Bất cập trong chính sách hỗ trợ nông dân

08:03, 05/03/2013
.

(QNg)- Quyết định 63/2010/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ được ban hành ngày 15/10/2010, sau được sửa đổi, bổ sung bằng Quyết định 65/2011/QĐ-TTg vào ngày 2/12/2011 (gọi tắt là Quyết định 63) là chính sách tín dụng được người dân kỳ vọng là đòn bẩy để giảm tổn thất sau thu hoạch trong chuỗi sản xuất nông nghiệp. Thế nhưng, sau hơn hai năm triển khai, số nông dân trên địa bàn Quảng Ngãi được tiếp cận các nguồn vốn vay ưu đãi theo Quyết định 63 chỉ là con số 0 tròn trĩnh.

 

TIN LIÊN QUAN


Theo Quyết định 63, nông dân sẽ được hỗ trợ 100% lãi suất trong hai năm đầu và 50% lãi suất trong năm thứ ba khi vay vốn ưu đãi mua máy móc có tỷ lệ nội địa từ 60% trở lên (theo danh mục do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) quy định). Thế nhưng hầu hết nông dân đều cho rằng, hiện máy móc được sản xuất trong nước chất lượng chưa cao. Vì vậy, đây là một yêu cầu bất hợp lý khiến cho quyết định trên chưa thể đi vào thực tế.

 

Nguyễn Triều Máy cày của Nhật Bản được nông dân trong tỉnh ưa dùng.
Nguyễn Triều Máy cày của Nhật Bản được nông dân trong tỉnh ưa dùng.


Thời điểm này, nghề nuôi trồng thủy sản trên địa bàn tỉnh đang đối mặt với rất nhiều khó khăn, nhất là về nguồn vốn để đầu tư máy móc, thiết bị nông nghiệp. Dù vậy, phần lớn người dân chấp nhận vay vốn với lãi suất cao chứ nhất định "không chịu" tiếp cận nguồn vốn ưu đãi của Quyết định 63. Bước vào vụ nuôi tôm năm nay, ông Trần Cao Viên (thôn Đạm Thủy Bắc, Đức Minh, Mộ Đức) dù đang thiếu trước, hụt sau vẫn quyết định đầu tư máy dàn quạt của Nhật Bản với giá gần 50 triệu đồng. Theo ông Viên, mỗi vụ tôm, gia đình ông đầu tư không dưới 300 triệu đồng. Trong khi tôm thẻ chân trắng là loài thủy sản rất nhạy cảm với môi trường. Do đó ông không thể mạo hiểm với máy móc được sản xuất trong nước. Ông Viên phân trần: "Tôi sợ máy nội lắm, đang hoạt động mà nó trở chứng, nằm "chết" vài ngày là coi như toi cả vụ tôm. Chính vì vậy, gia đình tôi phải sử dụng máy ngoại vì chất lượng cao, dễ vận hành, ít hư hỏng".

Và để mua loại máy này, ông Viên đành vay vốn với lãi suất gần 12%/năm theo các gói tín dụng thông thường của ngân hàng. Vì loại máy ông mua không đủ điều kiện để vay vốn ưu đãi theo Quyết định 63. Ông Viên nhẩm tính, nếu dàn quạt này được sản xuất trong nước thì ông đã được hưởng chế độ vay ưu đãi tới 70% giá trị máy và miễn lãi suất trong hai năm. Nhưng để tránh bị tổn thất mỗi khi thu hoạch, ông Viên phải chấp nhận trả lãi để mua máy nhập ngoại. Không riêng gì ông Viên, hầu hết người nuôi tôm tại các địa phương trong tỉnh đều ưu tiên sử dụng các loại thiết bị nhập ngoại.

 

Người nuôi tôm ưu tiên sử dụng máy sục khí nhập ngoại.
Người nuôi tôm ưu tiên sử dụng máy sục khí nhập ngoại.


