Văn phòng ông Tony Blair đã nghiên cứu 3 vấn đề này trong vòng 10 tháng, chứng tỏ họ làm việc khoa học và cẩn trọng.
Có một câu nói của ông Tony Blair trong cuộc hội thảo do Bộ KH-ĐT Việt Nam chủ trì, câu nói đó là: “Cải cách mà không có ai phản đối, chứng tỏ đó là một cải cách tồi. Nếu cải cách mà lặng lẽ, yên ả thì có nghĩa là chưa thực sự cải cách, mới nói miệng về cải cách thôi”. Tôi nghĩ, đây là câu nói “then chốt” khi nghĩ về cải cách, và khi thực sự muốn cải cách. Theo báo cáo của Bộ KH-ĐT, thì từ 12.000 DNNN, nay đã rút xuống (nghĩa là đã cổ phần hóa) chỉ còn 5.600 doanh nghiệp. Đó là một bước tiến, nhưng chưa đủ quyết liệt để giải bài toán về cải cách DNNN.
 |
Còn rất nhiều việc phải làm để cổ phần hóa (CPH) DNNN, trong đó việc cải cách để biến những doanh nghiệp này thực sự thành doanh nghiệp cổ phần là điều khó khăn nhất, nhiều vướng mắc nhất. Như Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nhiều lần công khai, nhiều DNNN không muốn CPH, rất chần chừ, thậm chí chây ỳ trước chủ trương CPH cùng lộ trình mà Chính phủ đề ra. Nhân nói tới CPH DNNN, lại nhớ tới tiến trình CPH ở Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi. Từ một DNNN đứng bên bờ vực phá sản, sản xuất và kinh doanh không hiệu quả, nhưng khi chấp hành nghiêm túc tiến trình cổ phần hóa, và CPH thành công, thì doanh nghiệp này đã “lột xác”.
Không chỉ trang trải hết nợ nần, Công ty này còn sản xuất và kinh doanh thành công tới mức không ngờ. Những con số phát triển qua từng năm của Công ty đã nói lên một cách hùng hồn thành công của CPH tại Công ty này. Vẫn những công nhân ấy, vẫn những người lãnh đạo ấy, nhưng một khi đã thực sự cải cách, thực sự thay đổi, thì “điều kỳ diệu” đã xảy ra. Bây giờ, hỏi bất cứ công nhân hay cán bộ nào đang làm việc tại Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi, rằng họ cảm thấy thế nào khi làm việc trong cơ chế CPH, thì 100% trong số họ đều tỏ ra hài lòng và phấn khởi. Công ty được, và bản thân họ cũng được, cái được ấy là cụ thể chứ không phải “được” trên lý thuyết.
Tôi nhớ, khi có chủ trương CPH Công ty Đường Quảng Ngãi, khá nhiều ý kiến đã tỏ ra băn khoăn, thậm chí không tán thành. Sống mãi trong “cái nôi bao cấp” quen rồi, bây giờ phải chèo chống ra sóng to gió lớn của kinh tế thị trường, không quen là phải, phản ứng là phải. Nhưng, nói như ông Tony Blair, cải cách nghĩa là làm mới, là thay đổi, là đoạn tuyệt với cái cũ, là bắt đầu đi trên một con đường mới, cái đó không hề dễ dàng, không thể có 100% đồng thuận ngay từ đầu.
Kết luận hội thảo, Bộ trưởng KH-ĐT Bùi Quang Vinh hoàn toàn đồng tình với ý kiến ông Blair: “Cải cách mà không ai phản đối tức là không động chạm đến ai, vẫn như cũ. Cải cách không thể tránh được sự chưa đồng thuận, đừng ngại khi đưa ra những quan điểm mới mà có nhiều bình luận trái chiều, kể cả từ cấp cao, thế mới là có đổi mới. Đưa ra mà suôn sẻ, ai cũng gật đầu thì chắc là không có gì đổi mới cả”.
Đó là một Hội thảo thực sự có chất lượng.
Thanh Thảo
