(Báo Quảng Ngãi)- Đây là vụ tranh chấp dân sự, có lẽ rất đỗi bình thường nếu như không có sự phản ứng gay gắt của bên thua kiện. Vậy đâu là nguyên nhân?
Tòa sơ thẩm bác đơn…
Năm 1996, ông Võ Quang Viễn ở số 594, đường Quang Trung, TP.Quảng Ngãi thuê hồ nuôi tôm của HTX Bình Thạnh (Bình Sơn) diện tích 6,2ha (thực tế 6,5ha), thời hạn 5 năm. Năm 1999, hai bên ký phụ lục bổ sung hợp đồng kéo dài thời hạn thuê 15 năm kể từ năm 2001. Năm 2006, tỉnh thu hồi khu hồ nuôi tôm làm khu TĐC và bồi thường hơn 1,5 tỷ đồng dẫn đến tranh chấp tiền nạo vét lòng hồ. Ông Viễn cho rằng, ông phải được bồi thường 1,163 tỷ đồng, nhưng HTX Bình Thạnh chỉ đồng ý trả 191 triệu đồng dẫn đến ông khởi kiện ra tòa...
Ngày 14.1.2008, TAND huyện Bình Sơn bác đơn của ông Viễn về việc yêu cầu HTX Bình Thạnh trả cho ông 1,163 tỷ đồng và tuyên buộc HTX Bình Thạnh trả cho ông Viễn 239 triệu đồng giá trị đất nạo vét và các khoản đền bù, hỗ trợ khác. Không đồng ý với bản án, ông Viễn kháng cáo và TAND tỉnh đã tuyên hủy án sơ thẩm, giao TAND huyện Bình Sơn giải quyết lại. Ngày 28.1.2013, TAND huyện Bình Sơn đưa vụ án ra xét xử và tiếp tục bác đơn của ông Viễn yêu cầu bồi thường 1,163 tỷ đồng; tuyên buộc HTX Bình Thạnh trả cho ông Viễn số tiền 535 triệu đồng gồm: Tiền bồi thường đất đào độ sâu từ 0,91 lên 1,05m là 182 triệu đồng, các khoản đền bù và hỗ trợ khác 160 triệu đồng, 192 triệu đồng tiền lãi. Song, ông Viễn vẫn không chấp nhận.
…Tòa phúc thẩm chấp thuận
Ngày 28.6.2013, TAND tỉnh xét xử phúc thẩm tranh chấp dân sự giữa nguyên đơn là ông Võ Quang Viễn và bị đơn là đại diện HTX Bình Thạnh. Việc xét xử này, đại diện HTX Bình Thạnh không dự do không nhận được giấy triệu tập. Ông Phan Đình Lên - Phó Chủ tịch UBND xã Bình Thạnh, cho biết: Ngày 10.7.2013, UBND xã và HTX Bình Thạnh nhận được Bản án dân sự phúc thẩm số 39 của TAND tỉnh tuyên sửa Bản án sơ thẩm số 01 của TAND huyện Bình Sơn. Theo đó, tuyên buộc HTX Bình Thạnh trả cho ông Viễn tổng cộng 1,129 tỷ đồng (832 triệu đồng tiền đền bù cải tạo độ sâu lòng hồ, các khoản đền bù khác 77 triệu đồng, 226 triệu đồng tiền lãi tính từ ngày 22.5.2010 đến ngày xét xử sơ thẩm). “Kết quả bản án khiến cả hệ thống chính trị ở địa phương bức xúc. Bởi lẽ, có nhiều tình tiết không phù hợp với thực tế, đó là khu vực lòng hồ nuôi tôm không thể đưa phương tiện cơ giới vào thi công, nhưng tòa án xác nhận có”, ông Lên, kể.
