Dự cảm 2014

* Võ Văn Hào

(Báo Quảng Ngãi)- Giờ này trên khắp mọi miền của quê hương, từ vùng miền núi xa xôi Tây Trà, Sơn Tây đến vùng ven biển Dung Quất, Sa Huỳnh hay hải đảo Lý Sơn trập trùng sóng vỗ, ai ai cũng đang ngập tràn cảm xúc trong giờ phút tiễn biệt năm 2013, hân hoan đón chào năm mới 2014.

Năm 2013 đã trôi qua với quá nhiều tâm trạng, bởi sự dữ dằn không chỉ của thiên nhiên mà còn là của thời cuộc, của con người. Tuy nhiên, dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy, trực tiếp là Ban Thường vụ, Thường trực Tỉnh ủy, sự điều hành của Ủy ban nhân dân tỉnh, sự nỗ lực, phấn đấu các tầng lớp nhân dân trong tỉnh, tình hình kinh tế-xã hội đã có bước phát triển mạnh mẽ, xuất hiện những điểm sáng mới.

Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Ảnh: Thanh Long

Tổng sản phẩm xã hội tăng 11,3%, cao gấp đôi mức bình quân chung cả nước. Kim ngạch xuất khẩu đạt trên 470 triệu USD, vượt kế hoạch hơn 26% và tăng hơn 10% so với năm 2012. Thu ngân sách đạt mức kỷ lục, với 30 ngàn tỷ đồng, vượt kế hoạch hơn 8 ngàn tỷ đồng. Thu hút đầu tư nước ngoài tiếp tục đạt kết quả tích cực, nổi bật là sự kiện khởi công dự án khu công nghiệp, đô thị, dịch vụ VSIP Quảng Ngãi… Đời sống văn hóa, tinh thần của nhân dân có nhiều khởi sắc, nổi bật là Lễ Khao lề thế lính Hoàng Sa và Tuần Văn hóa biển đảo Quảng Ngãi 2013.

Bên thềm năm mới quả là có nhiều dự cảm, tiên liệu các kịch bản khác nhau về nền kinh tế Quảng Ngãi trong năm 2014. Nhưng rõ ràng, điều rất dễ nhận thấy đó là xu thế phát triển vẫn là dòng chảy chính, nếu chúng ta biết tạo ra cơ hội và tận dụng được cơ hội. Trước hết là tăng trưởng kinh tế, được dự báo chỉ từ 0 đến 1%, hoặc “xấu” hơn là tăng trưởng “âm” so với năm 2013. Nguyên nhân của tình hình trên là do Nhà máy Lọc dầu Dung Quất sẽ tạm dừng hoạt động 2 tháng để bảo dưỡng theo định kỳ nên sản phẩm dầu năm 2014 chỉ đạt từ 4,8-5,3 triệu tấn, giảm hơn 1 triệu tấn so với năm 2013. Một nền kinh tế dựa vào “người khổng lồ” Nhà máy Lọc dầu đương nhiên phải chịu hiệu ứng đó.

Nhưng có một hiệu ứng kinh tế khác như là cơ hội để bù đắp tình trạng phụ thuộc này, đó là đẩy nhanh các dự án VSIP, Nhà máy Lọc dầu mở rộng, Nhiệt điện Dung Quất, Thép Quảng Liên, đưa khí vào bờ tại Khu Kinh tế Dung Quất, mở rộng Quốc lộ 1, đường cao tốc Quảng Ngãi-Đà Nẵng… Cơ hội này nếu được “chớp” lấy và thành công sẽ có tác động rất lớn góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, dự kiến khoảng 8-9%. Một trong những yếu tố được mệnh danh là sức khỏe của nền kinh tế, đó là sự phát triển của hệ thống doanh nghiệp.

Thông điệp cho năm mới 2014 là phải chặn đà doanh nghiệp giải thể hoặc ngừng hoạt động. Năm 2013, số lượng doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh phải loại khỏi cuộc chơi là 442, trong khi doanh nghiệp thành lập mới là 620. Lũy kế, đến cuối tháng 10.2013, toàn tỉnh có 4.287 doanh nghiệp đang hoạt động, với tổng vốn đăng ký khoảng 35 ngàn tỷ đồng. Trong bối cảnh sức tiêu thụ của thị trường yếu, tín dụng ngân hàng bị siết chặt, khả năng cạnh tranh thấp, thị trường bất động sản đóng băng nhưng hệ thống doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh hoạt động được là tín hiệu tốt cho năm 2014 và những năm tiếp theo.

Tuy nhiên, nếu vội lạc quan không tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư, tăng chỉ số cạnh tranh cấp tỉnh (PCI), tạo điều kiện tháo gỡ khó khăn gắn với hỗ trợ phát triển thị trường cho doanh nghiệp thì đồng nghĩa với việc chúng ta đã bỏ lỡ một cơ hội ngàn vàng.

Trong hệ thống doanh nghiệp, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI) được ví là ngôi sao, là phao cứu sinh nền kinh tế Quảng Ngãi, vốn lệ thuộc quá lớn vào “người khổng lồ” Nhà máy Lọc dầu Dung Quất. Năm 2013, sự kiện kinh tế lớn nhất ở tỉnh Quảng Ngãi là khởi công VSIP và cùng với nó là cấp thêm được một số dự án FDI, như dự án Nhà máy chế biến gỗ Eden Park, Nhà máy sản xuất linh kiện điện tử FVQ, dự án IWC Dung Quất, Nhà máy sản xuất bánh kẹo và nước giải khát URC central, dự án sản xuất và gia công Giày King Riches-Dung Quất… Trong 27 dự án FDI còn hiệu lực, với tổng vốn đăng ký 4,2 tỷ USD nhưng số vốn  đưa vào thực hiện chỉ đạt 450 triệu USD. Nếu chúng ta có chính sách tốt, chỉ cần 1/2 số vốn đăng ký chưa đưa vào thực hiện thì hiệu quả kinh tế mang lại là không nhỏ.  
Nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội năm 2014 là rất nặng nề với sự khác biệt khá lớn so với năm 2013 và những năm trước đó. Chúng ta không chủ quan, tự mãn, cũng không bi quan, mất phương hướng mà phải nhận thức rõ những khó khăn, thách thức và sự khác biệt. Từ đó, áp dụng một số chính sách kinh tế linh hoạt, kiên định thực hiện 3 nhiệm vụ đột phá, hai nhiệm vụ trọng tâm, chắc chắn kinh tế của tỉnh năm 2014 sẽ đạt mốc phát triển mới.

Thời khắc chuyển giao năm mới đã đến. Ngọn gió đông man mác hơi thở mùa xuân thật nồng nàn, ấm áp, báo hiệu năm mới đã về. Dự cảm năm 2014 với nhiều sự khác biệt và dĩ nhiên nhiều đổi thay tích cực sẽ đến cho tất cả mọi người, mọi nhà trên mọi miền của quê hương núi Ấn, sông Trà./.