(QNg)- Chính sách định canh, định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số được tỉnh Quảng Ngãi triển khai thực hiện từ năm 2007. Năm 2012 là năm cuối cùng thực hiện chính sách hỗ trợ di dân thực hiện tái định canh, định cư theo các quyết định được phê duyệt. Bên cạnh những kết quả đạt được, hiện tại trên địa bàn tỉnh Quảng Ngãi, công tác này vẫn còn lắm băn khoăn…
Mục tiêu nhiều
Chính sách hỗ trợ di dân thực hiện định canh, định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số giai đoạn 2007 - 2010 được Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 33/2007/QĐ-TTg ngày 05/3/2007 và ngày 22/8/2009 của Thủ tướng Chính phủ tiếp tục ban hành Quyết định số 1342/QĐ-TTg phê duyệt kế hoạch hỗ trợ định canh, định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số.
 |
| Một góc điểm định canh định cư Mang Pô, xã Sơn Ba (Sơn Hà) sau nhiều năm thi công đến nay vẫn chưa thể “định cư” được. |
Các quyết định này nêu rõ: Chính sách hỗ trợ di dân thực hiện định canh, định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số nhằm tạo điều kiện cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số còn du canh, du cư có nơi ở ổn định, có đủ điều kiện phát triển sản xuất, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần, xoá đói, giảm nghèo; góp phần bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường sinh thái và giữ vững an ninh - chính trị, trật tự - an toàn xã hội tại các địa phương. Mục tiêu cụ thể đến năm 2012, hoàn thành cơ bản việc định canh, định cư cho các hộ đồng bào dân tộc thiểu số còn du canh, du cư trên phạm vi cả nước.
Có 70% số điểm định canh, định cư tập trung (thôn, bản) có đủ các công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu, phù hợp với quy hoạch chung, bao gồm: Đường giao thông, điện, thuỷ lợi nhỏ, lớp học, nhà mẫu giáo, nhà sinh hoạt cộng đồng và một số công trình thiết yếu khác. Bên cạnh đó, 100% hộ đồng bào dân tộc thiểu số du canh, du cư được tổ chức định canh, định cư theo quy hoạch, có nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, điện… theo quy định; 100% hộ đồng bào dân tộc thiểu số không còn hộ đói, giảm từ 2 đến 3% hộ nghèo (theo chuẩn mới)/năm.
Tại Quảng Ngãi theo kế hoạch đã được trung ương phê duyệt, toàn tỉnh có 2.230 hộ tương đương 8.882 khẩu đồng bào dân tộc thiểu số du canh du cư được thực hiện định canh định cư. Tổng số vốn thực hiện công tác này lên đến hơn 199 tỷ đồng. Việc định canh định cư thông qua hai hình thức: Định canh định cư tập trung và định canh định cư xen ghép. Đối với định canh định cư tập trung, Quảng Ngãi có tổng cộng 29 dự án, giải quyết di dân thực hiện định canh định cư cho 1.400 hộ với 5.699 khẩu đồng bào dân tộc thiểu số, tổng số vốn thực hiện khoảng 170 tỷ đồng. Đối với đầu tư xen ghép, có 6 dự án (mỗi huyện nghèo miền núi 1 dự án) gồm 70 điểm xen ghép giải quyết định canh định cư cho 830 hộ, tổng số vốn hơn 38,2 tỷ đồng.
Làm được chưa bao nhiêu
Tính đến tháng 6/2012, Quảng Ngãi mới chỉ thực hiện được 2 dự tái định canh định cư tập trung trong tổng số 29 dự án được phê duyệt. Cụ thể: Dự án xây dựng điểm định canh định cư tập trung Mang Pô, thôn Gò Da, xã Sơn Ba (Sơn Hà) và điểm định canh định cư đồi Mô Lên, thôn Trà Dinh, xã Trà Lãnh (Tây Trà). 27 dự án định canh, định cư tập trung còn lại vẫn trong tình trạng "treo" vì chưa thấy cơ quan có thẩm quyền đề cập đến cấp phát vốn để thực hiện dẫu rằng các dự án này đã được phê duyệt cách đây hơn 4 năm! Tổng số vốn trung ương phân bổ đến nay là 38,5 tỷ đồng (đạt 19% tổng số vốn được phê duyệt). Nguồn vốn này được dùng để đầu tư 2 dự án định canh định cư tập trung nói trên và 6 dự án định canh định cư xen ghép.
Hiện nay, do bị "ngâm" vốn quá lâu, hai dự án Mang Pô và Mô Lên thi công kéo dài, không đúng tiến độ. Hầu hết các hạng mục mới chỉ đạt khoảng từ 15% đến 70% khối lượng công trình. Nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số nằm trong diện "hỗ trợ định canh, định cư" chờ đợi mỏi mòn vẫn chưa thấy nơi ở mới! Ông Đinh Văn Dớ - ở thôn Gò Da, xã Sơn Ba, thuộc diện được hỗ trợ định canh định cư tập trung tại điểm Mang Pô, xã Sơn Ba, nói: "Cán bộ về làng bảo hộ mình được hỗ trợ định canh định cư ở Mang Pô từ 3 năm trước. Thế mà chờ mãi chẳng thấy đâu! Làng mình ai cũng mong được về nhà mới ở điểm Mang Pô".
Nhiều nỗi băn khoăn!
Không những chậm trễ, mà việc thực hiện chính sách định canh định cư cho đồng bào dân tộc thiểu số còn có một vài điểm chưa phù hợp với tình hình thực tế. Cụ thể, theo các quyết định được phê duyệt, ngân sách nhà nước hỗ trợ 20 triệu đồng/hộ để bồi thường đất ở, đất sản xuất cho hộ dân sở tại bị thu hồi đất để giao đất cho hộ đến định canh định cư và phần kinh phí còn lại để đầu tư cơ sở hạ tầng là quá thấp, nên khó thực hiện. Riêng về mức hỗ trợ bình quân 15 triệu đồng/hộ để làm nhà, kéo điện sinh hoạt, nước sinh hoạt, mua lương thực trong 6 tháng đầu tính từ khi về ở tại điểm định canh định cư và hỗ trợ sản xuất là quá thấp. Trong khi đó, mức hỗ trợ làm nhà theo Chương trình 167 đã lên đến 15 triệu đồng từ ngân sách, cộng với tiền vay lãi suất đặc biệt ưu đãi 8 triệu/hộ, tổng cộng 23 triệu đồng/nhà.
Bà Đinh Thị Loan - Phó Chủ tịch UBND tỉnh kiến nghị: Trung ương cần tiếp tục phân bổ vốn thực hiện các dự án định canh định cư đã được phê duyệt. Có như vậy mới nhanh chóng ổn định đời sống và sản xuất cho đồng bào các dân tộc thiểu số còn du canh, du cư, đạt được mục tiêu của chính sách. Đồng thời tăng mức hỗ trợ để làm nhà, kéo điện sinh hoạt, nước, mua lương thực và hỗ trợ sản xuất phù hợp với điều kiện hiện nay, nhằm tạo điều kiện cho hộ du canh, du cư được định canh, định cư có cơ hội phát triển.
THANH NHỊ