Tương tự, việc mua sắm máy cày, máy gặt đập liên hợp của nông dân cũng khó được hưởng các hỗ trợ về tín dụng của Quyết định 63. Ông Võ Tấn Đại- Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp Bình Dương (Bình Sơn), cho biết: "Vừa qua, khi trang bị máy làm đất cho xã viên, Ban Chủ nhiệm HTX cũng đã tính đến việc vay vốn ưu đãi theo Quyết định 63. Thế nhưng, sau khi so sánh giá cả, hiệu quả làm đất, cũng như tính phù hợp với đồng ruộng xã Bình Dương, chúng tôi quyết định... thôi. Hiện nay, có ba xã viên của HTX đã mua ba máy làm đất đều có xuất xứ từ Nhật Bản". Ông Đại cho biết thêm, vì không được hỗ trợ vốn nên xã viên của HTX đành vay vốn từ nguồn tín dụng của HTX. "Tất nhiên là số vốn vay từ HTX không nhiều bằng nguồn hỗ trợ theo Quyết định 63, nhưng thủ tục vay của HTX thoáng hơn. Không phải nông dân không muốn mua máy nội địa đâu. Chỉ vì chưa ai thấy rõ máy móc theo danh mục của Bộ NN&PTNT chất lượng ra sao, nên chẳng ai mạo hiểm "rước" nó về"- ông Đại nói.

Theo danh sách các cá nhân, tổ chức bán máy móc, thiết bị được Bộ NN&PTNT "đính kèm" Quyết định 63, thì hầu hết trong số đó đều đóng trên địa bàn các tỉnh miền Tây Nam Bộ, TP Hồ Chí Minh hay Hà Nội, chứ chưa được bày bán tại Quảng Ngãi. Anh Huỳnh Công Lâm (thôn Phước Đức, Đức Phú, Mộ Đức) cho biết: "Nếu mua một chiếc máy cày đáp ứng điều kiện vay vốn theo Quyết định 63, thì tôi phải vô tận tỉnh Tiền Giang. Máy đem về sử dụng nếu có hỏng hóc, hay cần thay phụ tùng lại phải lặn lội vào đó. Tính ra chi phí để mua một chiếc máy cày nội địa không chênh lệch nhiều so với máy nhập ngoại. Vì vậy, tôi chỉ mua máy ở các cửa hàng trong tỉnh, vừa được bảo hành, lại có phụ tùng thay thế".

Vì chất lượng máy móc trong nước còn nhiều hạn chế, nên các cửa hàng kinh doanh máy móc, thiết bị nông nghiệp ở Quảng Ngãi chủ yếu bày bán máy móc được bán có xuất xứ từ Nhật Bản, Hàn Quốc hay Đài Loan như: Kubota, Mitsubishi... Ông Phạm Độ- Chủ cửa hàng nông ngư cơ Hai Thạch (thôn Thạch Trụ, Đức Lân, Mộ Đức), cho biết: Hầu hết máy gặt, máy cày được cửa hàng bày bán là các nhãn hiệu Nhật Bản, giá dao động từ 50 - 200 triệu đồng/máy, có máy lên đến 500 triệu đồng. Dù giá cả có cao hơn các loại máy móc trong nước, nhưng chất lượng lại vượt trội. Do đó, nông dân rất ưa chuộng các loại máy này. Ông Độ dẫn chứng: "Máy cắt lúa của Nhật Bản sử dụng được trong địa hình ruộng lún, lúa ngả và cắt sát gốc rạ, còn với điều kiện đó thì máy sản xuất trong nước đành... chịu. Nhưng tập quán của người nông dân Quảng Ngãi là thu hoạch cả rơm rạ để làm thức ăn cho gia súc, làm nấm. Vì vậy, nông dân chưa mặn mà với máy nội".

Bên cạnh việc hỗ trợ nông dân, với Quyết định 63, những người hoạch định chính sách hy vọng sẽ khuyến khích tiêu thụ sản phẩm cơ khí nội địa. Kinh nghiệm từ các nước có nền nông nghiệp tiên tiến cho thấy, muốn nông nghiệp phát triển luôn cần ngành cơ khí chế tạo máy hiện đại. Thạc sĩ kinh tế Phan Văn Hiếu- Trường Chính trị tỉnh, cho rằng: "Phát triển ngành cơ khí nông nghiệp là việc phải làm, nhưng trách nhiệm đó không thể "nhờ" nông dân gánh vác. Quyết định 63 nhằm mục đích giảm tổn thất sau thu hoạch và khi lồng ghép thêm những sứ mệnh về bảo hộ ngành cơ khí trong nước, sẽ chỉ dồn thêm khó khăn cho nông dân".

