Ngày 3-7, ông Nguyễn Nhị Điền, viện trưởng Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, xác nhận các chuyên gia năng lượng hạt nhân của Nga và Mỹ đã hoàn tất việc vận chuyển 16 kg uranium có độ giàu cao ra khỏi Việt Nam.
 |
| Kỹ sư hạt nhân đo phóng xạ trong nhà lò phản ứng hạt nhân (Viện nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt) - Ảnh: MAI VINH |
Những công việc cuối cùng được tiến hành tại sân bay Biên Hòa (Đồng Nai) vào sáng 3-7 với sự tham gia của đại diện Bộ Khoa học và công nghệ, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam, hơn 50 chuyên gia năng lượng nguyên tử đến từ nhiều nước trên thế giới. An ninh khu vực chuyển trả uranium được siết chặt.
Trước đó, ngày 1-7, các chuyên gia của Nga, Mỹ và Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt đã tiến hành đóng container chì các thanh nhiên liệu chứa uranium độ giàu cao để chuyển ra khỏi Đà Lạt.
Năm 1983, lò phản ứng của Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt hoạt động trở lại và lượng uranium có độ giàu cao được trả lại đợt này nằm trong những thanh nhiên liệu nhập về vào thời điểm đó. Ông Điền cho biết những thanh nhiên liệu này đã ngưng sử dụng vào năm 2012 để tiến hành làm giảm phóng xạ.
Năm 2007, Việt Nam tham gia chương trình “Chuyển đổi nhiên liệu của lò phản ứng hạt nhân từ độ giàu cao sang độ giàu thấp” theo sáng kiến của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Nga và Mỹ.
Sau đó, Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam đã trả 35 thanh nhiên liệu chưa sử dụng có độ giàu 35% đang lưu giữ tại Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt để nhận lại 36 thanh nhiên liệu có độ giàu thấp (dưới 20%) do Nga chế tạo.
Sau hai lần trả các thanh nhiên liệu có độ giàu cao, Việt Nam hoàn thành chương trình đã ký kết với IAEA, Nga và Mỹ vào năm 2007.
Theo hãng tin Reuters, Bộ trưởng Năng lượng Mỹ Ernest Moniz cho biết lượng uranium làm giàu cấp độ cao đã được đưa từ Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt sang Nga. Tại đây, chúng sẽ được chuyển hóa thành uranium làm giàu cấp độ thấp.
Việt Nam là quốc gia thứ 11 trên thế giới đã chuyển giao uranium làm giàu cấp độ cao trong vòng bốn năm qua. Hồi tháng tư, Nhà Trắng tuyên bố Mỹ và các đồng minh đã đưa 68 kg uranium làm giàu cấp độ cao ra khỏi CH Czech.
NSGEG cho biết hiện có khoảng 1.440 kg uranium làm giàu cấp độ cao và 500 tấn plutonium được dự trữ và nằm trong các loại vũ khí hạt nhân trên toàn cầu. Phần lớn đều được quân đội quản lý nhưng một số lượng nhỏ phục vụ mục đích dân sự không được đảm bảo an toàn tuyệt đối.
Theo MAI VINH - NGUYỆT PHƯƠNG/Báo Tuổi trẻ
