Nỗi oan hơn 8 năm mới được hoá giải

(QNg)- Hơn 8 năm theo đuổi vụ kiện, nỗi oan của gia đình bà Huỳnh Thị Nga (54 tuổi) ở thôn Thạch By 1, xã Phổ Thạnh (Đức Phổ) mới được hoá giải. Tiếc rằng, điều đó không mang đến cho gia đình bà một niềm vui trọn vẹn. Bởi lẽ, hệ quả của những năm tháng đi tìm công lý đã làm cho gia đình bà tan gia bại sản, vợ chồng chia tay, con cái thất học...

 Một ngày cuối tháng 7, trời đang nắng nóng hầp hập thì mây đen xám xịt kéo về. Mưa như trút nước kèm theo gió mạnh như muốn hất tung túp lều của mấy mẹ con bà Nga được dựng tạm bằng những tấm bạt đã sờn bên cạnh HTX sửa chữa, đóng mới tàu thuyền Viễn Đông ở làng cá Sa Huỳnh. Đây là chốn nương thân và mưu sinh từ mấy năm nay của mẹ con bà kể từ ngày nỗi oan nghiệt ập đến với gia đình bà. Khung cảnh gia đình trở nên ngột ngạt hơn bao giờ hết. Bà Nga như người mất hồn, dõi mắt về phía biển - nơi có hai chiếc tàu bị Chi cục THA dân sự huyện Đức Phổ cưỡng chế THA đã bị sóng biển đập tan tành mà lòng trĩu nặng bao nỗi đau, mặc dù giờ đây đã được hoá giải bằng quyết định bồi thường của Bộ Tư pháp...

Chuyện buồn của hơn 8 năm trước

Cuối năm âm lịch 2004, biển lặng sóng. Vì thế, vợ chồng bà Nga cùng anh em thuyền viên quyết đi thêm một phiên biển với hy vọng sẽ có thêm ít tiền về lo Tết cho gia đình và trả nợ. Nhưng rồi, toan tính ấy đã không thành. Khi con tàu neo đậu tại bến cá thôn Thiện Chánh 1, xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn (Bình Định) chuẩn bị nhổ neo ra khơi thì bị Chi cục THA dân sự huyện Đức Phổ cưỡng chế, tạm giữ một bản sao Sổ chứng nhận khả năng hoạt động tàu cá, một sổ danh bạ thuyền viên, buộc phải cho tàu cá quay về cảng Sa Huỳnh để thực hiện việc trả nợ một số bản án mà vợ chồng bà Nga nợ.  Bà Nga gạt đi giọt nước mắt lăn dài trên khuôn mặt già nua so với cái tuổi 54, kể: "Lúc ấy, gia đình xin cho đi nốt phiên biển này rồi quay về trả nợ nhưng họ cương quyết không cho. Chỉ thông qua một lá đơn của người được THA mà họ quả quyết gia đình tôi tẩu tán tài sản. Thật hết biết!".

Gia đình bà Nga đang nương nhờ trong túp lều bên cạnh HTX Viễn Đông.

Thế là, ông Võ Văn Học (chồng bà Nga) chủ con tàu QNg 94852 -TS cùng anh em thuyền viên phải rời tàu lên bờ mà lòng xót xa, vì gần 100 triệu đồng chi phí cho phiên biển cuối năm coi như trôi ra biển. Cảm thông cho hoàn cảnh của vợ chồng bà Nga, anh em thuyền viên cũng bỏ luôn tiền đóng góp chung mua phí tổn, nhà ai nấy về, tìm phương kế mới sinh nhai. Càng về sau, vụ việc càng trở nên rối rắm. THA dân sự huyện Đức Phổ thì lúng túng như "gà mắc tóc", sai phạm nối tiếp sai phạm. Cũng từ đó, con tàu bị giam lỏng tại bến cá Thiện Chánh 1, mặc cho nắng mưa, bão táp. Buồn hơn cả là, từ chỗ lúc đầu định giá con tàu 200 triệu đồng nhưng sau đó chỉ còn vài chục triệu đồng. Còn nay con tàu này chẳng ai dòm ngó gì, nên trở thành đống gỗ mục, khiến nhiều người không khỏi xót xa.

