(Baoquangngai.vn)- Chín năm kháng chiến chống thực dân Pháp, ở Liên khu V có một tiểu đoàn vận tải biển, đã từng sống, chiến đấu và phục vụ chiến đấu hết sức khó khăn gian khổ và hiểm nguy, bởi sóng gió bão dông cùng sự lùng ráp, tiêu diệt của kẻ thù, lớp lớp cán bộ, chiến sĩ của tiểu đoàn đã kiên cường vượt qua gian khổ, mưu trí, táo bạo, anh dũng chiến đấu hy sinh để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Những năm đầu cuộc kháng chiến chống Pháp, Liên khu V chỉ còn 4 tỉnh (Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên) là vùng tự do. Phía nam giặc chiếm đèo Cả, phía bắc chúng chốt giữ cầu Bà Rén và núi Đất Quế Sơn nhằm cắt Quốc lộ 1. Phía tây, Pháp chiếm Ban Mê Thuột, Pleiku – Kon Tum. Phía đông, Pháp chiếm Cù lao Thu (Bình Thuận), Cù lao Ré (Quảng Ngãi) và Cù lao Chàm (Quảng Nam). Ngoài ra, thường xuyên dùng máy bay trinh sát, tàu chiến, ca-nô thường xuyên tuần tra kiểm soát dọc bờ biển và các cửa sông từ Đà Nẵng đến Cam Ranh.
 |
Âm mưu của Pháp là bao vây chia cắt đường liên lạc từ Trung ương (miền Bắc) với miền Nam và Liên khu 5. Đáp lời kêu gọi của Bác Hồ “Thà hy sinh tất cả, chứ nhất định không chịu mất nước, nhất định không chịu làm nô lệ”. Quyết tâm làm thất bại âm mưu của địch và đáp ứng kịp thời trang bị vũ khí cho các lực lượng Liên khu V, các tỉnh cực Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ, Bộ Tư lệnh Liên khu 5 chủ trương xây dựng lực lượng vận tải đường biển để phục vụ kháng chiến. Từ đó Tiểu đoàn 248 vận tải biển ra đời trên cơ sở các thuyền của Tổng cục Việt Thắng tách ra.
Quân số lúc đầu 500 đồng chí, gồm những anh em quê vùng sông nước, thạo ghe thuyền, sông nước, biết bơi, lội, có tinh thần tự nguyện và sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc. Chỉ huy Tiểu đoàn được Liên khu chọn các đồng chí trung kiên là Tỉnh ủy, cán bộ Ủy ban Hành chính kháng chiến các tỉnh như đồng chí Thái Hựu, Tỉnh ủy viên Bình Thuận làm Tiểu đoàn trưởng; đồng chí Phạm Hồng Sơn, Tỉnh ủy viên Quảng Nam làm Chính trị viên, đồng chí Hoàng Thúc, Tỉnh ủy viên Lâm Đồng, đồng chí Trần Quang Diệu, Ủy viên Ủy ban kháng chiến Bình Thuận làm Tiểu đoàn phó. Tiểu đoàn đóng quân ở Phú Yên, có nhiệm vụ vận chuyển tiền, vàng, tài liệu, vũ khí, đưa đón cán bộ lãnh đạo Liên khu, các tỉnh và Trung ương vào Nam ra Bắc công tác. Dưới sự chỉ huy trực tiếp của Phòng Cung cấp Liên khu, đơn vị tập trung mua sắm, sửa chữa, đóng mới ghe thuyền và đồ dùng cần thiết.
Để vượt qua tuyến biển 400km luôn có địch tuần tra kiểm soát, Tiểu đoàn phải tổ chức 16 trạm quan sát hướng dẫn bảo vệ ven bờ từ Phú Yên đến Bà Rịa. Phương thức vận chuyển được chia làm hai mùa ứng với hai loại thuyền. Mùa bấc (mùa đông, có gió đông bắc) sử dụng loại ghe bầu chạy 3 bướm chở từ 10 - 30 tấn, cứ 3 chiếc thành một đoàn. Khi sóng to gió lớn biển động, địch không tuần tra được thì đi, nguy hiểm nhưng bất ngờ.
Mùa nồm (gió đông nam, biển lặng) sử dụng ghe nan hoặc thuyền ván chở từ 1,5 - 3 tấn, cứ 3 đến 6 chiếc thành một đội, đi ven bờ theo kiểu sâu đo, đêm đi ngày nấp. Phương châm phải tuyệt đối giữ bí mật, có nguy cơ bị địch bắt thì phá cho thuyền chìm, bất khả kháng thì áp sát cho nổ thuyền tiêu diệt địch, thà hy sinh không để người, hàng hóa, vũ khí, tài liệu rơi vào tay địch.
Với tinh thần ấy suốt 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp, cán bộ, chiến sĩ của Tiểu đoàn 248 với những chiếc thuyền và bằng sức người là chính đã vượt biển ra Bắc vào Nam hàng ngàn chuyến. Biết bao phen sinh tử chống chọi với phong ba bão táp và đấu trí thi gan với kẻ thù, đội này, chiếc này ra đi chưa về, nhưng đội khác, chiếc khác lại ra đi.
Vì vậy mà có tháng vận chuyển được 100 tấn, có năm vận chuyển được 1.000 tấn và suốt 9 năm kháng chiến tiểu đoàn đã vận chuyển được 20.000 tấn vũ khí, trang bị, lương thực, thuốc men, tiền vàng và tài liệu cho Liên khu V, các tỉnh cực Nam Trung Bộ và Đông Nam Bộ; đưa đón hơn 100 đoàn cán bộ, trong đó nhiều đồng chí là lãnh đạo Trung ương, Liên khu ủy và các tỉnh ra Bắc vào Nam lãnh đạo kháng chiến.