Không đồng tình với kết quả đó, HTX Bình Thạnh làm đơn đề nghị thủ tục giám đốc thẩm đối với Bản án số 39. “Việc TAND tỉnh nêu ông Viễn có cải tạo hồ nuôi tôm với độ sâu 0,64m, tương đương với khối lượng 41.631m3 là không có căn cứ, thiếu khách quan. Tại biên bản bàn giao hồ nuôi tôm năm 1996 giữa HTX với ông Viễn tuy không phản ánh độ sâu lòng hồ, nhưng ông Viễn không có ý kiến về độ sâu lòng hồ, chứng tỏ độ sâu đủ điều kiện nuôi tôm công nghiệp”, ông Lê Thông, đại diện HTX Bình Thạnh nói.
Địa phương bức xúc
Tìm hiểu, chúng tôi được biết, mọi rắc rối bắt đầu từ năm 1998- năm ông Viễn lập dự án cải tạo, nâng cấp hồ nuôi tôm bằng phương tiện cơ giới có xác nhận của HTX. Tuy nhiên, ở khu hồ nuôi tôm không có đường cho xe cơ giới vào và lòng hồ rộng cả hecta, bùn lầy không thể thi công cơ giới được. Tại biên bản làm việc ngày 21.8.2000 HTX Bình Thạnh kiểm tra bên B (ông Viễn) có ghi “…Hiện nay bên B chưa cải tạo theo thiết kế đã trình, nên bên A (HTX) chưa giám sát thi công…”. Điều này cho thấy không có việc ông Viễn cải tạo từ 6 lòng hồ lớn thành 22 hồ nhỏ. “Trong quá trình sử dụng, ông Viễn chỉ cải tạo độ sâu lòng hồ 0,14m, chứ không phải 0,64m như tòa án tuyên”, ông Lê Thông khẳng định.
Trong quá trình thụ lý hồ sơ từ sơ thẩm đến phúc thẩm, HTX Bình Thạnh yêu cầu Tòa án đưa ông Bùi Trọng Sơn, Trần Văn Chiến - những người viết giấy xác nhận thực hiện 92 ca máy nạo vét lòng hồ tôm cho ông Viễn tham gia tố tụng với tư cách là nhân chứng, nhưng không được Tòa án chấp nhận. Theo hợp đồng kinh tế giữa HTX với ông Viễn thì mọi hoạt động nạo vét lòng hồ phải có sự giám sát, nghiệm thu của HTX. “Việc thực hiện 92 ca máy nạo vét lòng hồ không có biên bản nghiệm thu và HTX không biết là đã vi phạm hợp đồng giữa HTX và ông Viễn; vi phạm biên bản làm việc ngày 21.8.2000, nhưng vẫn được Tòa án chấp thuận”, ông Thông cho biết thêm.
Một nghịch lý nữa là, theo giấy xác nhận của ông Chiến thì thời điểm ông nạo vét lòng hồ cho ông Viễn là vào tháng 10 âm lịch là không thực tế. Bởi thời điểm này là mùa mưa lũ. Tại biên bản làm việc ngày 27.6.2014 giữa ông Chiến với UBND xã và HTX Bình Thạnh, ông Chiến cho rằng ông chỉ thi công taluy bờ hồ. Còn xác nhận cho ông Viễn là do chỗ quen biết nên xác nhận. Giả thiết đặt ra, nếu ông Viễn có tổ chức nạo vét thì với khối lượng đất 41.613m3 được đổ ở đâu mà chính quyền và nhân dân địa phương không biết. Mặt khác, việc HTX Bình Thạnh yêu cầu Tòa án tuyên buộc ông Viễn trả nợ HTX 33 triệu đồng tiền thuê hồ tôm còn nợ từ năm 2001, nhưng không được Tòa án xem xét dẫn đến xã viên và nhân dân xã Bình Thạnh bức xúc...
Tại buổi tiếp xúc cử tri giữa Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Ngãi với cử tri xã Bình Thạnh mới đây, ông Nguyễn Duy Khắc- Chủ tịch HĐND xã Bình Thạnh đã ký văn bản số 16/BC-HĐND ngày 29.9.2014 phản ánh nội dung Bản án phúc thẩm số 39 của TAND tỉnh Quảng Ngãi tuyên buộc đối với bị đơn là chưa thỏa đáng.
Bá Sơn
