Các xã bãi ngang ven biển và hải đảo:Khó khăn trong xây dựng nông thôn mới

(Báo Quảng Ngãi)- Các xã bãi ngang ven biển và hải đảo của Quảng Ngãi đang tập trung mọi nguồn lực để xây dựng đạt chuẩn nông thôn mới (NTM). Song, hành trình hoàn thành các tiêu chí NTM gặp nhiều khó khăn, thách thức.

Với đặc thù đất đai hạn hẹp, dân cư đông đúc, đất cát khó canh tác, nước sạch khan hiếm... khiến việc xây dựng NTM tại các xã bãi ngang ven biển đã khó càng thêm khó.

Xã Đức Minh (Mộ Đức) là một trong 12/19 xã bãi ngang chưa hoàn thành tiêu chí thu nhập, vì người dân vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong sản xuất. Trong ảnh: Người dân Đức Minh phải tận dụng diện tích đất cát để trồng lúa.

Tại xã đảo An Hải (Lý Sơn), đến nay đã hoàn thành 14/19 tiêu chí NTM. Tuy nhiên, các tiêu chí còn lại là giao thông, trường học, thu nhập, hộ nghèo... thì xã vẫn loay hoay trong nhiều năm qua. “Với đặc thù xã đảo, đất chật người đông, nên giao thông là một trong những tiêu chí khó khăn nhất đối với địa phương. Trong năm 2017, An Hải đã đề ra kế hoạch sẽ mở rộng, bê tông 9 tuyến đường giao thông nông thôn, nhưng do đất đai chật hẹp nên địa phương chưa vận động được người dân nhường đất mở đường, thành ra kế hoạch trên phải dời sang 2018”, Chủ tịch UBND xã An Hải Lê Hoài Ân chia sẻ.
 

Đất đai chật hẹp, mật độ dân số đông không chỉ ảnh hưởng đến việc hoàn thành tiêu chí giao thông của An Hải, mà trong số 19 xã bãi ngang ven biển và hải đảo, còn đến 18 xã chưa hoàn thành tiêu chí này.

Ngoài giao thông, hàng loạt tiêu chí liên quan khác như trường học, cơ sở vật chất văn hóa, thủy lợi... hầu hết các xã bãi ngang ven biển và hải đảo đều chưa thể hoàn thành. Trong đó, có đến 15/19 xã chưa đáp ứng tỷ lệ 70% trường học từ cấp mầm non đến THCS có vật chất đạt chuẩn quốc gia theo tiêu chí số 5 về trường học. Tương tự, dù tiêu chí số 3 về thủy lợi yêu cầu tỷ lệ kênh mương do xã quản lý được kiên cố chiếm 50%, nhưng đến nay, số xã bãi ngang hoàn thành tiêu chí về thủy lợi chiếm chưa đến 40%.

Theo Phó Chủ tịch UBND xã Bình Hải Phạm Cầu, sở dĩ xã chưa đạt được tiêu chí trường học vì trên địa bàn vẫn còn nhiều điểm trường lẻ xuống cấp, không đáp ứng yêu cầu mà tiêu chí đưa ra. Tuy nhiên, vì nguồn lực địa phương có hạn, nên chỉ có thể khắc phục dần, chứ chưa thể nâng cấp, hoặc xây mới cơ sở vật chất tại các điểm lẻ.  

Đất chật, nhà cửa san sát, khiến các xã bãi ngang Bình Châu (Bình Sơn) khó mở rộng giao thông nông thôn.

Ngoài các tiêu chí về hạ tầng, các tiêu chí khác như văn hóa, thu nhập, hộ nghèo và môi trường, hầu hết các xã bãi ngang đều gặp vướng. Nhất là với tiêu chí môi trường liên quan đến tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước hợp vệ sinh phải đạt 95% và tỷ lệ hộ gia đình sử dụng nước sạch theo quy chuẩn của Bộ Y tế phải đạt trên 65%, hầu như các địa phương đều gặp khó ở nội dung này.

“Hầu hết các xã ven biển của tỉnh đều rơi vào tình trạng thiếu nước sinh hoạt, hoặc nước sinh hoạt bị nhiễm mặn, nhiễm phèn. Trong khi tiêu chí môi trường đòi hỏi hộ gia đình không chỉ sử dụng nước hợp vệ sinh mà còn phải đạt theo quy chuẩn của Bộ Y tế, nên đây là bài toán khó đối với các xã”, Giám đốc Trung tâm Nước sạch và Vệ sinh môi trường nông thôn Lê Văn Minh,  cho biết.

Đánh giá về hiện trạng xây dựng NTM của các xã bãi ngang ven biển và hải đảo trên địa bàn tỉnh, Phó Chánh văn phòng điều phối NTM Nguyễn Phúc Long cho biết: “Do đặc thù diện tích chật hẹp, mật độ dân số đông làm cho các địa phương gặp vướng khi thực hiện các tiêu chí giao thông, cơ sở vật chất văn hóa, môi trường...

Để khắc phục những tồn tại, vướng mắc trên, thay vì hỗ trợ mang tính phân bổ bình quân, dàn đều, các xã bãi ngang ven biển và hải đảo rất cần được Trung ương ưu tiên tập trung nguồn lực đầu tư, để hoàn thiện các hạng mục công trình thiết yếu cấp thôn như cơ sở vật chất văn hóa thôn, công trình cung cấp nước sinh hoạt, nhằm đáp ứng nhu cầu cấp thiết của người dân”.

Bài, ảnh: ĐÔNG YÊN