80% mẫu hạt dưa, ớt bột chứa chất gây ung thư

Đó là kết quả xét nghiệm trên 50 mẫu thực phẩm được Viện Kiểm nghiệm an toàn thực phẩm quốc gia thực hiện trước dịp tết cổ truyền. Có ít nhất 80% các mẫu ớt bột, hạt dưa được gửi đến viện sau xét nghiệm đều chứa Rhodamine B - chất nhuộm màu cực kỳ độc hại có thể gây ung thư.

TS Lê Thị Hồng Hảo - phó viện trưởng Viện Kiểm nghiệm ATTP quốc gia - cho biết:
 

- Ngoài những mẫu viện chủ động lấy trên thị trường, nhiều tỉnh thành như Hà Nội, Huế, Hải Phòng... cũng lấy mẫu gửi về kiểm nghiệm.

Rhodamine B là một loại phẩm màu công nghiệp khó phân hủy, ăn vào gây tồn dư tại các cơ quan nội tạng, đặc biệt là gan, thận, về lâu dài sẽ dẫn đến ung thư. Nó có khả năng phát quang nên hay được dùng trong y học để chẩn đoán virus, vi khuẩn và một số xét nghiệm sinh hóa. Ngoài ra, hóa chất này còn được dùng để nhuộm quần áo. Chất nhuộm này bị cấm tuyệt đối dùng trong thực phẩm và thuốc.

* Thưa bà, các thực phẩm này có thể nhiễm Rhodamine B từ những nguồn nào?

- Rhodamine B có thể nhiễm vào thực phẩm qua hai đường. Một là do chất này có trong phân bón, thuốc trừ sâu nên khi bón phân, phun thuốc cho cây quả, lúc thu hái không xử lý tốt sẽ còn lại chất này. Nếu thực phẩm nhiễm từ nguồn này thì không đáng kể và chỉ tồn tại ở dạng tồn dư, còn vết. Nguy hiểm là người kinh doanh chủ động lấy Rhodamine B nhuộm vào thực phẩm, vừa để lên màu, vừa chống mối mọt, nấm mốc, mà giá thành rẻ (rẻ hơn phẩm màu thực phẩm, bền màu hơn).

* Kết quả này đã đến mức phải cảnh báo hoặc khuyến cáo gì đến người tiêu dùng hay chưa, thưa bà?

- Với những mẫu do chúng tôi lấy trên thị trường, chúng tôi đã gửi kết quả đến Cục An toàn vệ sinh thực phẩm. Còn những mẫu tại các địa phương, chúng tôi cũng gửi trả để địa phương công bố. Các mẫu hạt dưa, bột ớt do trung tâm y tế dự phòng các tỉnh gửi lên, không thể biết họ có giám sát theo kiểu lấy mẫu ngẫu nhiên trên toàn thị trường hay chỉ gửi những mẫu nghi ngờ cao đi kiểm nghiệm, nên không thể đưa ra được đánh giá cụ thể về tỉ lệ chung thực phẩm bị nhuộm chất tạo màu độc hại này.

Còn tỉ lệ ghi nhận trên các mẫu đã được xét nghiệm thì quá cao. Thời gian tới viện cũng sẽ lấy mẫu một số nhóm thực phẩm được sử dụng nhiều trong dịp tết để kiểm tra, đánh giá nhằm đưa ra những khuyến cáo kịp thời, bảo đảm người dân có được cái tết an toàn.

* Có cách nào phân biệt được bột ớt, hạt dưa nhuộm bằng phẩm màu thực phẩm hay nhuộm bằng Rhodamine B không?

- Bằng mắt thường, để phân biệt được hạt dưa nhuộm bằng phẩm màu thực phẩm hay Rhodamine B rất khó. Tuy nhiên, hạt dưa sử dụng phẩm màu Rhodamine B thường có màu đỏ sẫm sặc sỡ, nhìn như sơn, khi cho vào miệng không bị phai màu. Còn phẩm màu thực phẩm có màu sắc tự nhiên, hạt không đều màu và rất dễ phai khi tiếp xúc với nước. Do đó có thể thử trước khi mua bằng cách cho cả hạt vào nước xem có bị phai màu không. Phẩm màu tự nhiên khi cho vào nước sẽ phai màu ngay.