(QNg)- Kỷ niệm 50 năm "Đường Hồ Chí Minh trên biển", con đường lịch sử gắn liền với những chiến công oanh liệt của lớp lớp cán bộ chiến sĩ trên những con tàu không số năm xưa. Trong số đó có một người thuyền trưởng đã 9 lần vượt biển làm nhiệm vụ chi viện cho miền Nam, anh tên là Vũ Tấn Ích.
Sinh ra ở một vùng quê Quảng Ngãi giàu truyền thống cách mạng, 18 tuổi vào bộ đội đánh Pháp, hòa bình lập lại anh Ích tập kết ra Bắc, rồi được chọn đi học sĩ quan Hải quân ở nước bạn.
Năm 1958 anh về nước được giao làm thuyền trưởng một tàu Hải quân và được phong hàm Trung úy. Năm 1960, anh Ích và một số đồng chí quê ở miền Nam được cấp trên giao nhiệm vụ vượt Trường Sơn bằng đường bộ vào chiến trường miền Nam với nhiệm vụ: Nghiên cứu nắm tình hình chiến trường sông biển, nhất là kế hoạch bố phòng của hải quân địch trên hướng biển và tìm cách quan hệ với các vùng giải phóng ven biển. Mấy tháng trời vất vả anh đã đến chiến trường Quân khu 5 theo nhiệm vụ được giao.
Giữa năm 1962 anh Ích được cấp trên gọi quay ra Bắc và giao nhiệm vụ làm đội trưởng (thuyền trưởng) cùng với 12 đồng chí quê miền Nam khẩn trương chuẩn bị mọi mặt để làm nhiệm vụ đặc biệt. Sau một thời gian chuẩn bị hết sức bí mật, khẩn trương, vào một đêm cuối năm 1962 đầu năm 1963, toàn đội được giao nhiệm vụ. Ngay đêm đó, đội của anh Ích được đưa về nhà khách Hải quân Bãi Cháy, sau đó bí mật men theo đường mòn xuống bến đá có một con tàu neo chờ sẵn. Khi bước chân lên tàu, anh em mới biết rõ nhiệm vụ của mình. Sau ít phút chuẩn bị, dưới sự chỉ huy của anh, con tàu đã rời bến ra khơi.
Đêm hôm ấy gió mùa đông bắc về rất mạnh, từng con sóng trùm lên phủ cả đài chỉ huy, mũi tàu luôn bị nước tràn qua. Anh Ích vẫn bám vị trí chỉ huy đưa con tàu thẳng hướng về Nam. Hồi hộp và lo lắng khi tàu vượt vùng biển giới tuyến 17, vì máy bay trinh sát quần đảo ban ngày, ban đêm luôn gặp tàu tuần tra của địch. Chúng nghi ngờ phát tín hiệu hỏi tàu ta. Đêm mịt mùng, tàu ta không có số, không đèn hành trình. Như không biết chúng hỏi, anh cứ cho tàu đi tiếp; vì trên tàu đã ngụy trang đầy lưới và cá khô bày la liệt. Có lúc địch áp sát pha đèn quan sát, anh Ích cho anh em ai nấy làm việc bình thường, cứ thế địch hết nghi ngờ bỏ đi, anh lại hướng tàu vào Nam thẳng tiến. Sau một tuần vất vả căng thẳng, anh đã đưa tàu đến gần bến Cồn Lợi (Bến Tre).
Tàu vào rất gần bờ nhưng không liên lạc được với bến. Anh bình tĩnh cho tàu chuyển dần về phía nam cho xa đồn địch và tiếp tục liên lạc với bến. Đã hai giờ sáng mà không liên lạc được, anh Ích hội ý chi ủy chớp nhoáng và ra quyết định: "Nếu gần sáng mà không liên lạc được với bến, nhanh chóng cho tàu ra hải phận quốc tế đợi tới mai chuẩn bị sẵn sàng, bất cứ giá nào cũng vào tìm bến cho bằng được".