Trong lúc con tàu QNg 94852 -TS nhùng nhằng chưa được giải quyết xong thì THA dân sự huyện Đức Phổ tiếp tục ra quyết định cưỡng chế con tàu thứ 2 là QNg 98642-TS. Sự nóng vội ấy đã vô tình đẩy gia đình bà Nga vào đường cùng. Bởi lẽ, cuộc sống hằng ngày của 5 miệng ăn trong gia đình cùng với hơn chục gia đình anh em thuyền viên trông cậy duy nhất vào 2 con tàu này mà THA dân sự huyện Đức Phổ đã chặn đứng con đường ra biển thì thử hỏi không khó khăn sao được.

 Sai nhưng không dám nhận

Trong vụ việc này, nếu chấp hành viên THA dân sự huyện Đức Phổ thận trọng, lắng nghe ý kiến các bên liên quan thì sự việc không trở nên rối rắm và kéo dài. Chấp hành viên chỉ căn cứ vào đơn trình báo của người được THA và biên bản xác minh có từ trước ngày ra quyết định THA để cho rằng vợ chồng bà Nga có dấu hiệu tẩu tán tàu QNg 94852-TS, dẫn đến áp dụng biện pháp kê biên khẩn cấp theo Điều 7, Pháp lệnh THA dân sự năm 2004 là không chính xác.

Con tàu QNg 98642-TS ngâm mình tại cửa biển Sa Huỳnh hơn 8 năm qua.

Không chỉ có vậy, là cơ quan thi thành pháp luật nhưng THA dân sự huyện Đức Phổ lại vi phạm pháp luật, vì khi tiến hành kê biên tàu của vợ chồng bà Nga không có người làm chứng. Đồng thời, việc chấp hành viên tạm giữ bản sao Sổ chứng nhận khả năng hoạt động nghề cá và sổ danh bạ thuyền viên tàu cá là không cần thiết. Nghị định số 05/NĐ-CP ngày 18/01/2005 được ban hành thay thế Nghị định 86/NĐ-CP ngày 19/12/1996 nhưng THA dân sự huyện Đức Phổ vẫn vận dụng Công văn số 165/THA98 để tiến hành bán tàu QNg 94852-TS là không đúng quy định của pháp luật, gây thiệt hại cho vợ chồng bà Nga.

Đối với con tàu QNg 98642-TS, sau khi có thoả thuận của Chi nhánh Ngân hàng NN&PTNT huyện Đức Phổ, ngày 4/3/2005, THA dân sự huyện Đức Phổ đã thực hiện lệnh kê biên, xử lý. Tuy nhiên, sau đó chính Chi nhánh Ngân hàng NN&PTNT huyện Đức Phổ lại thoả thuận để vợ chồng bà Nga đứng ra bán tàu. Tiếp đó, ngân hàng nhận trách nhiệm xử lý con tàu nhưng vẫn không thực hiện, để con tàu đến nay bị hư hỏng hoàn toàn. Qua đó cho thấy, sai sót trong việc xử lý tàu cá này của Chi nhánh Ngân hàng NN&PTNT huyện Đức Phổ cũng có nguồn gốc  từ việc kê biên THA không đúng của THA dân sự huyện Đức Phổ.

Trong vụ việc này, năm 2005 và 2006, BQN đã có bài phản ánh, phân tích những việc làm không bình thường của THA dân sự huyện Đức Phổ  nhưng các cơ quan chức năng của huyện Đức Phổ và tỉnh đều phớt lờ, khẳng định việc làm của THA dân sự huyện Đức Phổ là đúng.

