 |
Nghĩa là, tất cả các phương tiện phục vụ cho công việc của vị Tổng giám đốc 43 tuổi này đều cũ, rất cũ, trừ một thứ luôn luôn mới mà Nguyễn Hoài Giang đang sở hữu, đó là cách nghĩ và phương pháp xử lý trong từng công việc. Giang bảo: “Trẻ phải gắn liền với mới, anh có “mới” anh mới nắm bắt được cơ hội nhanh”.
Vậy, trong đời mình, anh gặp bao nhiêu lần được gọi là “cơ hội” mà anh để vuột mất hoặc đã “tóm” được nó?
Thực ra, cơ hội tự nhiên nó đến thì sẽ không nhiều đâu, nếu có chăng thì cũng là sự tình cờ, gọi là duyên số, mà đã gọi là “duyên số” thì anh không muốn mà được, không cố mà thành được. Tôi hay tạo cơ hội cho mình là chính.
Anh nói rõ hơn được không? Chẳng hạn như (nghe nói) anh suýt trở thành … tiến sĩ bên Bungary nhưng rồi không tóm được cơ hội ấy nên giờ thành nhà doanh nghiệp? Đó có phải là một trong những “cơ hội” tốt trong đời mà anh để vuột?
Thông tin trên không được chính xác, dù sự việc là na ná như vậy. Tôi là học sinh chuyên toán của Trường PTTH chuyên Bùi Hữu Nghĩa (TP. Cần Thơ). Năm 1986, tôi thi vào khoa Điện tử-Viễn thông của Đại học Bách khoa TP. HCM và đỗ thủ khoa của năm đó.
Thời ấy, hễ đỗ thủ khoa, thế nào cũng có một suất đi nước ngoài, chủ yếu là đến các nước xã hội chủ nghĩa. Tôi được sang học tại Bungary, Trường Đại học Bách khoa Sophia, khoa Điện tử-Tự động hóa.
Năm 1992, tôi tốt nghiệp (cũng) thủ khoa của khóa học này, nhận được phần thưởng của Viện Hàn lâm khoa học Bungary.
Thông thường, nếu tốt nghiệp thủ khoa thì sẽ được một suất nghiên cứu sinh để làm luận án tiến sĩ. Thế nhưng, như anh đã biết, những biến động lớn ở Đông Âu vào cuối những năm 90 của thế kỷ trước đã gác lại tất cả những kế hoạch và dự định của tôi.
Nếu nói việc được tiếp tục nghiên cứu sinh để lấy bằng tiến sĩ, trở thành một nhà khoa học là cơ hội tốt thì đó là lần đầu tiên “cơ hội tốt” ấy đã ngoảnh mặt với tôi. Tôi đã cố “cày” và trở thành thủ khoa trong một kỳ thi đại học để được “đi Tây”, tôi cũng cố “mài” để tốt nghiệp thủ khoa đại học với quyết tâm là tiếp tục được nghiên cứu sinh. Như vậy là mình tạo ra những cơ hội ấy chứ không phải tự nhiên nó đến với mình.
Anh có nghĩ việc không trở thành “ông tiến sĩ” mà thành người đứng đầu của một nhà máy lọc dầu đầu tiên của cả nước, đó là một cơ duyên đầy may mắn không?
Tôi chỉ nghĩ thế này: Được tham gia xây dựng nhà máy lọc dầu đầu tiên trong cả nước là một cơ duyên cho bất cứ ai chứ không cứ gì của riêng tôi- một người may mắn được giao đứng đầu nhà máy. Dù rằng, để có được những dòng sản phẩm mang nhãn hiệu Việt Nam như hôm nay, chúng ta đã trải qua những ngày tháng gian nan nhất, thử thách nhất với nhiều bài học nhất. Tính tôi lâu nay vẫn vậy, cứ thích xông vào những chỗ xương xẩu. Không phải để khoe mẽ gì đâu mà để thử sức mình, trái bóng chỉ có thể biết mình bao to nếu nó được bơm hết cỡ, dù “bơm” như thế, có khi bị vỡ cũng nên.
Và anh đã không bị “vỡ” dù suốt 12 năm qua công việc nó luôn “bơm” anh cùng các đồng nghiệp lúc nào cũng căng như một quả bóng sắp vỡ. Trong những ngày “nước rút” xây dựng nhà máy lọc dầu và thời gian chạy thử, anh là người có mặt thường xuyên trên công trường, thời gian gần anh em kỹ sư, công nhân và máy móc hơn là gần … vợ, vậy có khi nào anh chợt thốt lên “hay hồi ta ở quách trong Vũng Tàu cho sướng” không?
Nhân anh nhắc tôi mới nhớ, thì ra mình đã gắn với vùng đất “tối ăn khoai đi ngủ, sáng ăn củ đi làm” ở đông Bình Sơn – Quảng Ngãi này đến một con giáp (12 năm) rồi. Còn nhớ mới ngày nào tôi từ Bungary về vác túi đi xin việc, giờ đã vượt tuổi “băm” rồi.
Năm 1994, tôi thi vô Vietsovpetro và được nhận vào làm việc trong liên doanh này đến năm 1999. Suốt 5 năm ấy, đời tôi luôn gắn với những chuyến bay ra-vào giàn khoan, lên đến “chức” trưởng ca vận hành sản xuất thuộc giàn nén khí công nghệ trung tâm cơ đấy. Lương lậu cũng không đến nỗi nào, lại gần vợ con, thế nhưng khi nghe nói xây dựng nhà máy lọc dầu đầu tiên là người tôi cứ như có kiến đốt. Và rồi tôi lên đường ra Dung Quất bỏ lại sau lưng tiếng thở dài của vợ.
