp mộng mơ và chứa đầy huyền bí. Thuyền trưởng Xếch nhấn ga, con tàu rẽ sóng lao về phía khóm chà (nhiều cây tre gắn kết thành bè và neo cố định trên biển để làm nơi trú ngụ cho cá) đang bập bềnh, ẩn hiện trên mặt biển. Khi đến gần khóm chà, tàu dừng hẳn và buông neo, 16 chiếc đèn công suất 1.000W gắn hai bên mui đồng loạt bật sáng rực để dẫn dụ đàn cá. Những ngọn đèn điện trên hàng trăm tàu cá xa xa tựa khung cảnh phố thị về đêm.

Lão ngư gần trọn đời gắn bó với biển thở dài: “Trăng sáng quá nên cá ít tập trung quanh ánh đèn điện trên tàu so với những đêm tối trời. Phải nổ máy, chong đèn chờ cá đến nhiều thì mới buông lưới”. Lát sau, cá, mực kéo đến vùng nước sáng cạnh thân tàu trông khá đẹp mắt. Những con cá tung tăng bơi lượn rồi chợt lao vút lên cao và buông mình rơi trở lại làn nước xanh thẳm như muốn trình diễn vũ điệu biển khơi trước ánh sáng rực rỡ sắc vàng. Tôi cùng các ngư dân ngồi trên mạn tàu buông cần câu những con mực ống, mực lá nhấp nháy bơi lượn trong làn nước.

Mồi câu là con tôm giả cỡ ngón tay trỏ đan bằng những sợi dây nhựa nhiều màu sắc gắn với lưỡi buộc vào sợi cước, xỏ qua vòng tròn gắn trên đầu chiếc cần tre dài hơn 50cm. Chỉ một cú gẩy cần nhẹ là 2 – 3 chú tôm giả gắn vào những lưỡi câu buộc đầu sợi cước bay đi khá xa rồi rơi tõm xuống nước. Sau đó, buông dần dây cước rồi gẩy cần nhè nhẹ để những con tôm giả đa sắc luôn chuyển động cuốn hút lũ mực bơi đến đớp mồi.

Tác giả (áo trắng, bên trái) đang phỏng vấn ngư dân trên biển.
Tác giả (áo trắng, bên trái) đang phỏng vấn ngư dân trên biển.


Hơn 1 giờ sáng, máy tầm ngư hiển thị lượng cá, mực vây quanh tàu 500 – 700kg. Sau tiếng hô: “Thả đèn nhử cá” của thuyền trưởng Nguyễn Xếch, ngư dân Nguyễn Son bước xuống chiếc thúng chai đã thả xuống mặt nước, rồi kéo theo chiếc đèn điện gắn vào phao rời khỏi mạn tàu. Dàn đèn cao áp phụt tắt, con tàu chồm lên như chiến mã rồi lướt trên sóng nước vẽ thành vòng tròn trên biển.

Những ngư dân đi bạn vội buông lưới khép kín đàn cá đang tung tăng bơi theo chiếc đèn điện bập bềnh trên sóng. Với sự giúp sức của máy kéo, những đôi tay rắn chắc thoăn thoắt thu lưới qua chiếc ròng rọc đặt trên sàn tàu, lưng áo ướt đẫm mồ hôi giữa gió lạnh biển đêm. Họ thao tác khá nhanh, gọn và nhịp nhàng như những chiếc máy được lập trình sẵn. Chiếc tàu nghiêng hẳn về bên trái vì sức nặng của giàn lưới vây rút khá lớn. Khi vòng vây dần thu hẹp, những ngư dân tiếp tục kéo lưới, rồi dùng chiếc vợt khá lớn xúc cá đổ tràn trên sàn tàu. Ngay sau đó, họ nhanh chóng phân loại, rồi cho vào hầm đá để hải sản còn tươi rói khi trở về đất liền.

Con tàu tiếp tục rẽ sóng ra khơi trong đêm tối. Sóng rì rào vỗ vào thân tàu như lời thì thầm của đại dương. Những ngư dân đi bạn rửa sạch mớ mực cơm vừa vớt lên từ biển rồi cho vào nồi nước đun sôi trên bếp gas được che chắn cẩn thận đặt ở đuôi tàu. Chúng tôi quây quần bên những đĩa mực luộc nóng hổi chấm với muối ớt, để tận hưởng hương vị của biển khơi giữa trời nước bao la. Thuyền trưởng Xếch giảm ga, tàu chậm dần rồi dừng hẳn, lắc lư theo sóng. Chiếc mỏ neo được thả vào lòng biển, dàn đèn cao áp bật sáng rực rỡ dẫn dụ đàn cá đến vây quanh thân tàu. Mẻ lưới thứ hai thu được khoảng 200kg cá, mực, dẫu không như mong đợi, nhưng những ngư dân vẫn vui vẻ đón nhận món quà từ đại dương bao la.

Tàu nhổ neo, hướng về đất liền để hải sản vừa đánh bắt kịp đến phiên chợ sớm. Bến cá Mỹ Á vào thời khắc chuyển giao giữa đêm và ngày khá nhộn nhịp, xôn xao cả làng chài Hải Tân. Những con tàu hối hả cập bến sau chuyến hải trình vất vả, ngư dân vội vã chuyển hải sản lên bờ. Người dân địa phương và thương lái đưa tay đón lấy những rổ cá, mực tươi rói vừa được vớt lên từ biển. Trên bến, dưới thuyền rộn ràng tiếng nói cười, ngã giá bán – mua...  

Đối diện với cuồng phong

Ngư dân Nguyễn Lý không thể nhớ hết những lần đối diện với sự cuồng nộ của biển cả sau 46 năm lênh đênh trên sóng nước. Sau nhiều năm làm chủ, ông bán tàu chuyển sang mưu sinh trên đất liền. Nhưng rồi ông góp vốn mua lưới và đi bạn trên tàu cá của lão ngư Nguyễn Xếch, để lại được đắm mình giữa sóng gió biển khơi. “Nghề biển cực lắm và cũng nhiều nguy hiểm nhưng gắn bó hàng chục năm rồi, nên không bỏ được chú à! Nhiều lúc gặp bão sóng phủ qua cả mui, tàu nghiêng ngả như sắp chìm xuống đáy biển. Lúc đó, chín phần chết chỉ còn một phần sống, nhưng rồi anh em động viên nhau, gắng sức vượt qua, đưa tàu vào bờ”, ông Lý nói.

Biển vẫn “dữ dội và dịu êm”, bao la và huyền bí. Biển cho tôm, cá để nuôi sống con người, nhưng cũng gây lắm nỗi tang thương. Bao xác thân đã chìm vào lòng biển sâu và bao người đã may mắn thoát lưỡi hái của thủy thần. Nhưng rồi, nhiều ngư dân vẫn “gắn đời” với biển, dẫu lắm hiểm nguy và nhọc nhằn. Với họ, đấy không chỉ là nghề để mưu sinh mà là “nghiệp” vận vào cả cuộc đời.

 


Bài, ảnh: TRANG THY


 


CÁC TIN KHÁC
.