(Baoquangngai.vn)-
Sàng lọc sơ sinh là một trong những việc làm vô cùng quan trọng trong việc cải thiện thế hệ tương lai. Tại Quảng Ngãi, những năm gần đây, nhiều gia đình đã chú trọng lựa chọn các dịch vụ sàng lọc để đảm bảo sức khỏe cho các em bé sắp chào đời.
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Khác với lần sinh trước, lần thứ 2 này chị Đàm Thị Thu Liễu ở xã Tịnh Ấn Đông, thành phố Quảng Ngãi đã quyết định lựa chọn dịch vụ sàng lọc sơ sinh cho con tại Bệnh viện Sản Nhi tỉnh Quảng Ngãi. Trước khi lựa chọn dịch vụ này, chị Liễu được bác sĩ tư vấn rất kĩ về các bệnh lí bẩm sinh thường gặp ở trẻ khi chào đời và tầm quan trọng của việc sàng lọc sơ sinh để giúp trẻ kịp thời điều trị nếu phát hiện có bệnh.
Chị Liễu chia sẻ: Trong thời gian thai kỳ tôi luôn đi khám đúng lịch hẹn và cũng được tư vấn kỹ để hiểu rõ về tình trạng sức khỏe của thai nhi. Tôi nghĩ đây là những việc nên làm để cho con mình được sinh ra một cách khỏe mạnh. Sau sinh, tôi cũng đã đăng ký dịch vụ lấy máu gót chân để tầm soát và chữa trị kịp thời cho con nếu phát hiện bất thường.
 |
| Thai phụ cần thường xuyên khám, siêu âm định kỳ để hiểu rõ tình trạng sức khỏe của thai nhi |
Hiện nay, không ít bà mẹ có lựa chọn sáng suốt như chị Liễu. Bởi, dù chưa có các nghiên cứu toàn diện về dị tật bẩm sinh, nhưng qua các nghiên cứu trong nước và quốc tế, có thể ước tính tỷ lệ trẻ em bị dị tật bẩm sinh ở Việt Nam chiếm khoảng 1,5% đến 2% số trẻ sinh ra hằng năm. Với tỷ lệ này, mỗi năm có khoảng từ 22 nghìn đến 30 nghìn trẻ có bệnh bẩm sinh.
Trong số đó, phổ biến nhất là các bệnh như: Down, suy giáp, thiếu men G6PD, tan máu bẩm sinh và các bệnh lý di truyền, dị tật khác. Trẻ mới sinh ra bị di tật hay các bệnh lý là điều không ai mong muốn. Trong khi đó, nhiều dị tật bẩm sinh hoàn toàn có thể điều trị được nếu được phát hiện sớm thông qua sàng lọc và chẩn đoán trước sinh.
Sàng lọc sơ sinh là một trong những việc làm vô cùng quan trọng trong việc cải thiện tương lai cho con em, nhưng hiện nay ở nước ta vẫn còn nhiều cha mẹ chưa biết đến điều này. Năm 2018, tại Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh đã triển khai kỹ thuật sàng lọc trẻ sơ sinh bằng phương pháp lấy máu gót chân
.
 |
| Lấy máu gót chân cho trẻ sơ sinh để phát hiện và chữa trị kịp thời một số bệnh lý |
Lấy máu gót chân là phương pháp dùng kim chích 1 - 2 giọt máu ở chân trẻ sơ sinh rồi thấm vào giấy chuyên dụng, để khô, sau đó bắt đầu xét nghiệm và sẽ có kết quả trong một thời gian nhất định. Mục đích của xét nghiệm này nhằm phát hiện sớm những bệnh liên quan đến nội tiết hay rối loạn di truyền từ khi bé chào đời. Hiện tại, trung bình mỗi ngày tại bệnh viện Sản Nhi tỉnh có khoảng 20 trẻ sơ sinh được sàng lọc bằng phương pháp lấy máu gót chân để phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh ở trẻ.