Bi kịch của bi kịch

Sau khi 2 con tàu bị cưỡng chế, gia đình bà Nga dường như không còn nước mắt để khóc. Kế sinh nhai của gia đình kể từ đây mất đi vĩnh viễn và không biết bao giờ mới có lại được. Cả gia đình sớm hôm nương tựa trong túp lều dựng tạm bên cạnh HTX sửa chữa, đóng mới tàu thuyền Viễn Đông. Hằng ngày, ngoài việc bán nước giải khát cho anh em công nhân đóng tàu, gia đình bà Nga còn được HTX cho nhặt những thanh gỗ vụn bán lấy tiền đong gạo để ăn qua ngày. "Cũng may còn có cái quán nước này và được các bác giúp đỡ mà gia đình cháu mới trụ được cho đến ngày hôm nay"- bé Linh nói.
 

Sức khoẻ bà Nga cũng suy kiệt từ dạo ấy. Nhưng rồi, xót của, thương con và bất bình trước những việc làm sai trái đó, bà Nga đã gượng dậy vác đơn gõ cửa khắp các cơ quan để kêu oan. Bà Nga kể: "Họ cưỡng chế 2 con tàu rồi bỏ lại ngoài biển mặc cho nó hư hỏng mà không chút xót xa và một mực khẳng định làm đúng pháp luật. Tôi đành mang đơn ra Hà Nội cầu cứu đến Bộ Tư pháp". Từ đó, bà Nga đi đi về về như con thoi và vay mượn khắp nơi để có tiền đi khiếu nại nên nợ chồng nợ. Đến năm 2008, vụ việc oan sai bắt đầu được làm sáng tỏ, nhưng việc giải quyết những quyền lợi liên quan đối với gia đình bà Nga chưa thoả đáng nên bà Nga tiếp tục phát sinh đơn khiếu nại và được Bộ Tư pháp chấp thuận cho phúc tra lại. Còn ông Học, từ một ngư dân cường tráng, hết lòng vì vợ, vì con ngày nào, nhưng sau khi gia đình lâm nạn ông chán nản bỏ nhà ra đi để lại mấy mẹ con bà Nga sống bơ vơ trong đói khổ.

Cũng từ đó, các con của bà Nga phải từ bỏ ước mơ đến trường, vì chuyện ăn uống hàng ngày phải chạy lo từng bữa. Riêng bé Kiều, ngày gia đình lâm nạn cũng là lúc em nhận được tin thi đỗ vào một trường cao đẳng ở TP.HCM và em đã khóc như một đứa trẻ. "Lúc bấy giờ em không còn tâm trí nghĩ đến chuyện học. Nhưng nghĩ lại, nếu không học thì khó hoá giải nỗi oan của gia đình, nên em quyết định đi học mặc dù có hôm em ngất xỉu trên giảng đường vì bụng đói"- Kiều tâm sự. Ngày Kiều ra trường cũng là lúc em phải dang tay đón 2 đứa em gái vào TP.HCM đi nhặt rác kiếm sống và học văn hoá. Nhớ lại những năm tháng cơ hàn, Kiều đã không cầm được nước mắt: "Không có phương tiện làm ăn, chồng chị hai bỏ vợ con ra đi biền biệt. Chị hai như người mất hồn, em đành phải đưa 2 cháu nhỏ vào Sài Gòn gửi vào chùa nương tựa qua ngày".

Và bi kịch nối tiếp bi kịch. Thửa đất của gia đình bị người em chồng mượn rồi chiếm dụng.  Đang lúc toà thụ lý thì ông Học rút đơn khởi kiện và  đi tìm cuộc sống mới. "Ngày tôi nhận quyết định bồi thường 2 con tàu của Chi cục THA dân sự huyện Đức Phổ cũng là lúc ông nhà tôi quyết định ly hôn. Sự đánh đổi này quá ư là đắt đối với gia đình tôi"- bà Nga đã khóc khi kể về câu chuyện buồn này.

Phóng sự của Đức Nguyễn