Đang chờ đợi căng thẳng, trong ánh sáng tờ mờ thì phát hiện được một thuyền đánh cá của hai ngư dân đang thả lưới. Anh quyết định cho tàu cập mạng, mục đích là bắt họ dẫn tàu vào vùng giải phóng. Đồng thời cho hai đồng chí quê Nam Bộ xuống thuyền dân hỏi: "Căn cước đâu?" họ bảo: "Chiều nay Quốc gia và Giải phóng đánh nhau, hai anh em sợ quá xuống thuyền ra biển không mang theo". Nghe hai người trả lời lòng anh nhẹ nhõm vì nghĩ rằng có vùng giải phóng ở đây rồi.
Thế là họ đưa đường tàu ta vào Rạch Góc, bắt liên lạc với bến. Theo lệnh của chỉ huy toàn bến cho xuống hàng để ngụy trang trước khi trời sáng và đêm sau anh cùng đồng đội đưa tàu vượt biển ra Bắc và được cấp trên giao nhiệm vụ tiếp tục chỉ huy chuyến tàu thứ hai vào miền Nam càng sớm càng tốt.
Lần này tàu anh có nhiệm vụ chở theo 60 tấn vũ khí vào Bến Tre. Cũng như lần trước, hơn một tuần vất vả vượt qua sóng gió và sự kiểm soát gắt gao của quân địch. Khi đến vùng biển đông Vũng Tàu, bất ngờ tàu chết máy do hết dầu. Anh bình tĩnh tổ chức cho anh em tìm nguyên nhân và cách khắc phục. Mấy ngày tàu lênh đênh giữa biển, bỗng dưng đồng chí Ích nghe thấy mùi dầu, kêu lên "Có dầu, có mùi dầu anh em ơi". Tất cả dồn về phía mũi để xem dầu ở đâu.
Là một thuyền trưởng có kinh nghiệm, anh đoán ngay dầu bị chảy xuống đáy tàu rồi bốc hơi lên. Anh cho kiểm tra thấy đường ống dẫn dầu bị thủng, dầu chảy ra tàu chứ không phải hết, liền cho anh em bốc hết hàng hóa ở khoang giữa lên boong ngụy trang lại rồi cho bịt đường ống, múc dầu vào két, bốc hàng xuống khoang và khởi động máy cho tàu hành trình vào gần bờ, chờ trời tối bí mật vào bến.
Chuyến đi đã gần hai tuần vô cùng vất cả nhưng vào bến gặp thuận lợi, được anh em đón tiếp hết sức cảm động, ai cũng rơi nước mắt. Bốc hàng hóa xong các anh được bến liên hoan một bữa hết sức tình cảm, toàn các món ăn Nam Bộ. Đêm hôm ấy, anh Ích cùng đồng đội vượt biển trở về miền Bắc hoàn thành chuyến thứ hai đưa được 60 tấn vũ khí vào miền Nam.
Từ cuối năm 1964, Mỹ tiến hành chiến lược chiến tranh cục bộ mở rộng đánh phá ra miền Bắc, lực lượng tàu chiến của Hạm đội 7 đến vùng biển Việt Nam ngày một nhiều. Đặc biệt sau vụ một tàu không số của ta bị lộ ở Vũng Rô, Hải quân Mỹ, ngụy phối hợp triển khai kế hoạch phong tỏa đường biển rất gắt gao. Nhiệm vụ vận chuyển chi viện miền Nam bằng tàu không số lúc này hết sức khó khăn. Nhưng với kinh nghiệm của người thuyền trưởng từng trải và đã hai lần vượt biển thành công, anh vinh dự được cấp trên tin tưởng giao nhiệm vụ tiếp tục vận chuyển chi viện cho miền Nam.
Với tinh thần "Tất cả vì miền Nam ruột thịt" anh và đồng đội bất chấp khó khăn nguy hiểm, sẵn sàng hy sinh để hoàn thành nhiệm vụ. Và anh đã cùng với đồng đội dũng cảm mưu trí, táo bạo đưa tàu vượt biển chi viện cho chiến trường miền Nam được 7 chuyến nữa và đã thành công 5 chuyến. Trong những chiến công to lớn của Đoàn tàu không số, anh và đồng đội của anh đã có 9 lần vượt biển vận chuyển hơn 300 tấn vũ khí, đạn dược chi viện cho chiến trường miền Nam.
Phan Văn Cúc