 

*Ông Đinh Duy Sung- Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh:
Cơ giới hóa nền nông nghiệp góp phần giải phóng sức lao động, tăng thu nhập cho nông dân. Quyết định 63 được ban hành với mục tiêu ấy. Thế nhưng, vì những quy định chưa phù hợp với thực tế nên chính sách không thể đi vào cuộc sống. Theo tôi, những chính sách cần bắt nguồn từ thực tiễn. Thay vì những ràng buộc về thủ tục hành chính, những quy định về tỷ lệ nội địa hay nhập ngoại, thì Nhà nước cần tạo điều kiện cho nông dân và trao quyền quyết định cho họ. Có như vậy mục tiêu giúp nông dân ổn định sản xuất và phát triển ngành nông nghiệp mới đạt được. Sắp tới đây, Hội Nông dân tỉnh sẽ phối hợp với các doanh nghiệp trong nước đưa máy móc, thiết bị nông nghiệp về Quảng Ngãi bày bán, giúp nông dân có nhiều sự lựa chọn về nông ngư cụ hơn. Đồng thời, Hội sẽ kiến nghị Chính phủ sửa đổi một số điều trong Quyết định 63.

*Ông Lê Hồng - Phó Giám đốc Ngân hàng NN&PTNT chi nhánh Quảng Ngãi (Agribank Quảng Ngãi):
Trong nhiều năm qua, Agribank Quảng Ngãi luôn tích cực nắm bắt các chương trình hỗ trợ lãi suất của Chính phủ đối với nông dân để thúc đẩy đầu tư tín dụng một cách hiệu quả. Bởi vậy, chính sách đầu tư tín dụng nhằm giảm tổn thất sau thu hoạch theo Quyết định 63 đã được đơn vị sớm triển khai. Tuy nhiên, chương trình này lại không nhận được sự "hưởng ứng" của người nông dân. Đến thời điểm này, Agribank Quảng Ngãi chưa giải ngân được đồng vốn nào cho nông dân trên địa bàn tỉnh. Hiện các chính sách hỗ trợ nông dân đôi lúc vẫn chưa đồng bộ nên khó áp dụng vào cuộc sống. Trong khi ngân hàng luôn sẵn sàng vốn để hỗ trợ nông dân, còn nông dân thì “khát” vốn mà Ngân hàng không giúp được gì, khiến chúng tôi rất trăn trở.  

*Ông Ngô Văn Thanh- Trưởng phòng NN&PTNT huyện Mộ Đức:
Mộ Đức là huyện thuần nông, với thế mạnh là phát triển cây lúa và nuôi trồng thủy sản, nhưng chẳng có nông dân nào trong huyện có thể vay vốn để mua máy móc theo Quyết định 63. Những năm qua, lực lượng lao động trên địa bàn huyện ngày càng thiếu hụt, do đó, người dân chỉ muốn mua máy cày, máy gặt đập liên hợp của Nhật Bản, vì nó vừa nhanh, vừa bền. Hiện nông dân rất "khát" vốn để trang bị máy móc, nhưng với những ràng buộc bất hợp lý như Quyết định 63 thì không biết đến bao giờ, nông dân mới có thể tiếp cận được khoản tín dụng ưu đãi này.

*Ông Bùi Tấn Quốc, thôn Đạm Thủy Bắc, Đức Minh (Mộ Đức):
Không thể phủ nhận, danh sách máy móc được Bộ NN&PTNT quy định đều là hàng Việt Nam chất lượng cao. Tuy nhiên, các loại máy này dường như chỉ phù hợp với tập quán canh tác của người dân các tỉnh miền Tây Nam Bộ, còn với đặc thù đồng ruộng, ao hồ nuôi trồng thủy sản của Quảng Ngãi thì không phù hợp cho lắm. Khi mà công tác dồn điền đổi thửa, mở rộng ao hồ ở tỉnh ta còn nhiều bất cập, thì máy móc theo quy định chỉ làm khó nông dân hơn mà thôi.
 

 

Nguyễn Triều

 


.