(Báo Quảng Ngãi)- Thời kỳ hội nhập và phát triển, liên kết doanh nghiệp (DN) đóng vai trò hết sức quan trọng, tạo nên sức mạnh đồng thuận trong mỗi ngành hàng, lĩnh vực, góp phần xây dựng thương hiệu về sản phẩm, uy tín, nâng cao năng lực cạnh tranh ở thị trường trong nước và quốc tế. Tuy nhiên, ở Quảng Ngãi, sự liên kết này vẫn còn rời rạc, yếu ớt...
Mạnh ai nấy làm
Quảng Ngãi hiện tại có hơn 4.000 DN hoạt động ở nhiều lĩnh vực ngành, nghề, trong đó khoảng 10% là hoạt động trong lĩnh vực xuất khẩu hàng hóa. Lâu nay, sự liên kết trong phát triển sản xuất kinh doanh trong tỉnh được kết nối thông qua các hiệp hội, nhưng thực chất hiệu quả tạo ra từ sự liên kết này vẫn còn khiêm tốn. Nguyên nhân, nhận thức của DN tham gia hiệp hội chủ yếu vẫn là "cho vui". Khi cần một sức mạnh liên kết để làm ăn thì dường như chưa có.
 |
| Công nhân trong ca sản xuất sản phẩm may mặc xuất khẩu tại Vinatex Đức Phổ. |
Ông Lưu Văn Bảy - Giám đốc Công ty TNHH Hoàn Vũ, chia sẻ: "Nhiều khi DN nhận được đơn hàng với số lượng lớn xuất đi Mỹ, một mình ôm không nổi, kêu gọi một số DN cùng ngành hàng, nhưng họ không tham gia. Sau đó, họ tự đi tìm hiểu, để tiếp cận đối tác của mình đặt vấn đề làm ăn. Kiểu mánh lẻ này đã khiến đối tác ép giá, gây thiệt thòi cho cả một nhóm DN cùng ngành hàng".
Đối với mặt hàng xuất khẩu dăm gỗ lâu nay cũng đang có sự cạnh tranh trong vấn đề xuất khẩu giữa các DN trong tỉnh theo kiểu "mạnh ai nấy làm". Có thời điểm, ồ ạt xuất khẩu, giá nào cũng chấp nhận. Khi có đơn hàng lớn, DN tự mình tranh mua nguyên liệu bằng cách thành lập các trạm thu mua keo trái phép, ồ ạt thu mua cả keo chưa đến tuổi thu hoạch để đủ đơn hàng xuất cho đối tác.
Giá xuất hàng mỗi DN đàm phán một giá và liên tục "cạnh tranh cục bộ", khiến giá mỗi ngày thêm sụt giảm. "Đây chính là cách làm ăn trái ngược với các nước trên thế giới. Làm ăn riêng lẻ, không có sự liên kết chính là làm suy yếu sức mạnh của cộng đồng DN. Biết thế, nhưng có phải khi mình đặt vấn đề liên kết là được DN khác chấp nhận đâu", Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Khánh Hào Lê Văn Lân nói.
Đối với mặt hàng tỏi Lý Sơn, có hiệp hội hẳn hoi để cùng nhau liên kết làm ăn, xây dựng thương hiệu. Nhưng, ngay chính những người đã tham gia hiệp hội khi cần liên kết cũng từ chối... liên kết. Tại cuộc làm việc với huyện đảo Lý Sơn và các DN kinh doanh mặt hàng này do Sở Công thương chủ trì, vấn đề "liên kết" được mổ xẻ khá thẳng thắn. Nhiều ý kiến cho rằng, nói là hiệp hội, nhưng vai trò phát huy sự liên kết không có, vẫn mạnh ai nấy làm. Một số thành viên hiệp hội còn đưa hành tỏi từ nơi khác về đảo để bán, gây thiệt hại cho sản phẩm chính hiệu Lý Sơn.
"Đông tay vỗ mới kêu"
Mặt hàng may mặc xuất khẩu của Quảng Ngãi những năm gần đây hoạt động khá ổn định là nhờ sự liên kết DN. Có nhiều DN cùng liên kết gia công, đảm bảo đơn hàng xuất khẩu lớn của một DN đứng ra đại diện. Cũng có DN "mẹ" xây dựng cả một hệ thống các DN "con" ở các tỉnh để cùng giải quyết "đơn hàng lớn". Chẳng hạn như Vinatex Đà Nẵng. Hiện tại, ngoài các nhà máy ở Quảng Nam, Đà Nẵng, Bình Định, tại Quảng Ngãi Vinatex còn có 3 nhà máy đặt ở Dung Quất, Tư Nghĩa và Đức Phổ. Giám đốc Vinatex Đức Phổ Nguyễn Thành An, cho biết: "Thời buổi hội nhập, phải có sợi dây liên kết DN mới đủ sức cạnh tranh trên thị trường xuất khẩu. Dự báo ngành may mặc càng ngày càng khó khăn, nhất là thị trường Mỹ kể từ khi nước này tuyên bố ra khỏi TPP. Phải liên kết lại để tồn tại, phát triển bền vững".
Chính vì thiếu liên kết, hoạt động nhỏ lẻ mà các DN Quảng Ngãi, điển hình là các DN gỗ đã phải từ chối nhiều đơn đặt hàng của công ty nước ngoài bởi năng lực hạn hẹp, công nghệ yếu kém, không đáp ứng yêu cầu chất lượng và số lượng của đối tác. Giám đốc Sở Công thương Trần Phước Hiền, cho rằng: "Thực tế liên kết DN giống như "đông tay vỗ mới kêu". Nếu biết kết hợp các thế mạnh của nhau, tạo nên chuỗi giá trị trong từng ngành hàng, đưa ra những sản phẩm uy tín, chất lượng thì chắc chắn không chỉ thu lợi nhuận về cho DN, mà lâu dài sẽ tạo nên những thương hiệu lớn của Quảng Ngãi trên bản đồ thương hiệu quốc gia, thế giới".
Định hướng hoạt động năm 2017 và lộ trình đến 2020, Sở Công thương sẽ làm cầu nối tạo liên kết DN, nhằm hình thành nhân tố phát triển bền vững, nâng cao giá trị sản xuất công nghiệp, thương mại, đặc biệt là kim ngạch xuất khẩu.
Bài, ảnh: THANH NHỊ
