Kinh tế tập thể tiếp tục phát triển

(Báo Quảng Ngãi)- Theo đánh giá của Liên minh Hợp tác xã tỉnh, kinh tế tập thể của tỉnh mà nòng cốt là hợp tác xã (HTX) trong năm 2015 tiếp tục được củng cố, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động trên nhiều lĩnh vực như nông nghiệp, giao thông vận tải, dịch vụ và khai thác hải sản xa bờ, tín dụng nhân dân... Qua đó đã góp phần đáng kể vào việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Nhiều HTX vươn lên khá giỏi

Tính đến nay, toàn tỉnh có khoảng 365 tổ hợp tác và 245 HTX. Trong số này có 188 HTX nông nghiệp, 44 HTX phi nông nghiệp và 13 Quỹ Tín dụng nhân dân. Ngoài 12 HTX hợp nhất giải thể và 24 HTX ngưng hoạt động, còn lại 221 HTX (trong đó có 3 HTX thành lập mới) đều đang cố gắng vươn lên hoạt động trên nhiều lĩnh vực.

HTX Sửa chữa và đóng mới tàu thuyền Cổ Lũy đóng tàu mới cho ngư dân Lý Sơn vươn ra khơi xa đánh bắt xa bờ.

Đối với các Tổ hợp tác, tuy phần lớn đã hình thành và phát triển tự phát, nhưng trên thực tế thể hiện được một số điểm mạnh như tổ chức gọn nhẹ, hoạt động linh hoạt và đem lại hiệu quả kinh tế thiết thực cho các thành viên, đặc biệt là đối với những người thiếu vốn, thiếu kinh nghiệm. Điển hình là 300 Tổ hợp tác đoàn kết khai thác hải sản xa bờ được hình thành trong những năm gần đây đã phát huy hiệu quả, nhất là phát huy về tinh thần đoàn kết trong khai thác, hỗ trợ giúp đỡ nhau khai thác, đánh bắt hải sản xa bờ.

Còn các HTX nông nghiệp hoạt động chủ yếu là cung ứng các dịch vụ cho thành viên. Đã có nhiều loại dịch vụ đã thực sự đem lại hiệu quả cao cho các HTX như dịch vụ thủy lợi, vật tư nông nghiệp, giống cây trồng vật nuôi, làm đất - thu hoạch, sản xuất gạch không nung, tín dụng nội bộ...

Ngoài ra, các HTX trồng hoa, sản xuất rau sạch, sản xuất nấm linh chi và nấm các loại... có nhiều tiềm năng phát triển nhờ có thị trường tiêu thụ rộng lớn và có điều kiện tiếp cận với một số công nghệ mới nên đã mở rộng được quy mô sản xuất. Trong đó tiêu biểu như HTX sản xuất kinh doanh nấm Đức Nhuận đã hoạt động rất có hiệu quả trong nhiều năm qua.

Với 13 Quỹ Tín dụng nhân dân (TDND) trong tỉnh (có tổng nguồn vốn hơn 150 tỷ đồng) đều hoạt động hiệu quả, đã góp phần xóa nạn cho vay nặng lãi ở nông thôn và hỗ trợ cho các thành viên vay vốn để mở rộng ngành nghề, phát triển kinh tế, giải quyết việc làm, xóa đói, giảm nghèo tại địa phương. Trong đó nổi lên như Quỹ TDND Đức Phong (Mộ Đức), Qũy TDND Hành Thịnh (Nghĩa Hành), Quỹ TDND Bình Dương (Bình Sơn)...

Đối với Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, các HTX đều tích cực tham gia.  Các HTX đã tham gia xây dựng giao thông, thủy lợi, giải quyết công ăn việc làm cho lao động nông thôn, tăng thu nhập, ổn định đời sống; góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng cuộc sống mới, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, cơ cấu lao động, bảo đảm an sinh xã hội và ổn định chính trị ở địa phương. Qua đó HTX đã đẩy nhanh được tiến độ 4 tiêu chí quan trọng trong Bộ tiêu chí quốc gia về xây dựng NTM. Đó là tiêu chí về thủy lợi, giao thông nội đồng, thu nhập và hình thức tổ chức sản xuất. Nhờ vậy đến nay trên toàn tỉnh đã có 10 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó có công đóng góp không nhỏ của các HTX ở những địa phương này.

Qua hoạt động thực tiễn, nhiều HTX đã không ngừng vươn lên từ yếu kém trở thành trung bình; từ trung bình trở thành khá giỏi. Kết quả xếp loại thi đua cho thấy, đến nay toàn tỉnh có 112 HTX được xếp loại khá giỏi, 85 HTX trung bình và 48 HTX yếu kém.
 

Giải pháp khắc khục yếu kém

Nhìn chung, các HTX yếu kém mà tập trung chủ yếu ở lĩnh vực nông, ngư, diêm nghiệp chưa thực sự là chỗ dựa cho kinh tế hộ thành viên, chưa đáp ứng được yêu cầu hỗ trợ cho kinh tế hộ phát triển. Nhiều HTX nông nghiệp thiếu vốn, hoặc không có vốn đối ứng để vay ưu đãi và hưởng các chính sách khuyến khích, hỗ trợ của Nhà nước nên hoạt động kém hiệu quả, ảnh hưởng đến lòng tin của thành viên vào HTX.

Để khắc phục những hạn chế yếu kém, nhằm củng cố, phát triển, nâng cao hiệu quả hoạt động của kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh trong thời gian tới thì cần phải tổ chức lại hoạt động của các HTX bảo đảm đúng quy trình, quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012. Đồng thời tiếp tục nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ quản lý, điều hành HTX thông qua các chương trình đào tạo ngắn và dài hạn; từng bước bổ sung kiến thức về quản trị, thị trường, tài chính, nhân sự... cho HTX.

Bên cạnh đó cần triển khai và nhân rộng những mô hình mới đa ngành, đa lĩnh vực trong các hoạt động dịch vụ sản xuất kinh doanh có hiệu quả cao; tăng cường sự liên kết giữa Nhà nước, nhà nông, nhà khoa học và nhà doanh nghiệp. Đặc biệt là phải thực hiện có hiệu quả “Đề án củng cố, phát triển và nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức HTX trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi đến năm 2015, định hướng đến năm 2020”.

 Bài, ảnh: NGUYỄN KHÂM