Nghe tôi “khoe” về công việc lúc mới ra Dung Quất, vợ tôi thốt lên: “Úi dào, Phó phòng tự động hóa thì có hơn gì Trưởng ca vận hành khí nén ở Mỏ Bạch Hổ - Vũng Tàu nào?”.
Tôi an ủi cô ấy: “Nhưng anh được làm cái điều mình thích!”. Biết tính tôi, vợ chỉ còn biết “vâng”. Thì cũng trấn an vợ thôi chứ Dung Quất ngày ấy hiu hắt thế nào thì anh cũng đã biết. Tôi lấy công việc làm niềm vui nên chưa bao giờ tôi nói “hay hồi hay hồi hay” như anh hỏi cả.
Có người bảo “ông Giang khôn lắm, chả thế mà từ phó phòng lên luôn Phó Tổng giám đốc rồi Tổng Giám đốc trong vòng chỉ có … 7 tháng”. Anh bình luận gì về ý kiến trên?
Như tôi nói với anh ban đầu, mình biết tạo ra cơ hội thì cơ hội cũng sẽ đến với mình thôi. Chẳng “khôn” gì trong chuyện này cả. Trên cái chảo lửa Dung Quất này, chúng tôi không có đủ thời gian để nghĩ rằng mình đang khôn hay đang dại. Với lại anh em kỹ sư và công nhân người ta tinh lắm, họ là nhân dân mà. Tôi chỉ có thể “mị dân” bằng cách vờ gắn bó với công nhân vài đêm trên công trường chứ không thể “giả vờ” suốt 2 năm mà đêm nào tôi cũng ngủ không quá 4 tiếng được.
Khi anh Trương Văn Tuyến (Trưởng Ban quản lý dự án Nhà máy lọc dầu Dung Quất) gọi tôi lên để giao việc phụ trách công tác chạy thử nhà máy, anh ấy bỗ bã: “Mày có dám nhận không?”. Tôi đùa nhưng lòng ngay ngáy lo: “Ừ, ai cũng chê thì em nhận vậy”.
Ông Tuyến nói như quát: “Mày hứa đi!”. Tôi dứt khoát: “Quân tử phải giữ lời, tôi hứa với anh là sau 3 tháng nữa, nếu nhà máy không cho ra được sản phẩm, tôi xin từ chức”. Tôi nói thế là nhằm trấn an để ông ấy khỏi lo xa rằng đề bạt nó lên rồi, nhỡ không được việc thì rất khó để cho nó “xuống chức”! Tôi chỉ nói thêm: “Anh phải tin em”. Ông Tuyến nói gọn: “Tao tin”.
Nói xong, tôi khoác ba lô xuống ngay công trường, yêu cầu bộ phận hành chính chuẩn bị một nhà tạm, ăn ngủ luôn tại chỗ. Đó là quãng thời gian cực nhất của đời tôi. Không đêm nào tôi ngủ ngon giấc, có hôm thiếp đi lúc nào không biết, đến mức nước mưa ngấm cả vào chăn, ướt như chuột lột!
Anh nói tại sao chỉ trong 7 tháng mà tôi lên những hai ba chức chứ gì? Đúng là lên chức vù vù như vậy là nhanh thật nhưng cũng… chóng mặt thật. Để có 7 tháng ấy, tôi đã phải trả giá trong 9 năm từ năm 1999 đến năm 2008. Thực ra tôi là người không ham hố với chức quyền, nhưng công việc nó chọn mình, vả lại những thử thách càng cam go, nó càng kích thích người đàn ông trong tôi mạnh mẽ và quyết đoán hơn nhiều lần.
Người ta bảo ông Giang ham chức nên liều?
Chữ liều là một chữ tôi thích, ở đời cũng cần có chút “liều” thì mới được việc. Nhiều người nghĩ tôi liều nhưng tôi thì tôi biết việc mình làm chứ! Chẳng hạn như lúc còn không được một tháng nữa là đến giờ “G” (22/2/2009), giờ cho dòng sản phẩm của nhà máy nhưng các bộ phận kỹ thuật báo về cho biết, toàn bộ nhà máy còn đến 10 ngàn điểm bị lỗi. Mấy ông bên Technip (nhà thầu chính) khuyên không nên “ép ngày” như thế sẽ rất nguy hiểm.
Tôi cho kỹ thuật kiểm tra lại trong 10 ngàn chỗ lỗi ấy thì có bao nhiêu chỗ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến công việc vận hành, bao nhiêu chỗ mình vừa chạy thử vừa điều chỉnh. Khi kỹ thuật đã báo cáo lần nữa, tôi quyết luôn: Kế hoạch không thay đổi, bắt đầu từ bây giờ, toàn bộ công trường sẽ không có đêm. Tôi uống cả vốc thuốc nhức đầu để “chiến đấu” với công việc. Gần như tôi không ngủ trong gần 1 tháng trời như thế, đến mức mấy ông Tây nói rằng “ông Giang là con ma nên không biết ngủ”.
Đến hôm cuối cùng trước khi vận hành, bên Technip lại mời tôi lần nữa để “họp kín”. Họ tiếp tục “dọa”, tôi nói cứng: “Tôi thà bị xử bắn chứ quyết không dời lại ngày chạy thử”. Mình nói cứng như vậy không phải làm liều mà có cơ sở khoa học đấy. Vả lại, không “cứng” lúc đó thì hỏng việc ngay.
Tôi cũng xem đó như là một cơ hội thử thách của đời mình lần nữa. Và tôi đã nắm bắt được cơ hội ấy để chứng minh rằng, khi anh đã ăn thua đủ với việc gì thì anh phải hết mình với nó, sống chết với nó, tuyệt đối không được dối lòng, thì anh sẽ được đền đáp.
TRẦN ĐĂNG (thực hiện)
