Ô nhiễm từ các nhà máy đường

03:05, 22/05/2011
.
*TRẦN ĐĂNG

(QNĐT)- Vụ mía đường năm 2011 sắp kết thúc thì cũng là lúc nông dân ở những vùng phụ cận các nhà máy đường này kêu trời không thấu. Người trồng mía kêu vì mía khô mà nhà máy không tiêu thụ hết đã đành, người không có mía cũng kêu vì tình trạng chất thải từ các nhà máy đường xả thẳng ra sông, gây ô nhiễm nguồn nước.

Không thể phủ nhận những đóng góp của các nhà máy đường ở miền Trung trong việc tạo điều kiện cho nông dân có cơ hội để thoát nghèo từ cây mía suốt hàng chục năm qua, song những hậu quả mà các nhà máy này mang lại cho họ thì cũng không thể đo đếm hết.

Những năm trước đây, để  giảm chi phí “đầu vào”, Nhà máy đường Quảng Phú (Quảng Ngãi) có “sáng kiến” lạ đời là dùng số bả mía sau khi ép xong đem đốt lò để nấu đường. Hậu quả là cả một vùng rộng lớn phía tây TP. Quảng Ngãi bị nhuộm đen bởi tro bụi mỗi khi nhà máy này hoạt động.
 
Nước thải từ nhà máy cồn trước đây xả thẳng ra sông Trà Khúc. Ảnh: T.Đ
Nước thải từ nhà máy cồn trước đây xả thẳng ra sông Trà Khúc.
Ảnh: T.Đ

Học tập “kinh nghiệm tiết kiệm” này, Nhà máy đường Khánh Hòa cũng dùng bả mía thay cho dầu để đốt nấu đường. Hàng nghìn hộ dân ở xã Cam Thành Bắc huyện Cam Lâm phải đóng cửa suốt 4 tháng (thời gian nhà máy hoạt động) vì bụi từ Nhà máy đường Khánh Hòa phủ kín.

Chưa hết, lượng phân từ việc đốt bả mía này kết hợp với các loại hóa chất thải ra từ nhà máy đã tạo nên một thứ mùi vô cùng khó chịu. Số phân này được các nhà máy chất thành đống, cao như núi, chỉ sau một mùa mưa, chúng thẩm thấu vào nguồn nước khiến nhiều giếng nước cũng chua theo, không cách gì sử dụng được.

Để khắc phục tình trạng “uống giấm” này, Nhà máy đường Khánh Hòa tổ chức bán nước sạch cho dân với giá cao hơn giá nước mua trong thành phố, nhưng không phải người dân nào cũng mua được nước sạch! Người dân ở quanh khu vực các nhà máy đường, đặc biệt là người già và trẻ con đều bị viêm đường hô hấp và đường ruột.

Tệ hại hơn, chất thải từ các nhà máy đường này xả thẳng ra sông, gây cá chết hàng loạt trên sông Trà Khúc từ nhiều năm qua. Hàng tấn tôm, cá mú và rong sụn của người dân ở đầm Thủy Triều, thị xã Cam Ranh bị chết sạch mà thủ phạm không ai khác là nước thải từ Nhà máy đường Khánh Hòa. Các chỉ số về môi trường được ngành chức năng đo được từ các nhà máy đường thải ra đều cao gấp nhiều lần so với quy định.

Nông dân vùng hạ lưu sông Trà Khúc đang tiến hành các thủ tục để kiện Công ty đường Quảng Ngãi vì vịt của họ chết hàng loạt do chất thải của nhà máy. Còn nông dân đầm Thủy Triều ở Khánh Hòa thì đến “bao vây” nhà máy đường sau khi họ “mật phục” bắt quả tang nhà máy thải chất thải ra đầm, gây cá chết hàng loạt.

Những hệ lụy từ việc gây ô nhiễm của các nhà máy đường đã rõ, tuy nhiên, ngoài việc xử phạt mang tính “tượng trưng” như mới đây, UBND tỉnh phạt Công ty đường Quảng Ngãi 60 triệu do để dầu FO tràn ra sông Trà gây ô nhiễm, còn không thấy có một động thái “rắn” nào từ các cơ quan cấp tỉnh đối với các nhà máy này.

Lợi nhuận từ mía đường thì các nhà máy hưởng còn thiệt hại do ô nhiễm thì người dân lãnh đủ. Bất công này biết đến bao giờ chấm dứt?

.