Bác sĩ Trần Thị Huyền Trang- Khoa Sơ sinh, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh cho hay: Phần lớn các bệnh lý rối loạn nội tiết – chuyển hóa và di truyền trong thời kỳ sơ sinh hay một số năm đầu của đứa trẻ thường chưa bộc lộ rõ ràng, rất khó phát hiện và chẩn đoán, điển hình như bệnh thiểu năng giáp bẩm sinh. Đến khi có dấu hiệu lâm sàng và xét nghiệm đã được chứng minh thì đã là giai đoạn muộn, không còn khả năng hồi phục hoàn toàn, đặc biệt đối với chức năng hoạt động của hệ thần kinh trung ương, trí tuệ và tinh thần của trẻ .
Vì thế, trẻ cần được sàng lọc và lấy máu gót chân để chẩn đoán sớm và có hướng điều trị kịp thời. Ngoài ra còn các bệnh lý khác cần phải phát sớm trong thời điểm vàng để trẻ có thể phục hồi các chức năng bình thường.
Tuy nhiên, để chắc chắn trẻ được sinh ra an toàn, khỏe mạnh thì việc sàng lọc trước sinh, trong thời gian thai kì đóng vai trò hết sức quan trọng. Bác sĩ Nguyễn Xuân Minh- Phó Khoa Sản, Bệnh viện Sản Nhi tỉnh khuyến cáo: Với những thai kì bình thường ít nhất sản phụ phải được siêu âm tối thiểu là 3 lần trong 3 giai đoạn của thai nhi. Đó là 3 tháng đầu, giữa và cuối. Đặc biệt, trong 3 tháng đầu thai kì rất quan trọng. Bởi siêu âm sẽ giúp bác sĩ sản khoa tính toán tuổi thai và ngày dự sinh. Đồng thời, biết được có bao nhiêu thai, cùng trứng hay khác trứng, thai sống hay đã ngừng phát triển, đặc biệt giúp xác định thai nằm trong hay ngoài tử cung.
 |
| Sàng lọc trước và sơ sinh giúp trẻ được sinh ra khỏe mạnh hơn |
Ngoài ra, tại thời điểm 11 - 13 tuần 6 ngày, chúng ta cần thực hiện siêu âm đo khoảng sáng sau da gáy thai nhi để biết thai nhi có nguy cơ mắc hội chứng Down hay không. Hiện nay, Bệnh viện Sản – Nhi tỉnh đã triển khai được kỹ thuật sàng lọc Double Test. Kỹ thuật này được thực hiện ở quý I của thai kỳ tức từ 11 tuần 1 ngày đến 13 tuần 6 ngày. Thời gian tới, Bệnh viện sẽ tiếp tục triển khai kỹ thuật Triple Test. Mục tiêu là sẽ nâng tỷ lệ sản phụ mang thai được sàng lọc lên gần 90% và hướng đến 100% phụ nữ mang thai đều được sàng lọc trước sinh.
Bệnh viện Sản Nhi tỉnh cũng đang chuẩn bị các điều kiện để triển khai khám, sàng lọc bệnh tan máu bẩm sinh – Thalassemia. Đây là một trong những bệnh về máu nguy hiểm mà nếu không được tầm soát, theo dõi và can thiệp kịp thời có thể dẫn đến nhiều ảnh hưởng xấu về di truyền và sự phát triển của giống nòi. Mặc dù tan máu bẩm sinh là bệnh được chẩn đoán và điều trị không quá phức tạp, nhưng đây là căn bệnh di truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, chi phí cho điều trị rất tốn kém vì phải điều trị suốt đời. Nếu không được điều trị đầy đủ, bệnh sẽ gây ra nhiều biến chứng làm người bệnh chậm phát triển cả thể chất và tinh thần.
Bất cứ cha mẹ nào cũng mong muốn con mình sinh ra trước tiên phải được lành lặn và khỏe mạnh. Vì thế, việc thực hiện sàng lọc trước sinh và sàng lọc sơ sinh giúp cho trẻ sinh ra đời phát triển bình thường hoặc tránh được những hậu quả nặng nề do dị tật bẩm sinh gây ra. Qua đó, giảm thiểu số người tàn tật, thiểu năng trí tuệ trong cộng đồng, góp phần nâng cao chất lượng dân số.
Bài, ảnh: Thiên Vương
