Nợ bảo hiểm xã hội: Gian nan việc khởi kiện

09:01, 04/01/2020
.
(Báo Quảng Ngãi)- Khởi kiện được xem là biện pháp mạnh để xử lý các doanh nghiệp (DN) nợ BHXH. Tuy nhiên, vì nhiều nguyên nhân mà việc khởi kiện chưa được giải quyết triệt để. Điều này ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi của người lao động (NLĐ).
Thu hồi nợ khó khăn
 
Trên thực tế, việc thu nợ không chỉ giúp cơ quan BHXH hoàn thành nhiệm vụ, mà quan trọng hơn là đảm bảo quyền lợi chính đáng của NLĐ. Bởi lẽ, nếu chủ sử dụng lao động không nộp BHXH kịp thời, NLĐ sẽ không được hưởng các chế độ ốm đau, thai sản, khám chữa bệnh, trợ cấp thất nghiệp, hưu trí, tử tuất... Tuy nhiên, công tác thu hồi nợ trong thời gian qua của BHXH gặp rất nhiều khó khăn. 
 
Người lao động làm việc tại KCN VSIP Quảng Ngãi.  ẢNH: TRÍ PHONG
Người lao động làm việc tại KCN VSIP Quảng Ngãi. ẢNH: TRÍ PHONG
Trưởng phòng Khai thác thu nợ (BHXH tỉnh) Nguyễn Công Lý cho biết: Trong quá trình thu nợ, việc tìm được trụ sở của DN tốn rất nhiều thời gian, do DN không hoạt động, hoặc giải thể, phá sản, chuyển địa điểm không thông báo với cơ quan chức năng. Khi tìm được địa chỉ thì chủ DN lại đưa ra đủ lý do để né tránh.
 
Để thực hiện được mục tiêu giảm nợ đọng BHXH, BHYT, bảo đảm quyền lợi của NLĐ, thời gian qua, BHXH tỉnh đã chủ động thực hiện nhiều giải pháp như giao trách nhiệm cho cán bộ chuyên quản địa bàn, DN; thường xuyên đối chiếu, rà soát nợ và yêu cầu chủ sử dụng lao động nộp đúng, đủ, kịp thời; tăng cường kiểm tra, phát hiện sai phạm và xử phạt hành chính, tính lãi trên số tiền nợ đọng; tổ chức thanh tra, kiểm tra để kiểm soát tình trạng nợ BHXH, BHYT...
 
Ngoài ra, BHXH tỉnh còn tập trung khai thác triệt để dữ liệu từ cơ quan thuế, qua đó phối hợp với các ngành liên quan tiến hành làm việc, lập biên bản kiểm tra, thanh tra, yêu cầu DN tham gia và đóng BHXH, BHYT, BHTN đầy đủ cho NLĐ.
 
Theo thống kê của BHXH tỉnh, tính đến đầu tháng 12.2019, số tiền DN, đơn vị nợ các chế độ bảo hiểm trên toàn tỉnh hơn 260 tỷ đồng. Điều này cũng đồng nghĩa hàng chục nghìn lao động không được giải quyết một số quyền lợi liên quan trong quá trình lao động.

Khởi kiện chưa thành công

Từ năm 2017 đến nay, BHXH tỉnh đã chuyển hồ sơ cho Liên đoàn Lao động (LĐLĐ) tỉnh khởi kiện 34 DN nợ. Tuy nhiên, cơ quan chức năng chỉ mới thực hiện ở mức thu thập thông tin, tài liệu chứng cứ và đàm phán với các DN để khắc phục.
 
Một vụ khởi kiện được chú ý là vào đầu năm 2019, TAND TP.Quảng Ngãi nhận hồ sơ của LĐLĐ tỉnh khởi kiện Công ty CP Tổng hợp Việt Phú, với 41 lao động của công ty là nguyên đơn. Dù vậy, khi thụ lý, tòa án tống đạt các văn bản tố tụng đến bị đơn thì Công ty Việt Phú không còn ở trụ sở như đã đăng ký. Đến khi tòa án tìm được địa chỉ cư trú của người đại diện hợp pháp của bị đơn để tống đạt các văn bản thì cũng không gặp được người đại diện.
 
Chủ tịch LĐLĐ tỉnh Trần Quang Tòa cho biết: Với chức năng đại diện NLĐ đứng ra khởi kiện DN, đơn vị tiếp nhận các hồ sơ từ BHXH tỉnh chuyển qua, làm việc với các DN. Tuy nhiên, hiện có nhiều khó khăn, vướng mắc khiến các tổ chức công đoàn trong tỉnh chưa thể khởi kiện DN vì quy định về việc khởi kiện DN còn chồng chéo.
 
Có văn bản luật quy định công đoàn cơ sở được khởi kiện, cũng có luật lại quy định công đoàn cấp trên khởi kiện. Mặt khác, muốn khởi kiện DN, công nhân phải ủy quyền cho tổ chức công đoàn. Như vậy, một DN có hàng nghìn lao động thì từng lao động phải làm ủy quyền. Việc này rất phức tạp.
 
“Đơn vị cũng kiến nghị lên cơ quan chức năng cần có sự điều chỉnh, thống nhất trong các văn bản luật, tạo hành lang pháp lý thuận lợi cho tổ chức công đoàn khởi kiện DN, bảo vệ quyền lợi NLĐ; xem xét, có quy định truy cứu trách nhiệm hình sự đối với những chủ DN cố tình chây ì nợ BHXH từ 6 tháng trở lên với số nợ lớn. Đồng thời có những quy định, chế tài mang tính răn đe, thì DN mới thực hiện tốt chính sách bảo hiểm cho NLĐ", ông Tòa nhấn mạnh.
 
 TRÍ PHONG
 
 

.