Chiến công của Tiểu đoàn 248 không những làm thất bại âm mưu chia cắt để tiêu diệt lực lượng ta của giặc Pháp mà còn góp phần tăng thêm sức mạnh cho quân và dân Liên khu 5, Đông Nam Bộ phát triển lực lượng , có thêm trang bị để tiến công tiêu diệt địch, chia lửa và phối hợp cùng cả nước đánh bại hoàn toàn quân Pháp xâm lược bằng chiến thắng Điện Biên Phủ chấn động địa cầu.
Chiến công của Tiểu đoàn 248 còn thể hiện tinh thần yêu nước cao cả và chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam. Đó là tinh thần kiên trì khắc phục khó khăn, sức chịu đựng gian lao, nguy hiểm, vượt qua sóng gió, bất chấp đạn bom và âm mưu quỷ quyệt của kẻ thù, sẵn sàng cảm tử vì nhiệm vụ. Bao nhiêu đồng chí nằm lại với biển cả cũng như nơi thác ghềnh, bến bãi kho, trạm ven bờ. Có chuyến đi anh em trên thuyền hy sinh hết.
Trong biết bao tấm gương anh dũng ấy, có những tấm gương mà chúng ta không thể nào quên được. Như Thuyền trưởng Lê Lựa khi bị địch vây bắt ở Cù lao Chàm, đồng chí bình tĩnh lái thuyền vào gần bờ lệnh cho anh em rời tàu rồi lái thuyền đi hướng khác, dùng búa phá thuyền cho chìm rồi cắn lưỡi tự sát, không để vũ khí và mình rơi vào tay giặc.
Đồng chí Nót khi toàn đội bị bao vây ở mũi Đồi Mồi, một mình tự nguyện xông ra đánh lạc hướng cho địch đuổi theo, chịu bị bắt để bảo vệ toàn đội và vũ khí an toàn. Trên đường đi gặp nạn nhiều đồng chi xả thân bảo vệ hàng như trường hợp thuyền trưởng Nguyễn Văn Xế (Hội An-Quảng Nam) chỉ huy thuyền chở một kiện hàng đặc biệt (4kg vàng) và 26 hòm tín phiếu từ Phú Yên vào Bình Thuận.
Gió mùa quá mạnh, sóng to lật úp thuyền hàng. Người tan tác khắp nơi. Đồng chí Xế lênh đênh trên biển 8 ngày nhưng không rời hòm hàng đặc biệt và đúng sáng mùng một Tết sóng hất lên bờ, dù người ngất xỉu nhưng vẫn ôm chặt hòm hàng trong tay.
Chưa hết ! Một tập thể tiêu biểu thể hiện một sức mạnh phi thường của đội thuyền 4 chiếc 16 người đi do đồng chí Trần Á chỉ huy chở 6 tấn vũ khí vào Bình Thuận. Khi vào đến Hòa Hiệp, trạm báo tàu địch tuần tra ngoài biển không thể cho đội vòng vào Vũng Rô. Đồng chí động viên anh em phân công cảnh giới, tổ chức mang vác vũ khí và khênh 4 chiếc thuyền vượt qua eo núi 3 cây số sang Vũng Rô để từ đó lợi dụng đêm tối nhanh chóng đưa hàng phục vụ chiến dịch.
Cứ thế, phải mất 12 đêm với hàng chục lần bốc vác vũ khí lên, xuống; nhận chìm và vớt thuyền lên để ban ngày ẩn nấp, ban đêm hành trình để về đến đích an toàn. Đội đồng chí Mạnh (Bình Định) bị bắt nhốt ở Cầu Đá Nha Trang. Lợi dụng sơ hở của địch, anh em đã cướp súng tiêu diệt địch, trở về đơn vị tiếp tục làm nhiệm vụ…
Ôn lại chiến công của Tiểu đoàn 248 vận tải biển năm xưa, chúng ta rất đỗi tự hào và khâm phục. Trong 9 năm kháng chiến chống thực dân Pháp ở Liên khu 5 đã có một đơn vị vận tải biển tồn tại, chiến đấu và phục vụ chiến đấu hết sức anh dũng và hoàn thành nhiệm vụ một cách vẻ vang. Nhân dân các tỉnh ven biển Trung Bộ và Đông Nam Bộ gọi họ là những “người lính cầm chèo”, “thủy quân cảm tử”, “người chiến sĩ vận tải anh hùng”.
Còn Liên khu V tặng họ danh hiệu “Tiểu đoàn vận tải biển cảm tử 248. Có thể coi Tiểu đoàn 248 là một đơn vị tiền thân của đoàn tàu “không số” sau này. Nhưng vì sau khi kết thúc cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, đơn vị giải thể mỗi người đi một đơn vị chưa kịp tổ chức tổng kết, đề nghị tuyên dương khen thưởng.
Đến nay đã hơn nửa thế kỷ trôi qua, những người làm nên chiến công ấy, không kể những người đã hy sinh, số còn lại tuổi đã tám, chín mươi, sức yếu, nhiều đồng chí đã qua đời, hiện còn hơn 1.150 đồng chí đang sống ở các tỉnh miền Trung, Thủ đô Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.
Thể theo nguyện vọng của toàn thể anh em và Ban liên lạc Tiểu đoàn 248, để tuyên dương công trạng của những đồng chí đã hy sinh cũng như công lao của những người còn sống một cách xứng đáng, Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu V, Hội đồng Thi đua-khen thưởng Bộ Quốc phòng đề nghị và được Chủ tịch nước quyết định tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang cho Tiểu đoàn 248 vào ngày 12 tháng 9 năm 2011.
Phan Văn Cúc
38A/1 Nguyễn Hữu Thọ - Đà Nẵng
ĐT: 0979.277.599
