(Báo Quảng Ngãi)- Dự án trồng cây cao su tại xã Trà Khê (Tây Trà) hiện có hai công ty thực hiện. Hơn ba năm trôi qua, nhìn lại kết quả thực hiện dự án, có nhiều điều cần bàn để có thể khẳng định loại cây "vàng trắng" này có thích hợp ở Trà Khê?
| TIN LIÊN QUAN |
|---|
Ba năm trồng, giờ thành... đồi trống!
Năm 2012, cây cao su được mang lên thôn Sơn, xã Trà Khê để trồng. Đó là dự án trồng cao su của Công ty TNHH Nam An Lộc liên kết với Công ty TNHH MTV Trà Tân, với diện tích 124ha. Sau hơn ba năm trồng, do không được đầu tư chăm sóc, số diện tích cao su này gần như chết sạch. Hiện tại, chính quyền xã Trà Khê đang đề nghị hai công ty này phối hợp "thanh lý" số cao su nói trên và trả lại đất để địa phương giao đất cho dân trồng keo, lồ ô, tăng thu nhập, ổn định cuộc sống.
 |
| Một số diện tích cao su bị chết của Công ty TNHH Nam An Lộc hiện người dân thôn Sơn, Trà Khê đã trồng keo. |
Việc liên kết trồng cây cao su của hai công ty này vào năm 2012 chưa có sự cho phép của UBND tỉnh. Theo quy định, việc liên doanh này phải lập kế hoạch, đề án cụ thể, trình UBND tỉnh phê duyệt mới được thực hiện. Việc tự ý liên doanh đưa cây cao su về Trà Khê trồng với diện tích khá lớn được ngành chức năng kết luận là "Công ty TNHH MTV Trà Tân đã vượt thẩm quyền". Từ năm 2013, UBND xã Trà Khê và huyện Tây Trà đã nhiều lần yêu cầu hai công ty nói trên đến địa phương làm việc, trả lại đất, nhưng mãi đến nay vẫn chưa nhận được sự phối hợp.
Ông Bùi Dương Khơi - Chủ tịch UBND xã Trà Khê cho biết: "Dự án trồng cao su chưa đủ thủ tục về đất đai; đồng thời diện tích cao su này hiện nay đã chết hết thì các công ty cần phối hợp giải quyết dứt điểm, trả đất lại cho địa phương. Sự việc kéo dài sẽ gây lãng phí đất đai". Hiện 124ha này chỉ toàn lau lách, cây bụi. Thi thoảng có chỗ người dân thấy bỏ đất trồng lâu ngày nên tự đem keo trồng.
Cây sống vẫn chưa có tương lai
Tháng 1.2013, UBND tỉnh cho chủ trương Công ty Cao su Quảng Ngãi trồng thử nghiệm 200ha cao su trên đất Tây Trà. Đầu năm 2013, việc trồng cao su được công ty tiến hành, với khoảng 100ha ở thôn Hà, xã Trà Khê. Sau 3 năm trồng, tỷ lệ sống của cây cao su đạt 80 -90%. Theo đánh giá của Công ty Cao su Quảng Ngãi, cây cao su trồng ở Trà Khê phát triển tốt, đáp ứng yêu cầu của Tổng Công ty Cao su đề ra.
Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân thôn Hà, cây cao su sống nhưng chẳng thấy lớn. Người dân thôn Hà cho biết, diện tích cao su của Công ty Cao su Quảng Ngãi trồng trên những quả đồi gần tuyến đường nhựa dẫn về trụ sở xã. Cây cao su đã 3 năm tuổi, nhưng nhiều cây chưa vượt qua được chiều cao của những bụi cây dại cạnh đó. "Núi cao, dốc, nắng gắt, về mùa đông lạnh ngắt thì cây cao su không lớn nổi đâu" - già làng Hồ Văn Long, thôn Hà, xã Trà Khê bảo thế.
Về mặt lý thuyết, cây cao su sau khi trồng khoảng 5 - 6 năm sẽ cho thu hoạch mủ. Đó là cao su được trồng ở những vùng đất có khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp, thuận lợi. Còn ở Trà Khê, nhìn những cây cao su 3 năm tuổi, vẫn thấp lè tè, chưa tạo ra niềm tin cho người dân nơi đây trong 2 - 3 năm tới, cao su sẽ cho khai thác mủ.
Cần cân nhắc kỹ
Khi trồng cây cao su xuống, tức là cách đây 3 năm, khi ấy cao su đang có giá. Thế nhưng kể từ năm 2014 đến nay, thị trường "vàng trắng" này trầm lắng, thậm chí đóng băng. Mặc dù giảm giá sâu, nhưng việc xuất khẩu mủ cao su vẫn chậm, lượng hàng tồn kho tăng cao chưa từng thấy trong vòng mấy chục năm qua.
Nhiều năm nay, trên đất Tây Trà đã đưa vào thử nghiệm nhiều loại cây trồng với kỳ vọng trở thành "cây xóa nghèo". Cây cao su khi trồng được một năm tuổi, bén rễ, xanh cành, cũng tạo ra niềm kỳ vọng giúp người dân nghèo nơi đây đổi đời. Chủ trương tiếp tục tăng diện tích thử nghiệm đã được đề ra. Tuy nhiên, nhìn vào gần 100ha cao su đang ở trên đồi cao thôn Hà; nhìn vào thị trường cao hiện nay vẫn chưa có gì sáng sủa, là những thực tại để đi đến kết luận có nên triển khai hay không. Chính quyền và ngành chức năng cần nghiên cứu kỹ.
Bài, ảnh: THANH NHỊ
